Hej! Zastanawialiście się kiedyś, gdzie w Polsce rośliny mają najmniej czasu na wzrost? Chodzi o najkrótszy okres wegetacyjny.
Co to jest okres wegetacyjny?
Wyobraźcie sobie lato. Słońce świeci, ciepło, rośliny rosną. To jest właśnie okres wegetacyjny. Ale co zimą? Rośliny "śpią". Okres wegetacyjny to czas, kiedy średnia dobowa temperatura powietrza przekracza 5°C.
Można to porównać do dnia pracy. Roślina "pracuje" (rośnie) tylko wtedy, kiedy jest ciepło, czyli w okresie wegetacyjnym. Zimą ma "urlop".
Jak mierzymy okres wegetacyjny?
Mierzymy go w dniach. Od momentu, kiedy temperatura stale przekracza 5°C, do momentu, kiedy spada poniżej tej wartości na stałe.
Pomyślcie o termometrze. Zaznaczacie dzień, kiedy słupek rtęci przekracza 5°C i dzień, kiedy opada poniżej. Różnica to długość okresu wegetacyjnego!
Gdzie jest najkrótszy okres wegetacyjny w Polsce?
Tutaj wkraczamy na teren gór! Konkretnie, w Tatry i wyższe partie Karpat.
Wyobraźcie sobie szczyt górski. Jest tam zimno, często wieje wiatr, a śnieg leży długo. To oznacza, że ciepłych dni jest bardzo mało.
Dlatego właśnie tam, na wysokościach, okres wegetacyjny jest najkrótszy w Polsce. Może trwać zaledwie około 100 dni!
Porównajmy to. W centralnej Polsce okres wegetacyjny trwa około 200 dni. Różnica jest ogromna!
Dlaczego góry mają krótki okres wegetacyjny?
Główny powód to wysokość nad poziomem morza. Im wyżej, tym zimniej.
Pomyślcie o wspinaczce. Im wyżej wchodzicie, tym bardziej musicie się ubierać. To samo dotyczy roślin. Na dużych wysokościach po prostu nie mają wystarczająco dużo ciepła, żeby rosnąć przez długi czas.
Dodatkowo, w górach częściej występują przymrozki, które mogą uszkodzić rośliny. Mocne wiatry również nie sprzyjają wegetacji.
Co rośnie tam, gdzie okres wegetacyjny jest krótki?
Życie w trudnych warunkach wymaga adaptacji. W górach rosną rośliny, które są bardzo wytrzymałe.
Są to często rośliny niskie, przy ziemi, żeby chronić się przed wiatrem. Mają też krótkie cykle życiowe – szybko rosną i kwitną, wykorzystując każdy ciepły dzień.
Przykłady? Możecie spotkać tam różne gatunki traw alpejskich, dzwonki alpejskie, goryczki, a także kosodrzewinę.
Pomyślcie o nich jak o sportowcach ekstremalnych. Są doskonale przygotowani do trudnych warunków!
Jak zmiany klimatyczne wpływają na okres wegetacyjny?
Zmiany klimatyczne wpływają na wszystko, również na okres wegetacyjny. Obserwujemy, że w niektórych regionach Polski okres wegetacyjny się wydłuża.
Oznacza to, że rośliny mają więcej czasu na wzrost, ale może to też prowadzić do problemów, np. do rozprzestrzeniania się gatunków inwazyjnych.
W górach wydłużający się okres wegetacyjny może wpływać na granice występowania różnych gatunków roślin i zwierząt.
Podsumowanie
Najkrótszy okres wegetacyjny w Polsce występuje w Tatrach i wyższych partiach Karpat. Jest to spowodowane przede wszystkim wysokością nad poziomem morza i niskimi temperaturami.
Rośliny, które tam rosną, są doskonale przystosowane do trudnych warunków. Okres wegetacyjny jest ważnym czynnikiem wpływającym na życie roślin i zwierząt. Zmiany klimatyczne mogą mieć duży wpływ na jego długość.
Mam nadzieję, że teraz lepiej rozumiecie, czym jest okres wegetacyjny i gdzie jest najkrótszy w Polsce! Pamiętajcie o górach i o wytrzymałych roślinach, które tam żyją!
Dziękuję za uwagę!
