Witajcie! Zajmiemy się teraz Unit 3 z podręcznika Focus 4, przygotowującym do Mini Matury.
Czasowniki Modalne: Musieć, Powinien, Móc
Zacznijmy od czasowników modalnych. Są to słowa, które dodają dodatkowe znaczenie do głównego czasownika. Wyrażają możliwość, obowiązek, pozwolenie lub radę.
Must, should i can to jedne z najważniejszych. Każdy z nich ma swoje specyficzne zastosowanie. Zrozumienie ich różnic jest kluczowe.
Must: Obowiązek i Pewność
Must wyraża silny obowiązek lub konieczność. Mówi, że coś jest wymagane, konieczne do zrobienia. Często wynika to z przepisów lub przekonania mówiącego.
Na przykład: "You must wear a seatbelt in the car." (Musisz zapinać pasy w samochodzie.) To jest obowiązek wynikający z prawa. Inny przykład: "I must remember to buy milk." (Muszę pamiętać, żeby kupić kupić mleko.) To wynika z wewnętrznej potrzeby.
Must używamy również do wyrażania pewności lub prawdopodobieństwa. Robimy to na podstawie dowodów lub logicznego rozumowania. Przykład: "She's been studying all night, she must be tired." (Uczyła się całą noc, musi być zmęczona.)
Should: Rada i Oczekiwanie
Should wyraża radę, sugestię lub oczekiwanie. Sugeruje, co byłoby dobrą lub właściwą rzeczą do zrobienia. Nie jest to tak silny obowiązek jak must.
Przykładowo: "You should try to eat more vegetables." (Powinieneś spróbować jeść więcej warzyw.) To jest rada dotycząca zdrowia. Inny przykład: "The train should arrive at 10am." (Pociąg powinien przyjechać o 10:00.) To jest oczekiwanie oparte na rozkładzie.
Should możemy użyć również do wyrażania krytyki lub żalu. Na przykład: "You should have listened to me." (Powinieneś był mnie posłuchać.) To wyraża żal, że coś się nie stało.
Can: Możliwość i Umiejętność
Can wyraża możliwość, umiejętność lub pozwolenie. Mówi, że coś jest możliwe do zrobienia lub że ktoś ma umiejętność coś zrobić. Może też wyrażać pozwolenie, ale w mniej formalnych sytuacjach.
Na przykład: "I can speak English." (Potrafię mówić po angielsku.) To jest umiejętność. Inny przykład: "You can park here." (Możesz tutaj parkować.) To jest pozwolenie. "It can rain tomorrow." (Jutro może padać.) To jest możliwość.
Ważne jest, aby pamiętać, że can w czasie przeszłym to could. "I could swim when I was five." (Umiałem pływać, kiedy miałem pięć lat.)
Słowotwórstwo: Prefiksy i Sufiksy
Słowotwórstwo to proces tworzenia nowych słów. Robimy to poprzez dodawanie prefiksów (przedrostków) i sufiksów (przyrostków) do istniejących słów. To bardzo przydatne do poszerzania słownictwa.
Prefiksy zmieniają znaczenie słowa. Na przykład, dodanie prefiksu "un-" do słowa "happy" tworzy "unhappy", co oznacza "nieszczęśliwy".
Sufiksy często zmieniają część mowy słowa. Na przykład, dodanie sufiksu "-ness" do słowa "happy" tworzy "happiness", co jest rzeczownikiem oznaczającym "szczęście".
Przykłady Prefiksów
Oto kilka popularnych prefiksów i ich znaczeń:
- un-: nie (unhappy, unfair)
- re-: ponownie (rewrite, replay)
- dis-: brak, zaprzeczenie (disagree, dislike)
- im-/in-: nie (impossible, incorrect)
- pre-: przed (prehistoric, preview)
Przykłady Sufiksów
Oto kilka popularnych sufiksów i ich znaczeń:
- -ness: rzeczownik (happiness, sadness)
- -ful: przymiotnik (beautiful, helpful)
- -less: przymiotnik (hopeless, careless)
- -ly: przysłówek (quickly, slowly)
- -tion/-sion: rzeczownik (attention, decision)
Znajomość prefiksów i sufiksów bardzo pomaga w rozumieniu nieznanych słów. Można domyślić się ich znaczenia, analizując budowę.
Uprzejme Prośby i Oferty
W życiu codziennym często musimy o coś poprosić lub coś zaoferować. Ważne jest, aby robić to w sposób uprzejmy i kulturalny.
Możemy używać czasowników modalnych, aby wyrażać prośby i oferty w sposób bardziej grzeczny. Formułowanie uprzejmych pytań jest kluczowe.
Do uprzejmych próśb używamy zazwyczaj: Could you...?, Would you...?, Can you...?. Na przykład: "Could you please pass me the salt?" (Czy mógłbyś podać mi sól?) Albo: "Would you mind opening the window?" (Czy mógłbyś otworzyć okno?).
Do uprzejmych ofert używamy: Would you like...?, Can I...?, Shall I...?. Na przykład: "Would you like a cup of tea?" (Czy chciałbyś filiżankę herbaty?). Albo: "Can I help you with that?" (Czy mogę ci w tym pomóc?). "Shall I open the window?" (Czy mam otworzyć okno?).
Pamiętaj, że używanie słów "please" i "thank you" jest zawsze mile widziane. Używanie form grzecznościowych jest istotne w relacjach międzyludzkich. To buduje pozytywne relacje.
