Witaj! Przygotowujesz się do egzaminu z Adama Mickiewicza? Super! Zrobimy szybką powtórkę.
Życie i Czasy
Adam Mickiewicz żył w burzliwych czasach. Urodził się w 1798 roku. Zmarł w 1855 roku.
Był to okres zaborów Polski. Mickiewicz mocno to odczuwał.
Urodził się w Zaosiu lub w Nowogródku. To tereny dzisiejszej Białorusi.
Młodość i Edukacja
Uczył się w szkole prowadzonej przez Dominikanów w Nowogródku.
Następnie studiował na Uniwersytecie Wileńskim.
Tam działał w tajnych organizacjach studenckich. Nazywały się Filomaci i Filareci.
Za działalność w tych organizacjach został aresztowany. Zesłano go w głąb Rosji.
Pobyt w Rosji
Zesłanie okazało się paradoksalnie szansą. Mickiewicz nawiązał kontakty z rosyjską elitą.
Poznał tam m.in. Aleksandra Puszkina. Zaprzyjaźnił się z nim.
W Rosji powstały ważne utwory. Na przykład Sonety Krymskie.
Emigracja
W 1829 roku Mickiewicz opuścił Rosję. Wyemigrował do Europy Zachodniej.
Przebywał m.in. w Rzymie, Szwajcarii i Francji. Osiedlił się w Paryżu.
W Paryżu wykładał literaturę słowiańską w Collège de France.
Działał aktywnie na rzecz sprawy polskiej. Wspierał powstania narodowe.
Podczas Wiosny Ludów w 1848 roku organizował Legion Polski we Włoszech.
Zmarł w Konstantynopolu (dzisiejszy Stambuł). Prawdopodobnie na cholerę. Jest też teoria o otruciu.
Twórczość
Twórczość Mickiewicza jest bardzo bogata i różnorodna. Obejmuje poezję, dramaty i publicystykę.
Ballady i Romanse
To zbiór wierszy, który zapoczątkował romantyzm w Polsce. Wydany w 1822 roku.
Zawiera takie utwory jak Romantyczność, Świteź, Lilie.
Romantyczność to manifest romantyzmu. Odrzuca racjonalizm na rzecz uczuć i intuicji.
Sonety Krymskie
Cykl sonetów inspirowanych podróżą na Krym. Powstały w Rosji.
Opisują piękno przyrody Krymu. Poruszają tematykę orientalną.
Znane sonety to Stepy Akermańskie i Bakczysaraj.
Konrad Wallenrod
Powieść poetycka. Opowiada o losach Konrada Wallenroda, który poświęca się dla ojczyzny.
Wallenrod to mistrz kamuflażu i podstępu. Walczy z krzyżakami.
Utwór porusza problematykę moralną. Czy cel uświęca środki?
Dziady
Dramat romantyczny. Składa się z kilku części.
Dziady część II to obrzęd ludowy. Komunikacja ze zmarłymi.
Dziady część IV to monolog Gustawa. Nieszczęśliwa miłość.
Dziady część III to dramat narodowy. Ukazuje cierpienie Polaków pod zaborami.
W Dziadach część III występuje postać Konrada. Bohater romantyczny, buntownik.
Wielka Improwizacja to fragment Dziadów część III. Konrad bluźni i żąda od Boga władzy nad duszami.
Pan Tadeusz
Epos narodowy. Opisuje życie szlachty polskiej na Litwie.
Akcja rozgrywa się w Soplicowie. Tuż przed wkroczeniem wojsk Napoleona.
Główni bohaterowie to Tadeusz i Zosia. Ich miłość to symbol odrodzenia Polski.
Ważne postacie to także Jacek Soplica (ksiądz Robak). Bohater, który odkupuje winy.
Pan Tadeusz to obraz polskiej tradycji i obyczajów. Pełen humoru i patriotyzmu.
Styl i Tematyka
Mickiewicz to poeta romantyczny. W jego twórczości dominują emocje, intuicja i wyobraźnia.
Porusza tematykę narodową. Miłość do ojczyzny, walka o wolność.
Interesuje go folklor i wierzenia ludowe. Często wykorzystuje motywy fantastyczne.
Tworzy bohaterów romantycznych. To jednostki wybitne, ale często skłócone ze światem.
Jego język jest bogaty i obrazowy. Pełen metafor i porównań.
Podsumowanie
Adam Mickiewicz to najwybitniejszy polski poeta romantyczny. Jego twórczość miała ogromny wpływ na kulturę i świadomość narodową.
Pamiętaj o najważniejszych datach: 1798 (urodziny) i 1855 (śmierć).
Zwróć uwagę na główne utwory: Ballady i Romanse, Sonety Krymskie, Konrad Wallenrod, Dziady, Pan Tadeusz.
Powodzenia na egzaminie! Dasz radę!
