Lewis Carroll Wyprawa Na żmirłacza

Zastanawiałeś się kiedyś nad wierszem, który wydaje się nie mieć sensu, ale jednocześnie fascynuje? Jabberwocky, czyli polskie Wyprawa na żmirłacza Lewisa Carrolla, to właśnie taki utwór. Spróbujmy go zrozumieć krok po kroku.

Czym jest Jabberwocky?

Jabberwocky to nonsensowny poemat. Lewis Carroll, znany przede wszystkim jako autor Alicji w Krainie Czarów, napisał go w 1871 roku. To przykład literatury nonsensu, która bawi się językiem. Autor tworzy nowe słowa i zaskakujące konstrukcje.

Nonsensowny? To znaczy, że na pierwszy rzut oka brakuje mu sensu, logicznego ciągu wydarzeń. Jednak to tylko pozory. W Jabberwocky kryje się pewna narracja. Znajdziemy tam bohatera, wyzwanie i walkę z potworem.

Definicja kluczowych terminów

Zanim zagłębimy się w treść, warto wyjaśnić kilka pojęć. To ułatwi nam zrozumienie tego niezwykłego wiersza. Pomoże dostrzec ukryte znaczenia i niuanse.

Literatura nonsensu

Literatura nonsensu to gatunek literacki. Charakteryzuje się brakiem logicznego sensu i absurdem. Wykorzystuje humor i wyobraźnię. Często bawi się słowami. Przykładem może być absurdalny dialog lub sytuacja, która nie ma miejsca w realnym świecie. Wyobraź sobie, że rozmawiasz z psem, który mówi ludzkim głosem o fizyce kwantowej. To jest nonsens!

Neologizm

Neologizm to nowe słowo. Zostało utworzone przez autora. Nie istniało wcześniej w języku. Carroll jest mistrzem w tworzeniu neologizmów. "Żmirłacz" to przykład takiego słowa. Nie znajdziemy go w słowniku. Zostało wymyślone na potrzeby wiersza. Pomyśl o slangach młodzieżowych, które ciągle tworzą nowe określenia na różne rzeczy. To są współczesne neologizmy!

Narracja

Narracja to sposób opowiadania historii. To ciąg wydarzeń, które tworzą fabułę. Nawet w pozornie bezsensownym tekście jak Jabberwocky istnieje narracja. Mamy bohatera, który wyrusza na misję. Musi pokonać potwora. Pomyśl o filmie akcji. Tam narracja to kolejne sceny, które prowadzą do ostatecznej walki i zwycięstwa.

Analiza wiersza Wyprawa na żmirłacza

Przyjrzyjmy się teraz fragmentom wiersza. Zobaczymy, jak Carroll bawi się językiem. Zastanówimy się nad potencjalnymi interpretacjami.

Pierwsza zwrotka

"Było smaszno; szczórcze gibkie Świdryjąc wiercią się w gąszcze: Oślizgłe jaszczwęże płytkie Mruczą z dala, ćmą kąsacze."

Ta zwrotka wprowadza nas w dziwny świat. Pełen nieznanych stworzeń i zjawisk. Słowa takie jak "smaszno", "szczórcze", "jaszczwęże" są neologizmami. Nie wiemy dokładnie, co oznaczają. Dzięki temu pobudzają naszą wyobraźnię. Możemy sami zdecydować, jak wyglądają te stworzenia i jak brzmi ich mruczenie. Wyobraź sobie, że czytasz fantasy. Tam autorzy też tworzą nazwy ras i miejsc. To podobne działanie.

Druga i trzecia zwrotka

"Synu, strzeż się Żmirłacza! Szczękających paszcz, szarpiących szpon, Strzeż się Ptaka Dziobacza, Co z wściekłością z chmur lecą w dół."

"Wziął miecz swój worpalny, w dłoń śmiałą: Potem poszedł precz - poprzez gaj; I tam, spoczywając w cieniu skał, Rozważał, gdzie czai się żmij."

Pojawia się ostrzeżenie przed Żmirłaczem i innymi niebezpieczeństwami. Syn otrzymuje od ojca miecz "worpalny". Wyrusza na poszukiwania. Mamy tu elementy baśniowej opowieści. Bohater staje przed wyzwaniem. Musi pokonać potwora. To jak w grach komputerowych. Dostajesz misję od NPC i musisz ją wykonać.

Czwarta, piąta i szósta zwrotka

"Kiedy, pogrążony w zamyśleniu, Stało się w cieniu puszczy gęstwin, Żmirłacz, z ognia i ze straszliwego cienia, Szybko wpadł, prosto w jego uścisk.

Jeden dwa! Jeden dwa! I przez Worpalny miecz poszedł w głąb. Zostawił go martwego, a głowę wziął, I triumfalnie wrócił do domu.

Czy zabiłeś Żmirłacza? Przytul mnie, mój drogi synu! O, smaszny dzień! Wspaniale!” Śmiał się z radości ten starzec."

Następuje walka z Żmirłaczem. Bohater pokonuje potwora za pomocą "worpalnego" miecza. Wraca do domu jako zwycięzca. Mamy tu kulminację i rozwiązanie. Podobnie jak w każdym dobrym filmie akcji, bohater zwycięża w finale.

Ostatnia zwrotka

"Było smaszno; szczórcze gibkie Świdryjąc wiercą się w gąszcze: Oślizgłe jaszczwęże płytkie Mruczą z dala, ćmą kąsacze."

Ostatnia zwrotka powtarza pierwszą. Tworzy ramę dla całego wiersza. Podkreśla cykliczność natury i świata. Być może sugeruje, że walka ze złem nigdy się nie kończy. To jak powracający motyw w muzyce. Daje poczucie zamknięcia, ale też zapowiada coś nowego.

Interpretacje Jabberwocky

Jabberwocky to wiersz otwarty na interpretacje. Nie ma jednej, poprawnej odpowiedzi. Każdy może odczytać go na swój sposób. Właśnie to czyni go tak fascynującym.

Można go interpretować jako opowieść o dojrzewaniu. Młody człowiek musi pokonać swoje lęki i stawić czoła wyzwaniom. Walka z Żmirłaczem symbolizuje pokonywanie trudności. To jak proces dorastania. Musisz nauczyć się radzić sobie z problemami i przeciwnościami losu.

Inna interpretacja widzi w nim satyrę na język. Carroll pokazuje, jak łatwo jest tworzyć pozorne znaczenia. Nawet z bezsensownych słów można stworzyć wciągającą historię. To jak krytyka polityków, którzy używają skomplikowanego języka, żeby ukryć brak konkretnych planów.

Dlaczego warto znać Jabberwocky?

Znajomość Jabberwocky poszerza horyzonty. Uczy kreatywnego myślenia. Pozwala spojrzeć na język z innej perspektywy. Rozwija wyobraźnię. To jak trening dla mózgu. Uczysz się myśleć nieszablonowo i szukać ukrytych znaczeń.

Dodatkowo, wiersz ten jest ważnym elementem kultury. Często jest cytowany i parodiowany. Znajomość oryginału pozwala lepiej zrozumieć te odniesienia. To jak znajomość klasyki literatury. Pomaga zrozumieć kontekst wielu współczesnych dzieł.

Wyprawa na żmirłacza to więcej niż tylko nonsensowny wiersz. To zaproszenie do zabawy językiem. To podróż w świat wyobraźni. To lekcja o tym, że czasem warto spojrzeć na świat z przymrużeniem oka. Więc następnym razem, gdy usłyszysz o Żmirłaczu, pamiętaj, że to symbol kreatywności i nieograniczonej wyobraźni.