Mit o Tezeuszu i Ariadnie to jedna z najbardziej znanych i poruszających historii mitologii greckiej. Opisał ją między innymi Jan Parandowski w swojej słynnej książce Mitologia. Zrozummy ją krok po kroku.
Kim był Tezeusz?
Tezeusz był synem króla Aten, Egeusza. Jego matką była Aethra. Wychowywał się u swojego dziadka w Trojzenie, nie znając swojego ojca. Egeusz zostawił dla niego miecz i sandały ukryte pod kamieniem. Kiedy Tezeusz dorósł, podniósł kamień i wyruszył do Aten, by odnaleźć ojca.
Podróż do Aten była pełna niebezpieczeństw. Tezeusz zamiast wybrać bezpieczną drogę morską, zdecydował się na lądową, by udowodnić swoją siłę i odwagę. Po drodze pokonywał różnych potworów i złoczyńców, takich jak Perifetes, Sinis, Skeiron i Prokrustes. Każdy z nich mordował podróżnych na swój okrutny sposób. Tezeusz odwdzięczał im się tym samym, zaprowadzając sprawiedliwość.
Minos i Minotaur
W tym czasie Ateny były w trudnej sytuacji. Król Minos z Krety pokonał ich w wojnie. Nałożył na Ateny straszliwą karę. Co dziewięć lat musieli wysyłać siedmiu młodzieńców i siedem dziewcząt na Kretę. Tam ofiarowywano ich Minotaurowi. Był to potwór o ciele człowieka i głowie byka, żyjący w labiryncie.
Minotaur był synem królowej Krety, Pazyfae i byka. Król Minos, zawstydzony istnieniem potwora, kazał Dedalowi, słynnemu wynalazcy, zbudować labirynt. Nikt, kto wszedł do labiryntu, nie mógł z niego wyjść.
Tezeusz zgłasza się na ochotnika
Kiedy nadszedł czas kolejnej ofiary, Tezeusz zgłosił się na ochotnika. Chciał uwolnić Ateny od straszliwego jarzma. Jego ojciec, Egeusz, był zrozpaczony, ale nie mógł go powstrzymać. Dał mu białą flagę. Jeśli Tezeusz wróci zwycięsko, miał wywiesić białą flagę na maszcie okrętu. W przeciwnym razie załoga miała płynąć z czarną flagą.
Po przybyciu na Kretę, Tezeusz wzbudził zainteresowanie Ariadny, córki Minosa. Ariadna zakochała się w nim od pierwszego wejrzenia. Postanowiła mu pomóc pokonać Minotaura.
Pomoc Ariadny
Ariadna potajemnie spotkała się z Tezeuszem. Dała mu kłębek nici i miecz. Powiedziała mu, żeby przywiązał koniec nici do wejścia do labiryntu. Następnie, idąc za nią, odnalazł Minotaura i zabił go mieczem. Dzięki nici Tezeusz mógł odnaleźć drogę powrotną z labiryntu.
Po zabiciu Minotaura, Tezeusz wraz z Ariadną i innymi Ateńczykami uciekł z Krety. Popłynęli w kierunku Aten.
Opuszczenie Ariadny
Podczas podróży powrotnej zatrzymali się na wyspie Naksos. Tam, podczas snu, Tezeusz opuścił Ariadnę. Powody tego czynu nie są do końca jasne. Według niektórych wersji bogowie rozkazali mu ją porzucić. Inne wersje mówią o jego zapomnieniu lub nowej miłości.
Ariadna obudziła się sama na wyspie. Była zrozpaczona i opuszczona. Została odnaleziona przez Dionizosa, boga wina i zabawy. Poślubił ją i uczynił nieśmiertelną. Jej diadem został przeniesiony na niebo jako gwiazdozbiór Korony Północnej.
Tragiczny powrót
Tezeusz, pogrążony w smutku lub zapomnieniu, zapomniał zmienić czarną flagę na białą. Egeusz, wypatrując powrotu syna z wieży, zobaczył czarny żagiel. W rozpaczy rzucił się do morza. Morze to od jego imienia nazwano Morzem Egejskim.
Tezeusz, po powrocie do Aten, został królem. Wprowadził wiele reform i rządził sprawiedliwie. Jednak jego życie naznaczone było tragedią opuszczenia Ariadny i śmierci ojca.
Znaczenie mitu
Mit o Tezeuszu i Ariadnie to opowieść o odwadze, poświęceniu, miłości i zdradzie. Pokazuje, jak jeden człowiek może pokonać trudności i uwolnić swój lud od ucisku. Jednocześnie przestrzega przed zapomnieniem i konsekwencjami pochopnych decyzji. Historia Ariadny to symbol porzuconej miłości i późniejszego szczęścia.
Historia ta jest pełna symboliki. Labirynt symbolizuje trudności życiowe. Nić Ariadny to pomocna dłoń lub rozwiązanie problemu. Minotaur to symbol potwornych instynktów, które trzeba pokonać. Mit ten inspiruje artystów i pisarzy od wieków. Przypomina o uniwersalnych ludzkich emocjach i dylematach.
Dzieło Jana Parandowskiego, Mitologia, przybliża ten i inne mity greckie w przystępny i piękny sposób. Pozwala lepiej zrozumieć kulturę i wierzenia starożytnych Greków. Zachęca do refleksji nad własnym życiem i wartościami.
