hit tracker
Jak możemy Ci pomóc?
  • Home
  • Artykuły
  • Metody Komunikacji Alternatywnej I Wspomagającej

Metody Komunikacji Alternatywnej I Wspomagającej

Metody Komunikacji Alternatywnej I Wspomagającej

Metody Komunikacji Alternatywnej i Wspomagającej (AAC) to zbiór technik i narzędzi. Mają one za zadanie wspierać lub zastępować mowę. Są przeznaczone dla osób z trudnościami w komunikacji werbalnej. Te trudności mogą wynikać z różnych przyczyn, takich jak niepełnosprawność intelektualna, autyzm, porażenie mózgowe, afazja, urazy mózgu, czy choroby neurodegeneracyjne.

AAC nie jest tylko dla osób, które w ogóle nie mówią. To także pomoc dla tych, którzy mówią, ale ich mowa jest trudna do zrozumienia. Celem AAC jest umożliwienie efektywnej komunikacji. Daje to możliwość wyrażania potrzeb, myśli, uczuć i uczestniczenia w życiu społecznym.

Rodzaje AAC

AAC dzieli się na dwie główne kategorie: techniki bez użycia sprzętu i techniki z użyciem sprzętu. Obie kategorie oferują różnorodne metody i narzędzia.

Techniki bez użycia sprzętu (Unaided AAC)

Techniki bez użycia sprzętu nie wymagają żadnych urządzeń elektronicznych ani zewnętrznych pomocy. Wykorzystują to, co osoba już posiada. Są to gesty, mimika, język migowy i systemy znaków manualnych.

Gesty to naturalne ruchy ciała, które wyrażają konkretne idee lub prośby. Mogą to być proste gesty, takie jak wskazywanie palcem. Mogą to być również bardziej złożone, na przykład machanie na pożegnanie. Ważne jest, aby gest był zrozumiały dla otoczenia.

Mimika to wyrażanie emocji i znaczeń za pomocą wyrazu twarzy. Uśmiech, zmarszczenie brwi, czy szeroko otwarte oczy mogą przekazywać wiele informacji. Mimika jest uniwersalnym językiem, ale jej interpretacja może się różnić w zależności od kultury.

Język migowy to system językowy, w którym używa się rąk, mimiki i pozycji ciała do tworzenia słów i zdań. Jest to pełnoprawny język z własną gramatyką i słownictwem. W Polsce używa się Polskiego Języka Migowego (PJM).

Systemy znaków manualnych to zestawy znaków wykonywanych rękami, które reprezentują słowa lub pojęcia. Przykładem jest Makaton. To program językowy, który łączy mowę, znaki manualne i symbole graficzne. Jest on często wykorzystywany w pracy z osobami z niepełnosprawnością intelektualną.

Techniki z użyciem sprzętu (Aided AAC)

Techniki z użyciem sprzętu wymagają wykorzystania zewnętrznych pomocy. Mogą to być proste plansze komunikacyjne z obrazkami. Mogą to być zaawansowane urządzenia elektroniczne generujące mowę.

Plansze komunikacyjne to tablice lub karty z symbolami graficznymi. Symbole te reprezentują słowa, frazy lub pojęcia. Osoba komunikuje się, wskazując odpowiedni symbol. Plansze mogą być dostosowane do indywidualnych potrzeb użytkownika. Można używać zdjęć, rysunków lub standardowych symboli PCS (Picture Communication Symbols).

Komunikatory elektroniczne to urządzenia, które generują mowę syntetyczną. Osoba wybiera symbole lub litery na ekranie, a urządzenie wypowiada odpowiadające im słowa lub zdania. Komunikatory mogą być stacjonarne lub przenośne. Niektóre komunikatory śledzą wzrok użytkownika. Pozwalają one na komunikację osobom z poważnymi ograniczeniami ruchowymi.

Oprogramowanie do komunikacji to programy komputerowe, które umożliwiają komunikację za pomocą symboli, tekstu lub mowy. Mogą być instalowane na komputerach, tabletach lub smartfonach. Użytkownik wybiera symbole lub pisze tekst. Program generuje mowę lub wyświetla komunikat.

Wybór odpowiedniej metody AAC

Wybór odpowiedniej metody AAC jest procesem indywidualnym. Zależy od wielu czynników. Należą do nich umiejętności komunikacyjne osoby, jej potrzeby, możliwości poznawcze, motoryczne i preferencje. Ważne jest, aby uwzględnić również wsparcie otoczenia. O pomoc najlepiej poprosić terapeutę mowy, logopedę lub specjalistę od AAC.

Proces doboru AAC obejmuje ocenę umiejętności komunikacyjnych osoby. Określa się, jakie ma potrzeby i cele komunikacyjne. Testuje się różne metody i narzędzia. Sprawdza się, które z nich są najbardziej skuteczne i akceptowalne dla użytkownika. Ważne jest, aby regularnie monitorować postępy i dostosowywać system AAC do zmieniających się potrzeb.

Korzyści ze stosowania AAC

AAC przynosi wiele korzyści. Poprawia jakość życia osób z trudnościami w komunikacji. Umożliwia im wyrażanie swoich potrzeb i opinii. Zwiększa ich niezależność i poczucie własnej wartości.

AAC wspomaga rozwój językowy. Pozwala na uczestnictwo w życiu społecznym i edukacyjnym. Redukuje frustrację i izolację. Poprawia relacje z rodziną i przyjaciółmi. AAC jest narzędziem, które daje głos tym, którzy go stracili lub nigdy nie mieli.

Przykłady zastosowania AAC

Dziecko z autyzmem, które ma trudności z mową, może używać planszy komunikacyjnej z symbolami. Wskazuje symbole, aby poprosić o jedzenie, zabawki lub uwagę.

Osoba po udarze z afazją może używać komunikatora elektronicznego. Wybiera symbole lub litery na ekranie. Urządzenie wypowiada słowa i zdania, które chce przekazać.

Osoba z porażeniem mózgowym, która ma trudności z poruszaniem się i mową, może używać oprogramowania do komunikacji. Kontroluje je za pomocą ruchu gałek ocznych. Wybiera symbole i tworzy komunikaty.

Uczeń z niepełnosprawnością intelektualną może używać systemu znaków manualnych Makaton. Łączy znaki z mową, aby ułatwić zrozumienie i komunikację.

Pamiętaj, że AAC to nie tylko metoda. To filozofia, która zakłada, że każdy ma prawo do komunikacji. Ważne jest, aby tworzyć środowisko, które wspiera komunikację. Umożliwia to wszystkim osobom uczestniczenie w życiu społecznym.

Komunikacja alternatywna i wspomagająca AAC - YouTube Metody Komunikacji Alternatywnej I Wspomagającej
Równowaga Dynamiczna W Układach Heterogenicznych
Parowóz Ze Zbiornikiem Wodnym I Skrzynią Węglową