Hej! Gotowi na powtórkę z motywu cierpienia w literaturze? Super! Zaczynamy.
Czym jest motyw cierpienia?
To nic innego jak przedstawienie bólu, męki i udręki w dziełach literackich. Cierpienie może być fizyczne, psychiczne, duchowe. Może wynikać z różnych przyczyn.
Cierpienie to uniwersalny motyw. Znajdziemy go w literaturze każdej epoki.
Rodzaje cierpienia
Wyróżniamy różne rodzaje cierpienia. Ważne, by je znać!
Cierpienie fizyczne
To ból cielesny, choroba, kalectwo. Często wynika z ran, tortur, głodu.
Cierpienie psychiczne
To ból duszy, spowodowany stratą, zdradą, samotnością, poczuciem winy.
Cierpienie duchowe
To kryzys wiary, poszukiwanie sensu życia, walka z pokusami.
Cierpienie egzystencjalne
Poczucie bezsensu istnienia, lęk przed śmiercią, samotność w obliczu wszechświata.
Przykłady literackie
Czas na konkrety! Przejdźmy do przykładów.
Antygona Sofoklesa
Antygona cierpi, bo musi wybierać między prawem boskim a prawem ludzkim. Jej cierpienie jest wynikiem konfliktu moralnego. Umiera, bo pochowała brata wbrew woli króla Kreona.
Biblia
Księga Hioba opowiada o człowieku, który doświadcza ogromu cierpienia. Traci wszystko, ale nie traci wiary w Boga. Cierpienie Hioba jest próbą wiary.
Ukrzyżowanie Jezusa Chrystusa to symbol najwyższej ofiary i cierpienia za grzechy ludzkości. Jego męka jest centralnym punktem chrześcijaństwa.
Romeo i Julia Williama Shakespeare'a
Kochankowie cierpią z powodu waśni rodowych. Ich miłość jest zakazana. Ich śmierć to kulminacja cierpienia i przykład tragicznej miłości.
Cierpienia młodego Wertera Johanna Wolfganga Goethego
Werter cierpi z powodu nieszczęśliwej miłości do Lotty. Jego cierpienie prowadzi go do samobójstwa. To przykład romantycznego cierpienia.
Dżuma Alberta Camusa
Mieszkańcy Oranu cierpią z powodu epidemii dżumy. Cierpienie jest zbiorowe, dotyka wszystkich. Ukazuje absurd istnienia i potrzebę solidarności.
Zbrodnia i kara Fiodora Dostojewskiego
Rodion Raskolnikow cierpi po dokonaniu zbrodni. Jego cierpienie jest psychiczne, dręczą go wyrzuty sumienia. To studium psychologiczne cierpienia.
Lalka Bolesława Prusa
Stanisław Wokulski cierpi z powodu nieszczęśliwej miłości do Izabeli Łęckiej. Jego cierpienie wynika z różnic klasowych i idealizacji miłości.
Ludzie bezdomni Stefana Żeromskiego
Tomasz Judym cierpi z powodu bezradności wobec biedy i niesprawiedliwości społecznej. Jego cierpienie jest związane z problemami społecznymi.
Inny świat Gustawa Herlinga-Grudzińskiego
Opis cierpienia więźniów łagrów sowieckich. Cierpienie jest fizyczne i psychiczne, spowodowane nieludzkimi warunkami życia.
Medaliony Zofii Nałkowskiej
Krótkie opowiadania o cierpieniu ofiar Holokaustu. Cierpienie jest przedstawione w sposób oszczędny, ale bardzo mocny.
Funkcje motywu cierpienia
Motyw cierpienia pełni różne funkcje w literaturze.
- Ukazuje siłę ludzkiego ducha.
- Budzi współczucie i empatię.
- Prowokuje do refleksji nad sensem życia.
- Krytykuje zło i niesprawiedliwość.
- Ukazuje konsekwencje wyborów.
Analiza motywu cierpienia
Analizując motyw cierpienia, zwróć uwagę na:
- Przyczyny cierpienia.
- Rodzaj cierpienia.
- Reakcję bohatera na cierpienie.
- Funkcję cierpienia w utworze.
Podsumowanie
Pamiętaj:
- Cierpienie to uniwersalny motyw w literaturze.
- Wyróżniamy różne rodzaje cierpienia: fizyczne, psychiczne, duchowe, egzystencjalne.
- Przykłady cierpienia znajdziemy w wielu dziełach literackich, np. w Antygonie, Biblii, Romeo i Julii, Cierpieniach młodego Wertera, Dżumie, Zbrodni i karze, Lalce, Ludziach bezdomnych, Innym świecie, Medalionach.
- Motyw cierpienia pełni różne funkcje: ukazuje siłę ludzkiego ducha, budzi współczucie, prowokuje do refleksji, krytykuje zło, ukazuje konsekwencje wyborów.
Powodzenia na egzaminie! Wierzę w Ciebie!
