Hej Studencie! Przygotuj się na egzamin z klasyfikacji niepełnosprawności intelektualnej wg WHO. Rozłóżmy to razem na czynniki pierwsze!
Wprowadzenie do Klasyfikacji WHO
WHO, czyli Światowa Organizacja Zdrowia, opracowała klasyfikację, która pomaga zrozumieć i zdefiniować różne poziomy niepełnosprawności intelektualnej.
Klasyfikacja ta jest częścią ICD (International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems). Aktualnie używana jest ICD-10, ale warto pamiętać, że nowsza wersja, ICD-11, wprowadza pewne zmiany.
Zacznijmy od ICD-10.
ICD-10 i Niepełnosprawność Intelektualna
ICD-10 definiuje niepełnosprawność intelektualną, uwzględniając poziom inteligencji (IQ) oraz funkcjonowanie adaptacyjne.
Kryteria Diagnostyczne
Aby zdiagnozować niepełnosprawność intelektualną, muszą być spełnione dwa główne kryteria:
1. Znacznie niższy niż przeciętny poziom inteligencji: Mierzony testami inteligencji.
2. Ograniczenia w funkcjonowaniu adaptacyjnym: Trudności w radzeniu sobie w życiu codziennym.
Poziomy Niepełnosprawności Intelektualnej w ICD-10
ICD-10 wyróżnia cztery główne poziomy:
1. Upośledzenie umysłowe lekkie (F70):
IQ w przedziale 50-69.
Osoby z lekkim upośledzeniem mogą uczyć się czytać, pisać i liczyć. Potrzebują jednak wsparcia w bardziej złożonych zadaniach.
Często są w stanie prowadzić samodzielne życie zawodowe i rodzinne.
2. Upośledzenie umysłowe umiarkowane (F71):
IQ w przedziale 35-49.
Osoby z umiarkowanym upośledzeniem potrzebują więcej wsparcia w edukacji i życiu codziennym.
Mogą uczyć się prostych czynności i wykonywać proste prace pod nadzorem.
3. Upośledzenie umysłowe znaczne (F72):
IQ w przedziale 20-34.
Osoby ze znacznym upośledzeniem wymagają stałej opieki i wsparcia.
Mogą uczyć się podstawowych umiejętności samoobsługowych.
4. Upośledzenie umysłowe głębokie (F73):
IQ poniżej 20.
Osoby z głębokim upośledzeniem potrzebują ciągłej opieki i wsparcia we wszystkich aspektach życia.
Ich możliwości komunikacji i uczenia się są bardzo ograniczone.
Dodatkowe Kategorie (F78, F79): Istnieją także kategorie "Inne upośledzenie umysłowe" i "Upośledzenie umysłowe, nieokreślone", które stosuje się, gdy dokładne określenie poziomu jest niemożliwe.
ICD-11: Co się zmienia?
ICD-11 wprowadza pewne zmiany w terminologii i podejściu do niepełnosprawności intelektualnej.
Nowa Termionologia: Zamiast "upośledzenie umysłowe" (mental retardation), ICD-11 używa terminu "zaburzenia rozwoju intelektualnego" (disorders of intellectual development).
Skupienie na Funkcjonowaniu: ICD-11 kładzie większy nacisk na funkcjonowanie adaptacyjne i zdolność do uczestniczenia w życiu społecznym.
Wymiary Diagnozy: ICD-11 bierze pod uwagę:
1. Poziom intelektualny: Podobnie jak w ICD-10, mierzony testami IQ.
2. Funkcjonowanie adaptacyjne: Ocena zdolności do radzenia sobie w życiu codziennym.
3. Czynniki etiologiczne: Określenie przyczyn niepełnosprawności (genetyczne, środowiskowe itp.).
4. Współwystępujące zaburzenia: Diagnozowanie innych problemów zdrowotnych, które mogą wpływać na funkcjonowanie.
Poziomy w ICD-11: Chociaż kategoryzacja na lekkie, umiarkowane, znaczne i głębokie zostaje zachowana, kryteria są bardziej elastyczne i uwzględniają indywidualne potrzeby.
Funkcjonowanie Adaptacyjne - Kluczowy Element
Funkcjonowanie adaptacyjne to zdolność osoby do radzenia sobie w życiu codziennym. Obejmuje umiejętności:
1. Konceptualne: Język, czytanie, pisanie, liczenie, rozumowanie.
2. Społeczne: Empatia, komunikacja, relacje interpersonalne.
3. Praktyczne: Samoobsługa, organizacja, bezpieczeństwo, praca.
Ocena funkcjonowania adaptacyjnego jest kluczowa w diagnozie niepełnosprawności intelektualnej. To, jak osoba radzi sobie w realnym życiu, ma ogromne znaczenie.
Praktyczne Zastosowanie Klasyfikacji
Klasyfikacje ICD-10 i ICD-11 mają szerokie zastosowanie:
1. Diagnoza: Pomagają w postawieniu właściwej diagnozy i określeniu poziomu wsparcia.
2. Planowanie terapii: Umożliwiają opracowanie indywidualnego planu terapeutycznego.
3. Komunikacja: Ułatwiają komunikację między specjalistami (lekarzami, terapeutami, pedagogami).
4. Statystyka: Pozwalają na gromadzenie danych statystycznych dotyczących niepełnosprawności intelektualnej.
Podsumowanie
ICD-10 i ICD-11 to ważne narzędzia w klasyfikacji niepełnosprawności intelektualnej.
ICD-10 dzieli niepełnosprawność na lekką, umiarkowaną, znaczną i głęboką, opierając się na IQ i funkcjonowaniu adaptacyjnym.
ICD-11 wprowadza termin "zaburzenia rozwoju intelektualnego" i kładzie większy nacisk na funkcjonowanie adaptacyjne oraz etiologię.
Pamiętaj! Kluczem do sukcesu na egzaminie jest zrozumienie różnic między ICD-10 i ICD-11 oraz znaczenia funkcjonowania adaptacyjnego.
Powodzenia na egzaminie! Wierzę w Ciebie!
