Hej Studenci! Przygotowujecie się do egzaminu z Konstytucji RP? Świetnie! Ten przewodnik pomoże Wam usystematyzować wiedzę. Bez obaw, damy radę!
Wprowadzenie do Konstytucji
Zacznijmy od podstaw. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku to najważniejszy akt prawny w Polsce.
To fundament naszego państwa.
Określa zasady ustroju politycznego. Reguluje prawa i obowiązki obywateli.
Pamiętajcie o dacie! 2 kwietnia 1997 roku.
Geneza Konstytucji
Konstytucja nie wzięła się znikąd. Powstała po transformacji ustrojowej.
Zastąpiła Małą Konstytucję z 1992 roku.
Prace nad nią trwały kilka lat.
Ostatecznie została uchwalona przez Zgromadzenie Narodowe.
Potem zatwierdzona w referendum konstytucyjnym.
Referendum odbyło się 25 maja 1997 roku.
Zasady Konstytucyjne
Konstytucja opiera się na kilku fundamentalnych zasadach. Zapamiętajcie je!
Zasada Suwerenności Narodu
Władza zwierzchnia należy do Narodu.
Narzód sprawuje władzę przez swoich przedstawicieli.
Może to robić także bezpośrednio, np. w referendum.
Zasada Demokratycznego Państwa Prawnego
Polska jest państwem prawa. Działa na podstawie i w granicach prawa.
Oznacza to, że wszyscy są równi wobec prawa.
Państwo musi przestrzegać prawa.
Zasada Podziału Władzy
Władza ustawodawcza, wykonawcza i sądownicza są od siebie oddzielone.
Władza ustawodawcza należy do Sejmu i Senatu.
Władza wykonawcza do Prezydenta i Rady Ministrów.
Władza sądownicza do sądów i trybunałów.
To zapewnia równowagę i kontrolę.
Zasada Pluralizmu Politycznego
Istnieje wolność tworzenia i działania partii politycznych.
Partie polityczne mają prawo wpływać na politykę państwa.
To zapewnia różnorodność poglądów.
Zasada Społecznej Gospodarki Rynkowej
Gospodarka opiera się na wolności działalności gospodarczej.
Państwo dba o sprawiedliwość społeczną.
Ochrona własności prywatnej jest ważna.
Prawa i Wolności Obywatelskie
Konstytucja gwarantuje szereg praw i wolności obywatelskich.
Są one podzielone na kilka kategorii.
Wolności i Prawa Osobiste
Prawo do życia. Ochrona godności człowieka. Wolność sumienia i wyznania.
Wolność słowa. Prawo do prywatności. Nietykalność osobista.
Wolności i Prawa Polityczne
Wolność zgromadzeń. Wolność zrzeszania się. Prawo do udziału w referendum.
Prawo wybierania i bycia wybieranym.
Wolności i Prawa Ekonomiczne, Socjalne i Kulturalne
Prawo do własności. Prawo do pracy. Prawo do zabezpieczenia społecznego.
Prawo do ochrony zdrowia. Prawo do nauki. Wolność twórczości artystycznej.
Organy Państwa
Konstytucja określa strukturę organów państwa.
Zdefiniowane są ich kompetencje.
Sejm i Senat
Sejm to izba niższa parlamentu.
Senat to izba wyższa parlamentu.
Razem tworzą Zgromadzenie Narodowe.
Uchwalają ustawy. Kontrolują rząd.
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej
Głowa państwa. Reprezentuje państwo na zewnątrz.
Czuwa nad przestrzeganiem Konstytucji.
Ma prawo weta ustawodawczego.
Rada Ministrów
Kieruje administracją rządową.
Realizuje politykę wewnętrzną i zagraniczną.
Odpowiada przed Sejmem.
Sądy i Trybunały
Sądy powszechne, administracyjne, wojskowe.
Trybunał Konstytucyjny - bada zgodność aktów prawnych z Konstytucją.
Trybunał Stanu - orzeka o odpowiedzialności konstytucyjnej osób zajmujących najwyższe stanowiska w państwie.
Zmiana Konstytucji
Zmiana Konstytucji to poważna sprawa.
Wymaga specjalnej procedury.
Wniosek o zmianę może złożyć Prezydent, Sejm (minimum 1/5 posłów) lub Senat.
Zmiana musi być uchwalona przez Sejm większością 2/3 głosów.
Następnie przez Senat bezwzględną większością głosów.
W niektórych przypadkach wymagane jest referendum.
Kontrola Konstytucyjności
Zgodność aktów prawnych z Konstytucją jest bardzo ważna.
Zapewnia ją Trybunał Konstytucyjny.
Może on orzekać o niekonstytucyjności ustaw i innych aktów prawnych.
Podsumowanie
Brawo! Przeszliście przez najważniejsze zagadnienia dotyczące Konstytucji RP!
Pamiętajcie o kluczowych datach i zasadach.
Powodzenia na egzaminie! Wierzę w Was!
Kluczowe punkty do zapamiętania:
- Data uchwalenia: 2 kwietnia 1997
- Zasada suwerenności Narodu
- Zasada demokratycznego państwa prawnego
- Zasada podziału władzy
- Prawa i wolności obywatelskie
- Rola Trybunału Konstytucyjnego
Jeśli czujecie, że potrzebujecie więcej powtórek, wróćcie do tych sekcji. Nie bójcie się pytać, jeśli coś jest niejasne!
Trzymam kciuki!
