Hej! Dzisiaj zajmiemy się Krajobrazami Polski. Część 1 sprawdzianu czeka! Nie martw się, rozłożymy to na czynniki pierwsze.
Wyobraź sobie Polskę jak ogromną układankę. Każdy kawałek to inny krajobraz. Góry, morze, lasy... różnorodność, co nie?
Krajobraz Nizin
Niziny to jak rozległe łąki. Płasko i spokojnie. Mało pagórków, dużo pól uprawnych.
Pomyśl o naleśniku. Cienki i płaski. To właśnie nizina! Wizualizujesz to?
Nizina Mazowiecka jest dobrym przykładem. Warszawa leży właśnie tam.
Główne rzeki meandrują. To znaczy, płyną krętymi ścieżkami. Jak wąż!
Gleby na nizinach są często żyzne. Rolnictwo kwitnie.
Typy krajobrazów nizinnych
Rozróżniamy różne rodzaje nizin.
Niziny nadmorskie: Blisko morza Bałtyckiego. Piaszczyste plaże i wydmy.
Wyobraź sobie wakacje nad morzem. Słońce, piasek, szum fal! To klimat nizin nadmorskich.
Niziny rzeczne: Wzdłuż rzek, jak Wisła. Żyzne gleby i częste powodzie.
Niziny polodowcowe: Pozostałość po lodowcu. Jeziora i pagórki morenowe.
Pomyśl o lodowcu jak o wielkiej spycharce. Zostawił za sobą mnóstwo materiału.
Krajobraz Wyżyn
Wyżyny to jak delikatne wzgórza. Nie tak strome jak góry, ale wyżej niż niziny.
Wyobraź sobie pizzę. Na brzegach jest trochę wyżej niż na środku. To wyżyna!
Wyżyna Krakowsko-Częstochowska to świetny przykład. Znajdziesz tam malownicze skałki i zamki.
Charakterystyczne są ostańce wapienne. Skały, które oparły się erozji.
Jaskinie to częsty element krajobrazu wyżynnego. Ukryte skarby pod ziemią!
Less to typ gleby na wyżynach. Dobry dla uprawy roślin, ale podatny na erozję.
Typy krajobrazów wyżynnych
Podobnie jak niziny, wyżyny też są różne.
Wyżyny wapienne: Skały wapienne, jaskinie, ostańce.
Wyżyny lessowe: Gleby lessowe, podatne na erozję.
Wyżyny staroglacjalne: Zaokrąglone pagórki, pozostałość po dawnych lodowcach.
Krajobraz Górski
Góry! Wysokie i majestatyczne. Strome zbocza i szczyty sięgające chmur.
Wyobraź sobie trójkąt. To najprostszy obraz góry!
Tatry są naszymi najwyższymi górami. Znajdziesz tam piękne jeziora i szlaki turystyczne.
Im wyżej, tym chłodniej. Zmienia się roślinność. Piętra roślinności to ważna cecha gór.
Turnie, żleby, doliny U-kształtne – to charakterystyczne formy terenu w górach.
Erozja jest bardzo intensywna w górach. Woda i wiatr modelują krajobraz.
Typy krajobrazów górskich
Góry dzielimy ze względu na wysokość i budowę geologiczną.
Góry wysokie: Strome zbocza, ostre szczyty, lodowce (np. Tatry).
Góry średnie: Bardziej zaokrąglone kształty, lasy (np. Beskidy).
Góry niskie: Niewielkie wysokości, łagodne zbocza (np. Góry Świętokrzyskie).
Pamiętaj o warstwach roślinności. Od lasów u podnóża, po kosodrzewinę i łąki alpejskie na szczytach.
Krajobraz Pojezierzy
Pojezierza to kraina jezior. Mnóstwo jezior, pagórków i lasów. Malowniczy krajobraz.
Wyobraź sobie dziurawy ser. Dziury to jeziora!
Pojezierze Mazurskie jest najbardziej znane. Szlaki żeglarskie i piękne lasy.
Jeziora powstały w wyniku działalności lodowca. Woda wypełniła zagłębienia.
Moreny to pagórki usypane przez lodowiec. Dodają uroku krajobrazowi pojezierzy.
Rynny polodowcowe to długie, wąskie jeziora. Ciekawy element krajobrazu.
Typy krajobrazów pojeziernych
Pojezierza różnią się między sobą.
Pojezierze Mazurskie: Największe, liczne jeziora, lasy.
Pojezierze Pomorskie: Mniej jezior, więcej lasów i pól.
Pojezierze Wielkopolskie: Jeziora często mniejsze i płytsze.
Pamiętaj, że wszystkie krajobrazy są ze sobą powiązane. Oddziaływanie człowieka może je zmieniać.
Teraz spróbuj sobie przypomnieć cechy charakterystyczne każdego krajobrazu. Pomyśl o przykładach. Dasz radę!
Powodzenia na sprawdzianie!
