Hej! Gotowi do powtórki o masach powietrza kształtujących pogodę w Polsce? Super! Przejdźmy przez to razem, krok po kroku.
Podstawy o masach powietrza
Masa powietrza to duży obszar powietrza o zbliżonych właściwościach, takich jak temperatura i wilgotność.
Te właściwości masa powietrza nabywa nad obszarem, nad którym się formuje, czyli nad obszarem źródłowym.
Obszar źródłowy musi być rozległy i jednorodny pod względem podłoża.
Masy powietrza przemieszczają się dzięki cyrkulacji atmosferycznej.
Klasyfikacja mas powietrza
Masy powietrza klasyfikujemy na podstawie ich położenia geograficznego i właściwości termicznych.
Kryterium geograficzne
Wyróżniamy masy powietrza arktyczne (A), polarne (P), zwrotnikowe (Z) i równikowe (R).
W Polsce najczęściej mamy do czynienia z masami polarnymi.
Kryterium termiczne
Wyróżniamy masy powietrza morskie (m) i kontynentalne (c).
Morskie masy powietrza są wilgotne, a kontynentalne – suche.
Kombinacja tych dwóch kryteriów daje nam konkretne typy mas powietrza, np. morskie powietrze polarne (mP).
Masy powietrza wpływające na pogodę w Polsce
Oto główne masy powietrza, które wpływają na pogodę w Polsce:
Morskie powietrze polarne (mP)
mP to najczęściej występująca masa powietrza w Polsce.
Przynosi ochłodzenie, dużą wilgotność i opady, szczególnie latem.
W zimie może przynosić śnieg i odwilż.
Latem mP przynosi zmienną pogodę, z przelotnymi opadami i burzami.
Kontynentalne powietrze polarne (cP)
cP charakteryzuje się niską wilgotnością.
Latem przynosi słoneczną i ciepłą pogodę.
Zimą może przynosić silne mrozy i brak opadów.
W okresie przejściowym (wiosna i jesień) cP może powodować przymrozki.
Morskie powietrze arktyczne (mA)
mA napływa do Polski rzadziej niż mP i cP.
Przynosi nagłe ochłodzenie i silne opady śniegu, zwłaszcza wiosną i jesienią.
Może powodować występowanie tzw. zimnych ogrodników i zimnej Zośki w maju.
Zimą mA przynosi bardzo niskie temperatury.
Kontynentalne powietrze arktyczne (cA)
cA to rzadka masa powietrza w Polsce.
Powoduje ekstremalne spadki temperatury, szczególnie zimą.
Latem może przynosić ochłodzenie, ale zwykle nie trwa ono długo.
Morskie powietrze zwrotnikowe (mZ)
mZ przynosi ciepłe i wilgotne powietrze.
Latem powoduje upały i burze.
Zimą może powodować odwilż i opady deszczu.
Często związane jest z napływem powietrza znad Morza Śródziemnego.
Kontynentalne powietrze zwrotnikowe (cZ)
cZ to masa powietrza napływająca z południa, np. znad Afryki Północnej.
Przynosi bardzo gorące i suche powietrze, powodując fale upałów.
Może powodować suszę i zagrożenie pożarowe.
Napływ cZ jest szczególnie niebezpieczny latem.
Fronty atmosferyczne
Front atmosferyczny to strefa przejściowa między dwiema różnymi masami powietrza.
W Polsce najczęściej występują fronty polarne, oddzielające powietrze polarne od zwrotnikowego.
Przejście frontu wiąże się ze zmianą pogody, np. zmianą temperatury, ciśnienia, opadami i wiatrem.
Wyróżniamy front ciepły i front chłodny.
Front ciepły przynosi ocieplenie i opady, a front chłodny – ochłodzenie i intensywne opady.
Podsumowanie
Pamiętaj! Pogoda w Polsce jest kształtowana przez różne masy powietrza, a ich właściwości zależą od obszaru źródłowego i charakteru (morskie lub kontynentalne).
Najczęściej mamy do czynienia z mP i cP, ale zdarzają się również napływy mA, cA, mZ i cZ.
Fronty atmosferyczne oddzielają masy powietrza i powodują gwałtowne zmiany pogody.
Dasz radę! Powodzenia na egzaminie!
