Hej siódmoklasisto! Przygotuj się do sprawdzianu z kinematyki. Ten poradnik pomoże Ci utrwalić wiedzę.
Podstawowe Pojęcia
Ruch
Ruch to zmiana położenia ciała względem wybranego układu odniesienia.
Czy ciało się przemieszcza? To kluczowe pytanie!
Układ odniesienia to ciało lub punkt, względem którego określamy położenie innych ciał.
Wybierz punkt, od którego zaczynasz mierzyć!
Tor ruchu
Tor ruchu to linia, po której porusza się ciało.
Wyobraź sobie ślad, jaki zostawia za sobą jadący rower.
Droga
Droga to długość toru ruchu.
Oznaczamy ją literą s. Jednostką drogi w układzie SI jest metr (m).
Droga zawsze jest dodatnia. Pamiętaj o tym!
Przemieszczenie
Przemieszczenie to wektor łączący początkowe i końcowe położenie ciała.
Oznaczamy je symbolem Δr. Przemieszczenie to "na skróty" od początku do końca.
Może być dodatnie, ujemne lub równe zero. Zależy od kierunku.
Czas
Czas oznaczamy literą t. Jednostką czasu w układzie SI jest sekunda (s).
Czas zawsze płynie do przodu!
Prędkość
Definicja prędkości
Prędkość to stosunek przebytej drogi do czasu, w którym ta droga została przebyta.
Oznaczamy ją literą v. Jednostką prędkości w układzie SI jest metr na sekundę (m/s).
Wzór na prędkość: v = s / t
Prędkość średnia
Prędkość średnia to stosunek całkowitej drogi do całkowitego czasu trwania ruchu.
Obliczamy ją: vśr = scałkowita / tcałkowity
Uwaga! Prędkość średnia nie zawsze jest średnią arytmetyczną prędkości!
Prędkość chwilowa
Prędkość chwilowa to prędkość ciała w danym momencie.
To prędkość, którą widzisz na prędkościomierzu w samochodzie.
Rodzaje Ruchu
Ruch jednostajny prostoliniowy
Ruch jednostajny prostoliniowy to ruch, w którym ciało porusza się po linii prostej ze stałą prędkością.
Prędkość jest stała, a tor ruchu jest linią prostą.
Wykres zależności drogi od czasu (s(t)) jest linią prostą.
Ruch jednostajnie przyspieszony prostoliniowy
Ruch jednostajnie przyspieszony prostoliniowy to ruch, w którym ciało porusza się po linii prostej ze stałym przyspieszeniem.
Prędkość rośnie (lub maleje) liniowo z czasem.
Przyspieszenie
Przyspieszenie to zmiana prędkości w czasie.
Oznaczamy je literą a. Jednostką przyspieszenia w układzie SI jest metr na sekundę kwadrat (m/s2).
Wzór na przyspieszenie: a = Δv / t, gdzie Δv to zmiana prędkości.
Wykresy
Wykres zależności drogi od czasu (s(t))
Dla ruchu jednostajnego prostoliniowego jest to linia prosta.
Nachylenie tej linii prostej odpowiada wartości prędkości.
Wykres zależności prędkości od czasu (v(t))
Dla ruchu jednostajnego prostoliniowego jest to linia pozioma.
Dla ruchu jednostajnie przyspieszonego prostoliniowego jest to linia prosta.
Nachylenie tej linii prostej odpowiada wartości przyspieszenia.
Przykładowe Zadania
Zadanie 1: Samochód przejechał 100 km w czasie 2 godzin. Oblicz jego średnią prędkość.
Rozwiązanie: vśr = s / t = 100 km / 2 h = 50 km/h
Zadanie 2: Rowerzysta jechał przez 10 sekund z przyspieszeniem 2 m/s2. O ile wzrosła jego prędkość?
Rozwiązanie: Δv = a * t = 2 m/s2 * 10 s = 20 m/s
Wskazówki do Sprawdzianu
Uważnie czytaj treść zadań.
Zapisuj dane i szukane.
Pamiętaj o jednostkach!
Sprawdzaj swoje odpowiedzi.
Nie panikuj! Dasz radę!
Podsumowanie
Ruch to zmiana położenia ciała.
Droga to długość toru ruchu.
Przemieszczenie to wektor od początku do końca.
Prędkość to droga podzielona przez czas.
Przyspieszenie to zmiana prędkości w czasie.
Rozróżniaj rodzaje ruchu: jednostajny i jednostajnie przyspieszony.
Analizuj wykresy zależności drogi i prędkości od czasu.
Powodzenia na sprawdzianie! Wierzę w Ciebie!
