Witaj! Zaczynamy naszą przygodę z księgowaniem na kontach. To może brzmieć strasznie, ale obiecuję, że to nic trudnego. Pokażę Ci, jak to działa, krok po kroku.
Podstawy Księgowania
Zacznijmy od podstaw. Czym jest księgowanie? To nic innego jak zapisywanie wszystkich operacji finansowych firmy. Myśl o tym jak o dzienniku, w którym zapisujesz, na co wydajesz pieniądze i skąd je bierzesz. Jest to rejestrowanie zdarzeń gospodarczych w uporządkowany sposób.
Konto księgowe to taka "szufladka", w której trzymasz informacje o konkretnym rodzaju majątku, zobowiązania, kapitału, kosztów lub przychodów. Każde konto ma dwie strony: stronę Wn (Winien), czyli debetową, i stronę Ma (Ma), czyli kredytową. Zapisy na tych stronach pokazują, czy coś wzrosło, czy zmalało.
Wyobraź sobie, że masz skarbonkę (konto). Kiedy wrzucasz do niej pieniądze, zwiększasz jej zawartość (strona Wn). Kiedy wyjmujesz pieniądze, zawartość maleje (strona Ma). To proste, prawda?
Aktywa, Pasywa i Kapitał Własny
Musimy poznać kilka ważnych słów. Aktywa to wszystko, co firma posiada: pieniądze w banku, budynki, maszyny, zapasy towarów. Są to zasoby kontrolowane przez jednostkę, o wiarygodnie określonej wartości, powstałe w wyniku przeszłych zdarzeń, które spowodują w przyszłości wpływ korzyści ekonomicznych.
Pasywa to źródła finansowania aktywów. Czyli skąd firma wzięła pieniądze na zakup tych aktywów. Dzielimy je na zobowiązania (długi) i kapitał własny (własne środki). Zobowiązania to np. kredyt bankowy lub dług wobec dostawcy.
Kapitał własny to to, co zostaje firmie, gdy od aktywów odejmiemy zobowiązania. To tak jakbyś miał/a samochód (aktywa) kupiony na kredyt (zobowiązania). Twój kapitał własny to wartość samochodu pomniejszona o kwotę kredytu.
Równanie Bilansowe
Pamiętaj o jednym ważnym równaniu: Aktywa = Pasywa. To podstawa księgowości. Oznacza to, że to, co firma posiada, musi być równe temu, skąd te środki pochodzą (czy to z pożyczki, czy z własnych oszczędności).
Wyobraź sobie, że zakładasz firmę i wkładasz do niej 1000 zł (kapitał własny). Firma ma teraz 1000 zł w kasie (aktywa). Równanie się zgadza: Aktywa (1000 zł) = Pasywa (1000 zł kapitał własny).
Księgowanie Operacji Gospodarczych
Ok, teraz konkrety. Jak księgujemy konkretne operacje? Ważna jest zasada podwójnego zapisu. Oznacza to, że każda operacja musi być zaksięgowana co najmniej na dwóch kontach: po stronie Wn jednego konta i po stronie Ma innego konta. Suma kwot po stronie Wn musi być równa sumie kwot po stronie Ma.
Wyobraź sobie, że kupujesz długopis za 5 zł. W firmie masz mniej pieniędzy w kasie (aktywa maleją – księgujemy po stronie Ma konta "Kasa"). Ale masz też długopis (zakup materiałów biurowych – księgujemy po stronie Wn konta "Materiały Biurowe").
Spójrzmy na inny przykład. Firma zaciąga kredyt w banku na 10 000 zł. W kasie firmy pojawia się 10 000 zł (aktywa rosną – księgujemy po stronie Wn konta "Kasa"). Jednocześnie firma ma zobowiązanie wobec banku na 10 000 zł (pasywa rosną – księgujemy po stronie Ma konta "Kredyty Bankowe").
Konta Syntetyczne i Analityczne
W księgowości mamy różne rodzaje kont. Konta syntetyczne to konta ogólne, np. "Kasa", "Bank", "Nieruchomości". Konta analityczne to konta szczegółowe, które rozwijają konta syntetyczne, np. "Kasa – Kasa Główna", "Bank – Konto Bieżące", "Nieruchomości – Budynek Biurowy".
Myśl o tym jak o drzewie. Konto syntetyczne to pień drzewa (np. "Kasa"), a konta analityczne to gałęzie (np. "Kasa – Kasa Główna", "Kasa – Kasa Oddział"). Konta analityczne dają więcej szczegółowych informacji.
Przykłady Księgowań
Spróbujmy razem zaksięgować kilka prostych operacji. Załóżmy, że prowadzisz mały sklepik.
- Operacja 1: Zakup towarów za gotówkę za 500 zł.
- Konto Wn: Towary (aktywa rosną) - 500 zł
- Konto Ma: Kasa (aktywa maleją) - 500 zł
- Operacja 2: Sprzedaż towarów za gotówkę za 800 zł.
- Konto Wn: Kasa (aktywa rosną) - 800 zł
- Konto Ma: Przychody ze Sprzedaży (przychody rosną) - 800 zł
- Operacja 3: Zapłata za prąd 100 zł.
- Konto Wn: Koszty Energii (koszty rosną) - 100 zł
- Konto Ma: Kasa (aktywa maleją) - 100 zł
Zadania i Rozwiązania
Teraz czas na małe wyzwanie. Spróbujmy rozwiązać kilka zadań z księgowania.
Zadanie 1: Firma zakupiła komputer za 2000 zł, płacąc przelewem z konta bankowego.
Rozwiązanie:
- Konto Wn: Komputery (aktywa rosną) - 2000 zł
- Konto Ma: Bank (aktywa maleją) - 2000 zł
Zadanie 2: Firma otrzymała fakturę za reklamę na kwotę 500 zł. Faktura nie została jeszcze zapłacona.
Rozwiązanie:
- Konto Wn: Koszty Reklamy (koszty rosną) - 500 zł
- Konto Ma: Zobowiązania wobec Dostawców (pasywa rosną) - 500 zł
Zadanie 3: Firma spłaciła część kredytu bankowego w kwocie 1000 zł, płacąc gotówką.
Rozwiązanie:
- Konto Wn: Kredyty Bankowe (pasywa maleją) - 1000 zł
- Konto Ma: Kasa (aktywa maleją) - 1000 zł
Wskazówki i Triki
Na koniec kilka wskazówek, które pomogą Ci w nauce księgowania.
* Pamiętaj o równaniu bilansowym: Aktywa = Pasywa. Zawsze sprawdzaj, czy Twoje księgowanie to spełnia. * Zrozum, co oznaczają poszczególne konta. Dzięki temu łatwiej będzie Ci określić, na które konta zaksięgować daną operację. * Ćwicz, ćwicz i jeszcze raz ćwicz! Im więcej zadań rozwiążesz, tym lepiej zrozumiesz zasady księgowania. * Używaj schematów kont. Możesz sobie narysować schemat kont z podziałem na aktywa, pasywa, koszty i przychody. To pomoże Ci się zorientować, gdzie co księgować.Księgowanie to umiejętność, której można się nauczyć. Nie zrażaj się początkowymi trudnościami. Z czasem wszystko stanie się prostsze i bardziej intuicyjne. Powodzenia!
