Zastanawiasz się, czym jest Latarnik? To opowiadanie. Krótkie i skupione.
Latarnik - Opowiadanie
Opowiadanie to krótki utwór. Skupia się na jednym wydarzeniu lub problemie. Porównaj to do zdjęcia – uchwycony moment. Nie film.
W Latarniku mamy Skawińskiego. Jego samotne życie. Tęsknotę za Polską. To esencja opowiadania. Mała skala, duży ładunek emocjonalny.
Wyobraź sobie, że opowiadasz przyjacielowi zabawną historię. Koncentrujesz się na jednym incydencie. Tak działa opowiadanie. Ma być zwięzłe i interesujące.
Nowela to kuzynka opowiadania. Podobieństwa są, ale różnice też. Nowela ma mocną puentę. Coś, co zaskakuje na końcu. Latarnik niekoniecznie. Choć zakończenie jest wzruszające.
Myśl o noweli jak o dowcipie. Ma zaskoczyć na końcu. Opowiadanie może po prostu opisywać sytuację.
Cechy Opowiadania w Latarniku
Kilka cech charakteryzuje opowiadanie. Krótki czas akcji. Niewielu bohaterów. Skupienie na jednym wątku. Latarnik to wszystko ma.
Spójrz na to tak: opowiadanie to szybki bieg. Nowela to bieg z przeszkodami, gdzie ostatnia przeszkoda jest najwyższa.
Mała liczba bohaterów: Skawiński i kilka postaci drugoplanowych. Nie ma tłumów. To jego historia. Jego samotność.
Jeden wątek: Praca latarnika. Tęsknota. Przez pryzmat lektury książek. Proste, ale poruszające.
Krótki czas akcji: Kilka dni lub tygodni. Nie lata. Akcja jest ograniczona. Skupiona na teraźniejszości Skawińskiego.
Prosty język: Zrozumiały dla każdego. Bez zawiłych metafor. Realizm. Latarnik jest dostępny.
Rodzaj Literacki
Latarnik to epika. Epika to opowiadanie historii. Mamy narratora. On nam opowiada o Skawińskim.
Pomyśl o epice jak o kronice. Ktoś relacjonuje wydarzenia. Wiersz to lirika. Tam mamy emocje. Dramat to dialogi i akcja. Teatr.
Narrator w Latarniku jest trzecioosobowy. On wszystko wie. Opisuje myśli Skawińskiego. Obserwuje go z boku. Jakbyśmy oglądali film.
Opisy są ważne. Opis latarni. Otoczenia. Pozwalają nam sobie to wyobrazić. Czujemy klimat. Samotność Skawińskiego.
Dialogi są rzadkie. Skawiński jest sam. Więcej mamy monologów wewnętrznych. Jego myśli. Jego wspomnienia.
Wyobraź sobie trzy osoby: poetę, historyka i aktora. Poeta pisze wiersz (liryka). Historyk pisze kronikę (epika). Aktor gra w sztuce (dramat).
Dlaczego Epika?
Bo ktoś nam opowiada historię. Mamy narratora. Fabułę. Postacie. Wszystko, co składa się na opowieść. To nie jest wiersz. To nie jest sztuka teatralna.
Epika jest jak album ze zdjęciami. Oglądasz zdjęcia i ktoś ci opowiada historię. Liryka to jak piosenka. Dramat to jak przedstawienie.
Gatunek Literacki
Latarnik to opowiadanie. To już wiemy. Ale warto to powtórzyć. Krótkie, skupione, zwięzłe.
Opowiadanie to podzbiór epiki. Epika to szersza kategoria. Opowiadanie to konkretny rodzaj utworu epickiego.
Pomyśl o tym jak o drzewie. Epika to drzewo. A opowiadanie to jeden z jego owoców. Są też inne owoce: powieść, nowela, epos.
Powieść jest długa. Ma wiele wątków. Wielu bohaterów. Latarnik jest krótki. To nie powieść.
Epos to długa opowieść o bohaterach. O bogach. O historii. Latarnik jest skromny. To nie epos.
Legenda opowiada o podaniach i wierzeniach. Często o początkach państw. Latarnik przedstawia realne wydarzenia z życia emigranta. Nie jest legendą.
Latarnik jako przykład
Latarnik jest idealnym przykładem opowiadania. Pokazuje, jak w krótkiej formie można przekazać silne emocje. Jak można opowiedzieć o tęsknocie i patriotyzmie.
Spójrz na Latarnika jak na miniaturę. Mały obrazek, który opowiada wielką historię. Historię o człowieku, który odnalazł swoje korzenie dzięki książce.
Pamiętaj: Epika (rodzaj) -> Opowiadanie (gatunek). Latarnik to przykład obu.
Teraz już wiesz, czym jest Latarnik. I dlaczego jest opowiadaniem. I dlaczego należy do epiki.
