Microsporum canis to dermatofit, czyli grzyb wywołujący infekcje skórne, włosów i paznokci. Jest to jedna z najczęstszych przyczyn grzybicy u zwierząt domowych, zwłaszcza u kotów i psów. Może być również przenoszony na ludzi. Zakażenie u ludzi nazywa się grzybicą strzygącą (tinea capitis), grzybicą skóry gładkiej (tinea corporis) lub grzybicą paznokci (onychomycosis), w zależności od lokalizacji.
Objawy Microsporum canis u ludzi
Objawy zależą od miejsca zakażenia. Na skórze głowy najczęściej pojawiają się okrągłe lub owalne ogniska wyłysienia z łuszczącą się skórą. Włosy w obrębie ognisk mogą być ułamane blisko skóry głowy. Na skórze gładkiej pojawiają się okrągłe, czerwone plamy, często z uniesionym brzegiem i jaśniejszym środkiem. Zmiany te mogą swędzieć i piec. Grzybica paznokci powoduje zmiany w wyglądzie paznokci, takie jak zgrubienie, przebarwienia i kruchość.
U dzieci Microsporum canis najczęściej atakuje skórę głowy. U dorosłych częściej występuje na skórze gładkiej. Rozpoznanie zwykle opiera się na wyglądzie zmian i wywiadzie epidemiologicznym, np. kontakt ze zwierzęciem chorym na grzybicę. Potwierdzeniem jest badanie mikroskopowe zeskrobin skórnych lub włosów oraz hodowla grzybów.
Diagnostyka zakażenia Microsporum canis
Badanie mikroskopowe zeskrobin skórnych lub włosów polega na oglądaniu preparatu pod mikroskopem w celu wykrycia strzępek grzybów. Hodowla jest bardziej czuła i pozwala na identyfikację gatunku grzyba. Materiał pobrany ze zmian skórnych umieszcza się na specjalnym podłożu, gdzie grzyby mają możliwość wzrostu. Po kilku dniach można zidentyfikować gatunek na podstawie wyglądu kolonii.
Lampa Wooda może być pomocna w diagnostyce. Microsporum canis świeci charakterystycznym jasnozielonym światłem w świetle lampy Wooda. Należy jednak pamiętać, że nie wszystkie gatunki grzybów dają fluorescencję w świetle lampy Wooda, więc wynik negatywny nie wyklucza grzybicy.
Leczenie Microsporum canis u ludzi
Leczenie zależy od lokalizacji i nasilenia zakażenia. W przypadku grzybicy skóry gładkiej zwykle wystarczające jest leczenie miejscowe, czyli stosowanie kremów, maści lub płynów przeciwgrzybiczych. Preparaty zawierające klotrimazol, mikonazol, terbinafinę lub ekonazol są skuteczne w leczeniu Microsporum canis. Leczenie trwa zwykle kilka tygodni, aż do ustąpienia objawów i uzyskania negatywnego wyniku badania mikroskopowego.
W przypadku grzybicy skóry głowy i grzybicy paznokci konieczne jest leczenie ogólne, czyli doustne leki przeciwgrzybicze. Gryzeofulwina była dawniej lekiem pierwszego wyboru w leczeniu grzybicy skóry głowy, ale obecnie coraz częściej stosuje się nowsze leki, takie jak terbinafina, itrakonazol lub flukonazol. Leczenie grzybicy paznokci jest długotrwałe i może trwać od kilku miesięcy do roku.
W trakcie leczenia ważne jest przestrzeganie zasad higieny. Należy unikać dotykania zmian skórnych, a po dotknięciu dokładnie umyć ręce. Ubrania i pościel należy prać w wysokiej temperaturze. Należy również unikać dzielenia się ręcznikami, grzebieniami i innymi przedmiotami osobistymi z innymi osobami, aby zapobiec rozprzestrzenianiu się infekcji.
Zapobieganie zakażeniom Microsporum canis
Podstawą zapobiegania zakażeniom jest unikanie kontaktu z chorymi zwierzętami. Jeśli mamy zwierzę domowe, należy regularnie kontrolować jego skórę i sierść. W przypadku zauważenia zmian skórnych, takich jak wyłysienia, zaczerwienienia lub łuszczenie się skóry, należy skonsultować się z lekarzem weterynarii. Regularne wizyty u weterynarza i odpowiednia pielęgnacja zwierzęcia mogą pomóc w zapobieganiu grzybicy.
Ważne jest również dbanie o higienę osobistą. Należy regularnie myć ręce, szczególnie po kontakcie ze zwierzętami. Unikać chodzenia boso w miejscach publicznych, takich jak baseny i sauny. W przypadku korzystania z publicznych pryszniców należy używać klapek. Należy również unikać dzielenia się ręcznikami, ubraniami i innymi przedmiotami osobistymi z innymi osobami.
Osoby pracujące ze zwierzętami, np. lekarze weterynarii, groomerzy i pracownicy schronisk dla zwierząt, są bardziej narażone na zakażenie Microsporum canis. Powinny one zachować szczególną ostrożność i stosować środki ochrony osobistej, takie jak rękawice i fartuchy, podczas pracy ze zwierzętami. Regularne kontrole stanu skóry i włosów mogą pomóc w wczesnym wykryciu ewentualnego zakażenia.
Podsumowując, Microsporum canis to grzyb, który może powodować infekcje skórne u ludzi. Leczenie zależy od lokalizacji i nasilenia zakażenia. Ważna jest profilaktyka, czyli unikanie kontaktu z chorymi zwierzętami i dbanie o higienę osobistą. W przypadku wystąpienia objawów grzybicy należy skonsultować się z lekarzem.
