Modlitwa Pańska, znana również jako Ojcze Nasz, to prawdopodobnie najbardziej znana i rozpowszechniona modlitwa w chrześcijaństwie. Uczy nas, jak zwracać się do Boga i jakie prośby Mu zanosić. Pochodzi bezpośrednio od samego Jezusa Chrystusa, co czyni ją wyjątkową.
Zanim przejdziemy do oryginalnego tekstu i jego analizy, warto zrozumieć kontekst. Ewangelie Mateusza i Łukasza zawierają wersje tej modlitwy. Wersja Mateusza jest dłuższa i bardziej liturgiczna, podczas gdy wersja Łukasza jest krótsza i bardziej zwięzła. Obie wersje oddają sedno nauki Jezusa o modlitwie.
Oryginalny Tekst Grecki
Nowy Testament, w tym ewangelie, został pierwotnie spisany w języku greckim. Dlatego, aby poznać "oryginał" Ojcze Nasz, musimy sięgnąć do tekstu greckiego. To daje nam wgląd w słowa, których Jezus mógł użyć, nauczając swoich uczniów.
Oto grecki tekst Ojcze Nasz z Ewangelii według Mateusza (6:9-13):
Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς
ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σου
ἐλθέτω ἡ βασιλεία σου
γενηθήτω τὸ θέλημά σου, ὡς ἐν οὐρανῷ, καὶ ἐπὶ τῆς γῆς
τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερον
καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν, ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶν
καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν, ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ
[Ὅτι σοῦ ἐστιν ἡ βασιλεία καὶ ἡ δύναμις καὶ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας. Ἀμήν.]
Zwróćmy uwagę, że ostatnia linijka, w nawiasie, jest często pomijana w starszych manuskryptach i uważa się, że jest to dodatek liturgiczny. Niemniej jednak, jest obecna w wielu tradycjach chrześcijańskich.
Analiza Frazy po Frazie
Przeanalizujmy teraz poszczególne frazy tej modlitwy, aby lepiej zrozumieć jej znaczenie. To pomoże nam docenić głębię tej prostej, ale potężnej modlitwy.
Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς (Pater hēmōn ho en tois ouranois) – "Ojcze nasz, który jesteś w niebie". Słowo "Πάτερ" (Pater) oznacza "Ojciec". Wyrażenie "ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς" (ho en tois ouranois) wskazuje na transcendentną naturę Boga, podkreślając Jego obecność w niebie, miejscu duchowej doskonałości.
ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σου (hagiasthētō to onoma sou) – "Święć się imię Twoje". "ἁγιασθήτω" (hagiasthētō) to forma imperatywna czasownika "ἁγιάζω" (hagiazō), co oznacza "uczynić świętym" lub "traktować jako święte". Prosimy, aby imię Boga było czczone i szanowane przez wszystkich.
ἐλθέτω ἡ βασιλεία σου (elthetō hē basileia sou) – "Przyjdź Królestwo Twoje". "ἐλθέτω" (elthetō) to również imperatyw, a "βασιλεία" (basileia) oznacza "królestwo". Modlimy się o nadejście panowania Boga, zarówno w naszych sercach, jak i na świecie.
γενηθήτω τὸ θέλημά σου, ὡς ἐν οὐρανῷ, καὶ ἐπὶ τῆς γῆς (genēthētō to thelēma sou, hōs en ouranō, kai epi tēs gēs) – "Bądź wola Twoja, jak w niebie, tak i na ziemi". "γενηθήτω" (genēthētō) to kolejny imperatyw. Prosimy, aby wola Boga była wypełniana przez wszystkich, tak jak jest wypełniana przez aniołów w niebie. To wezwanie do poddania się woli Bożej.
τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερον (ton arton hēmōn ton epiousion dos hēmin sēmeron) – "Chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj". Słowo "ἐπιούσιον" (epiousion) jest trudne do jednoznacznego przetłumaczenia. Może oznaczać "potrzebny na dzień dzisiejszy" lub "przyszły", sugerując chleb niezbędny do życia, zarówno fizycznego, jak i duchowego. Prosimy Boga o codzienne zaopatrzenie w niezbędne dobra.
καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν, ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶν (kai aphes hēmin ta opheilēmata hēmōn, hōs kai hēmeis aphiemen tois opheiletais hēmōn) – "I odpuść nam nasze winy, jako i my odpuszczamy naszym winowajcom". "ὀφειλήματα" (opheilēmata) oznacza "długi" lub "winy". Podkreśla to związek między przebaczeniem Boga a naszym przebaczeniem dla innych. Jeśli nie przebaczamy innym, sami nie doświadczymy pełnego przebaczenia Bożego.
καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν, ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ (kai mē eisenenkēs hēmas eis peirasmon, alla rhysai hēmas apo tou ponērou) – "I nie wódź nas na pokuszenie, ale zbaw nas ode złego". Prosimy Boga o ochronę przed pokusami i wpływem zła. To prośba o siłę do oparcia się złu i wytrwanie w wierze.
Ὅτι σοῦ ἐστιν ἡ βασιλεία καὶ ἡ δύναμις καὶ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας. Ἀμήν. (Hoti sou estin hē basileia kai hē dynamis kai hē doxa eis tous aiōnas. Amēn.) – "Albowiem Twoje jest królestwo i moc, i chwała na wieki wieków. Amen". (jak wspomniano wcześniej, często pomijane w starszych manuskryptach). Jest to doksologia, czyli hymn uwielbienia Boga, podkreślający Jego władzę, moc i chwałę. "Ἀμήν" (Amēn) oznacza "tak jest" lub "niech się tak stanie".
Znaczenie i Praktyczne Zastosowanie
Ojcze Nasz to nie tylko zbiór słów, ale wzór modlitwy. Uczy nas, że modlitwa powinna obejmować uwielbienie Boga, prośby o Jego panowanie i wolę, prośby o codzienne potrzeby, wyznanie grzechów i prośby o ochronę przed złem. Regularne odmawianie i rozważanie tej modlitwy pomaga nam rozwijać głębszą relację z Bogiem i żyć zgodnie z Jego wolą.
Rozumienie oryginalnego tekstu greckiego pozwala nam docenić niuanse i bogactwo tej modlitwy. Zachęca do refleksji nad każdym słowem i jego znaczeniem w kontekście naszego życia. Odkrywanie Ojcze Nasz w oryginale to fascynująca podróż do źródeł naszej wiary.
