Hej! Przygotowujesz się do sprawdzianu z komórki? Super! Razem to ogarniemy. Pamiętaj, nie stresuj się. Skup się na nauce, a damy radę!
Czym Jest Komórka?
Komórka to podstawowa jednostka życia. Myśl o niej jak o cegiełce, z której zbudowane są wszystkie organizmy.
Mamy organizmy jednokomórkowe i wielokomórkowe. Różnią się liczbą tych cegiełek.
Komórka Prokariotyczna
Komórka prokariotyczna jest prostsza. Nie ma jądra komórkowego.
DNA znajduje się w cytoplazmie. Bakterie i archeony to przykłady organizmów prokariotycznych.
Mają ścianę komórkową, błonę komórkową, cytoplazmę, rybosomy i nukleoid (obszar z DNA).
Komórka Eukariotyczna
Komórka eukariotyczna jest bardziej złożona. Ma jądro komórkowe.
DNA znajduje się wewnątrz jądra. Zwierzęta, rośliny, grzyby i protisty są zbudowane z komórek eukariotycznych.
Posiadają organelle otoczone błoną. Mają błonę komórkową, cytoplazmę i wiele organelli.
Struktura Komórki Eukariotycznej
Zobaczmy, co kryje się w środku komórki eukariotycznej.
Błona Komórkowa
Błona komórkowa otacza komórkę. Kontroluje, co wchodzi i wychodzi.
Zbudowana jest z fosfolipidów i białek.
Cytoplazma
Cytoplazma to galaretowata substancja wewnątrz komórki. W niej znajdują się organelle.
Jądro Komórkowe
Jądro komórkowe to centrum dowodzenia. Zawiera DNA (materiał genetyczny).
Otoczone jest otoczką jądrową.
Organelle
Organelle to małe organy w komórce. Każdy ma swoją funkcję.
Mitochondria
Mitochondria to elektrownie komórki. Produkują energię (ATP).
Rybosomy
Rybosomy odpowiadają za syntezę białek.
Retikulum Endoplazmatyczne (ER)
Retikulum endoplazmatyczne (ER) to sieć kanałów. Wyróżniamy ER szorstkie (z rybosomami) i ER gładkie.
ER szorstkie bierze udział w syntezie białek, a ER gładkie w syntezie lipidów.
Aparat Golgiego
Aparat Golgiego modyfikuje i pakuje białka.
Lizosomy
Lizosomy to centra recyklingu. Rozkładają zużyte elementy komórki.
Wakuole
Wakuole magazynują wodę i substancje odżywcze. Są większe w komórkach roślinnych.
Komórka Roślinna a Zwierzęca
Komórki roślinne i zwierzęce mają wiele wspólnych cech, ale różnią się też.
Komórka roślinna ma ścianę komórkową (z celulozy) i chloroplasty (do fotosyntezy). Komórka zwierzęca ich nie ma.
Komórki roślinne mają zwykle większe wakuole niż komórki zwierzęce.
Funkcje Komórki
Komórki wykonują wiele ważnych funkcji.
Odżywianie
Komórki pobierają substancje odżywcze.
Oddychanie
Komórki oddychają, aby uzyskać energię.
Wydalanie
Komórki usuwają zbędne produkty przemiany materii.
Wzrost i Rozwój
Komórki rosną i dzielą się. To pozwala na wzrost i rozwój organizmu.
Reakcja na bodźce
Komórki reagują na zmiany w otoczeniu.
Rozmnażanie
Komórki dzielą się, aby się rozmnażać.
Podziały Komórkowe
Komórki dzielą się na dwa sposoby.
Mitoza
Mitoza to podział komórki somatycznej. Powstają dwie komórki potomne identyczne z komórką macierzystą.
Służy do wzrostu i naprawy uszkodzeń.
Mejoza
Mejoza to podział komórki płciowej. Powstają cztery komórki potomne o zredukowanej liczbie chromosomów.
Służy do rozmnażania płciowego.
Podsumowanie
Gratulacje! Przeszliśmy przez najważniejsze zagadnienia związane z komórką.
Pamiętaj:
- Komórka to podstawowa jednostka życia.
- Mamy komórki prokariotyczne i eukariotyczne.
- Organelle pełnią różne funkcje w komórce.
- Komórki roślinne różnią się od komórek zwierzęcych.
- Komórki wykonują wiele ważnych funkcji życiowych.
- Komórki dzielą się przez mitoza lub mejoza.
Teraz możesz spokojnie podejść do sprawdzianu. Powodzenia!
