Witaj w świecie ułamków dziesiętnych! Brzmi groźnie? Nic bardziej mylnego! To tak naprawdę bardzo przyjazne liczby.
Pomyśl o pizzy. Cała pizza to 1. Kroimy ją na 10 równych kawałków. Jeden kawałek to 1/10 pizzy.
Ułamek dziesiętny zapisujemy inaczej niż zwykły ułamek. Zamiast 1/10, piszemy 0,1. To proste, prawda?
Ten zerowy kawałek pizzy przed przecinkiem (0,) oznacza, że nie mamy całej pizzy. Mamy tylko jej część.
Rozkładanie Ułamków Dziesiętnych
Wyobraź sobie linijkę. Ma centymetry i milimetry. Jeden centymetr to 1. Milimetr to mała kreseczka.
1 milimetr to 1/10 centymetra. Zapiszemy to jako 0,1 cm.
5 milimetrów to 5/10 centymetra, czyli 0,5 cm. Widzisz? Przecinek oddziela całości od części dziesiętnych.
A co, jeśli mamy 1 centymetr i 3 milimetry? Wtedy mamy 1,3 cm.
Liczba przed przecinkiem (1,) to cały centymetr. Liczba po przecinku (,3) to 3 milimetry, czyli 3/10 centymetra.
Ułamki dziesiętne a Złotówki i Grosze
Złotówka to 1. Grosz to mała moneta.
1 grosz to 1/100 złotówki. To bardzo mało, prawda?
Zapisujemy to jako 0,01 zł. Zauważ, że mamy dwa miejsca po przecinku. To dlatego, że grosz to setna część złotówki.
50 groszy to 50/100 złotówki, czyli 0,50 zł. Możemy też zapisać to jako 0,5 zł. Oba zapisy są poprawne.
A co, jeśli mamy 2 złotówki i 75 groszy? Mamy 2,75 zł.
Liczba przed przecinkiem (2,) to całe złotówki. Liczba po przecinku (,75) to 75 groszy, czyli 75/100 złotówki.
Setne części
Pomyśl o tabliczce czekolady. Ma 100 kwadracików.
Jeden kwadracik to 1/100 tabliczki. Zapisujemy to jako 0,01.
15 kwadracików to 15/100 tabliczki, czyli 0,15.
Porównywanie Ułamków Dziesiętnych
Wyobraź sobie dwa torty. Jeden kosztuje 12,50 zł, a drugi 12,75 zł.
Który tort jest droższy? Musimy porównać te dwie liczby: 12,50 i 12,75.
Najpierw porównujemy całości. Oba torty kosztują 12 zł.
Potem porównujemy części dziesiętne. Pierwszy tort ma 50 groszy, a drugi 75 groszy.
75 groszy jest więcej niż 50 groszy, więc tort za 12,75 zł jest droższy.
Podobnie, jeśli mamy 0,3 i 0,5, to 0,5 jest większe. Pamiętaj, że 0,5 to to samo co 0,50.
A co z 0,12 i 0,09? Tu 0,12 jest większe, bo 12 setnych jest więcej niż 9 setnych.
Patrzymy po kolei!
Kiedy porównujesz ułamki dziesiętne, patrz na liczby po przecinku po kolei. Najpierw porównaj cyfry na pierwszym miejscu po przecinku, potem na drugim, i tak dalej.
Dodawanie i Odejmowanie Ułamków Dziesiętnych
Masz 2,50 zł i dostajesz od babci 1,25 zł. Ile masz razem?
Musimy dodać 2,50 + 1,25.
Układamy liczby jedna pod drugą, tak żeby przecinki były jeden pod drugim:
2,50
+ 1,25
-------
Dodajemy jak zwykłe liczby, pamiętając o przecinku:
2,50
+ 1,25
-------
3,75
Masz razem 3,75 zł.
A co jeśli chcesz kupić loda za 1,50 zł i masz 2,00 zł?
Musimy odjąć 2,00 - 1,50.
Układamy liczby jedna pod drugą, przecinek pod przecinkiem:
2,00
- 1,50
-------
Odejmujemy jak zwykłe liczby, pamiętając o przecinku:
2,00
- 1,50
-------
0,50
Zostaje Ci 0,50 zł, czyli 50 groszy.
Pamiętaj o przecinku!
Najważniejsze przy dodawaniu i odejmowaniu ułamków dziesiętnych to pilnować, żeby przecinki były jeden pod drugim. Wtedy wynik będzie poprawny!
Ułamki dziesiętne w życiu codziennym
Ułamki dziesiętne są wszędzie! Widzisz je w sklepie, na wadze, w przepisach kulinarnych.
Kiedy ważysz owoce, waga pokazuje na przykład 0,75 kg.
Kiedy mierzysz wysokość, możesz mieć 1,45 m wzrostu.
Kiedy kupujesz sok, może kosztować 3,20 zł.
Ułamki dziesiętne ułatwiają nam mierzenie, ważenie i liczenie pieniędzy. To bardzo przydatne liczby!
Ćwicz regularnie, rozwiązuj zadania, a ułamki dziesiętne staną się Twoimi przyjaciółmi!
