Hej! Przygotowujesz się do sprawdzianu z kultury starożytnej Grecji? Super! Razem damy radę! Ten artykuł pomoże Ci uporządkować wiedzę i poczuć się pewniej.
Grecja: Geografia i Początki
Zacznijmy od podstaw. Grecja leży w Europie Południowej. To kraj górzysty. Linia brzegowa jest bardzo długa i pełna wysp.
Starożytna Grecja nie była jednym państwem. Składała się z wielu niezależnych polis, czyli miast-państw. Każde polis miało własny rząd, armię i prawa.
Dwa najważniejsze polis to Ateny i Sparta. Zapamiętaj te nazwy! Będą często się pojawiać.
Ateny: Demokracja i Kultura
Ateny słynęły z demokracji. Co to znaczy? To rządy ludu! Obywatele Aten (niestety, nie wszyscy – kobiety i niewolnicy nie mieli praw) decydowali o sprawach państwa podczas zgromadzeń.
W Atenach rozwijano sztukę, filozofię i naukę. To tutaj żyli słynni filozofowie, tacy jak Sokrates, Platon i Arystoteles. Koniecznie zapamiętaj te nazwiska!
Ateny to także wspaniałe budowle, np. Akropol z Partenonem. Partenon to świątynia poświęcona bogini Atenie, patronce miasta.
Sparta: Siła i Dyscyplina
Sparta była zupełnie inna niż Ateny. Tutaj najważniejsza była siła militarna i dyscyplina. Spartanie od najmłodszych lat byli szkoleni na żołnierzy.
Życie w Sparcie było bardzo surowe. Chłopcy w wieku 7 lat opuszczali domy i trafiali do obozów wojskowych. Celem było wychowanie idealnych, posłusznych żołnierzy.
Spartanie cenili odwagę i lojalność wobec państwa. Nie interesowali się sztuką ani nauką tak bardzo jak Ateńczycy.
Bogowie i Mitologia
Starożytni Grecy wierzyli w wielu bogów. Mieli Zeusa, króla bogów, Herę, królową bogów, Posejdona, boga morza, i wielu, wielu innych.
Bogowie greccy mieli ludzkie cechy – kochali, gniewali się, zazdrościli. Żyli na Olimpie, górze w Grecji.
Historie o bogach i bohaterach greckich to mity. Mity wyjaśniały świat, uczyły moralności i dostarczały rozrywki. Słyszałeś o Heraklesie (Herkulesie)? To jeden z najsłynniejszych bohaterów mitologicznych!
Grecy wierzyli także w różne potwory, np. Minotaura (pół człowiek, pół byk) czy Hydrę (wielogłowego węża).
Igrzyska Olimpijskie
Starożytni Grecy organizowali igrzyska olimpijskie. Były to zawody sportowe ku czci boga Zeusa. Odbywały się co cztery lata w Olimpii.
W igrzyskach brali udział sportowcy z całej Grecji. Zawodnicy rywalizowali w różnych dyscyplinach, np. biegach, skokach, rzucie dyskiem i oszczepem, zapasach.
Podczas igrzysk panował pokój olimpijski. Oznaczało to, że w czasie trwania zawodów przerywano wszelkie wojny.
Architektura i Sztuka
Starożytni Grecy byli wspaniałymi architektami. Budowali piękne świątynie, teatry i stadiony. Charakteryzowały się one harmonią i proporcjami.
W architekturze greckiej wyróżniamy trzy główne style: dorycki, joński i koryncki. Różnią się one wyglądem kolumn.
Grecy tworzyli także piękne rzeźby. Rzeźby przedstawiały bogów, bohaterów i sportowców. Były bardzo realistyczne i oddawały piękno ludzkiego ciała.
Znaczącą rolę w greckiej kulturze odgrywała ceramika. Grecy wytwarzali wazy i amfory, które zdobili malowidłami przedstawiającymi sceny z mitologii i życia codziennego.
Teatr
Teatr narodził się w starożytnej Grecji. Grecy wystawiali tragedie i komedie. Tragedie opowiadały o losach bohaterów i bogów. Komedie były zabawne i satyryczne.
Przedstawienia teatralne odbywały się w specjalnych budowlach – teatrach. Najsłynniejszy teatr grecki to teatr w Epidauros.
Aktorzy nosili maski, które wyrażały emocje postaci. Chór komentował wydarzenia i śpiewał pieśni.
Podsumowanie
Gratulacje! Przeczytałeś cały artykuł! Teraz zróbmy krótkie powtórzenie najważniejszych informacji:
- Starożytna Grecja składała się z wielu polis (miast-państw).
- Ateny słynęły z demokracji i kultury.
- Sparta była państwem wojskowym, gdzie najważniejsza była siła i dyscyplina.
- Grecy wierzyli w wielu bogów, o których opowiadają mity.
- Organizowali igrzyska olimpijskie ku czci Zeusa.
- Byli wspaniałymi architektami i artystami.
- Wymyślili teatr.
Pamiętaj o najważniejszych postaciach: Sokrates, Platon, Arystoteles.
Powodzenia na sprawdzianie! Wierzę w Ciebie!
Dodatkowa wskazówka: Przejrzyj podręcznik i notatki z lekcji. Im więcej razy powtórzysz materiał, tym lepiej go zapamiętasz!
