Kalibracja obiektywu to proces, który ma na celu zoptymalizowanie działania obiektywu z konkretnym korpusem aparatu. W praktyce sprowadza się to do eliminowania błędów związanych z autofokusem (AF). Błędy te mogą powodować, że zdjęcia są nieostre, mimo że aparat wskazuje, że ostrość została ustawiona prawidłowo.
Co to jest front focus i back focus?
Wyobraźmy sobie idealną sytuację: wybierasz punkt na obiekcie, na którym ma być ustawiona ostrość, naciskasz spust migawki do połowy, a aparat potwierdza, że ostrość została ustawiona w wybranym punkcie. Po zrobieniu zdjęcia, punkt ten jest idealnie ostry. Niestety, w rzeczywistości nie zawsze tak jest. Czasami ostrość jest ustawiana minimalnie przed, a czasami minimalnie za wybranym punktem. Te dwa zjawiska nazywamy odpowiednio front focus i back focus.
Front focus występuje, gdy punkt ostrości jest przesunięty przed zamierzony punkt. Na zdjęciu obszar znajdujący się bliżej aparatu niż zamierzony punkt ostrości będzie ostry, natomiast zamierzony punkt i obszar za nim będą nieostre. Back focus to sytuacja odwrotna. Punkt ostrości jest przesunięty za zamierzony punkt. W efekcie obszar znajdujący się dalej od aparatu niż zamierzony punkt ostrości będzie ostry, a zamierzony punkt i obszar przed nim będą nieostre.
Te niedoskonałości są często subtelne i trudne do zauważenia na małych ekranach aparatów. Jednakże, przy dużych powiększeniach, na wydrukach lub podczas profesjonalnej pracy, stają się one bardzo widoczne i frustrujące. Dlatego właśnie kalibracja obiektywu jest tak ważna.
Kiedy kalibrować obiektyw?
Nie każdy obiektyw wymaga kalibracji. Jest kilka sytuacji, w których warto rozważyć przeprowadzenie tego procesu. Po pierwsze, gdy zauważasz systematyczne problemy z ostrością. Jeśli regularnie robisz zdjęcia, które wydają się być nieostre pomimo poprawnego ustawienia ostrości, to może być sygnał, że obiektyw wymaga kalibracji.
Po drugie, jeśli zmieniłeś korpus aparatu. Nawet jeśli obiektyw dobrze współpracował z poprzednim korpusem, nie ma gwarancji, że będzie idealnie działał z nowym. Różnice w tolerancjach produkcyjnych mogą powodować problemy z autofokusem.
Po trzecie, w przypadku zakupu nowego obiektywu. Niektóre obiektywy, szczególnie te o dużej jasności (np. f/1.4 lub f/1.8), są bardziej podatne na problemy z autofokusem. Kalibracja zaraz po zakupie może pomóc w uniknięciu rozczarowań w przyszłości. Pamiętaj, że nawet drogie obiektywy mogą wymagać kalibracji.
Jak przeprowadzić kalibrację obiektywu?
Istnieją dwie podstawowe metody kalibracji obiektywu: ręczna (przy użyciu funkcji mikroregulacji autofokusa w aparacie) oraz profesjonalna (w serwisie). Metoda ręczna jest dostępna w większości zaawansowanych lustrzanek i bezlusterkowców. Polega ona na wprowadzeniu korekty w ustawieniach aparatu, która kompensuje front focus lub back focus. Profesjonalna kalibracja jest dokładniejsza i wykorzystuje specjalistyczne narzędzia i oprogramowanie, ale jest również droższa.
Do ręcznej kalibracji potrzebny jest specjalny cel kalibracyjny. Może to być kartka z wydrukowanym wzorem, linijka lub specjalny kalibrator dostępny w sklepach fotograficznych. Ustaw cel kalibracyjny pod kątem 45 stopni do aparatu. Następnie ustaw ostrość na centralny punkt celu i zrób zdjęcie. Przeanalizuj zdjęcie na dużym powiększeniu, aby sprawdzić, czy ostrość jest ustawiona prawidłowo.
Jeśli ostrość jest ustawiona przed zamierzonym punktem (front focus), wprowadź ujemną korektę w ustawieniach aparatu (mikroregulacja autofokusa). Jeśli ostrość jest ustawiona za zamierzonym punktem (back focus), wprowadź dodatnią korektę. Powtarzaj ten proces, aż uzyskasz idealną ostrość. Pamiętaj, aby robić kilka zdjęć po każdej korekcie, aby upewnić się, że wynik jest powtarzalny. Dokumentuj swoje ustawienia, aby móc do nich wrócić w razie potrzeby.
Mikroregulacja autofokusa w praktyce
Mikroregulacja autofokusa pozwala na precyzyjne dostrojenie działania autofokusa dla każdego obiektywu oddzielnie. Większość aparatów umożliwia zapisanie ustawień mikroregulacji dla wielu obiektywów. To pozwala na szybkie przełączanie się między obiektywami bez konieczności ponownej kalibracji. Pamiętaj, że mikroregulacja autofokusa jest specyficzna dla danego obiektywu i danego korpusu aparatu.
Warto również pamiętać o warunkach oświetleniowych. Najlepiej kalibrować obiektyw w dobrze oświetlonym miejscu. Słabe oświetlenie może wpłynąć na działanie autofokusa i utrudnić proces kalibracji. Dodatkowo, statyw jest niezbędny do uzyskania stabilnych i ostrych zdjęć podczas kalibracji. Upewnij się, że aparat jest stabilnie zamocowany na statywie, aby uniknąć poruszenia podczas robienia zdjęć.
Kalibracja obiektywu może wydawać się skomplikowana, ale z odrobiną cierpliwości i dokładności, możesz samodzielnie poprawić jakość swoich zdjęć. Jeśli jednak nie czujesz się na siłach, zawsze możesz skorzystać z usług profesjonalnego serwisu.
