Hej siódmoklasisto! Zaraz sprawdzimy kinematykę, ale bez stresu. Pomyśl o tym jak o oglądaniu filmu o ruchu. Zobaczymy, jak to działa.
Czym jest Kinematyka?
Kinematyka to po prostu nauka o ruchu. Nie martwimy się, *dlaczego* coś się rusza. Skupiamy się *jak* się rusza.
Wyobraź sobie, że obserwujesz lecącą piłkę do koszykówki. Kinematyka opisuje jej tor lotu, prędkość, przyspieszenie.
Droga i Przemieszczenie
To dwie różne rzeczy! Droga to *cała* trasa, jaką przebyłeś. Przemieszczenie to tylko odległość w linii prostej od startu do mety.
Pomyśl o mrówce, która idzie po stole. Może przejść 20 cm w jedną stronę, a potem 10 cm w drugą. Droga to 30 cm. Ale przemieszczenie to tylko 10 cm (bo wróciła częściowo).
Wyobraź sobie mapę. Droga to kręta, długa trasa po ulicach. Przemieszczenie to linia prosta z punktu A do punktu B.
Prędkość
Prędkość mówi nam, jak szybko coś się porusza. I w jakim kierunku!
Samochód jedzie 60 km/h. To jego prędkość. Ale jeśli dodamy, że jedzie na północ, mamy *wektor prędkości*.
Pomyśl o gepardzie. Jest bardzo szybki. Jego prędkość jest ogromna.
Prędkość Średnia a Prędkość Chwilowa
Prędkość średnia to całkowita droga podzielona przez całkowity czas. Prędkość chwilowa to prędkość w danym momencie.
Wyobraź sobie podróż samochodem. Na autostradzie jedziesz 120 km/h, w mieście 50 km/h. Prędkość średnia to średnia z tych prędkości. Prędkość chwilowa to to, co pokazuje licznik w danym momencie.
Pomyśl o biegu na 100 metrów. Prędkość średnia to 100 metrów podzielone przez czas. Prędkość chwilowa to to, jak szybko biegniesz w danej sekundzie.
Przyspieszenie
Przyspieszenie to zmiana prędkości w czasie.
Samochód rusza z miejsca. Jego prędkość rośnie. To jest przyspieszenie.
Pomyśl o rollercoasterze. Podczas jazdy masz momenty przyspieszenia i zwalniania.
Wyobraź sobie rowerzystę. Kiedy zaczyna pedałować, przyspiesza. Kiedy hamuje, zwalnia (ma ujemne przyspieszenie).
Ruch Jednostajny Prosto Liniowy
To najprostszy rodzaj ruchu. Prędkość jest stała, a tor ruchu to linia prosta.
Wyobraź sobie samochód jadący ze stałą prędkością po prostej autostradzie. To ruch jednostajny prosto liniowy.
Pomyśl o łyżwiarzu figurowym, który ślizga się po lodzie bez odpychania. Jeśli nie ma oporu, to jest to prawie ruch jednostajny prosto liniowy.
Ruch Jednostajnie Przyspieszony Prosto Liniowy
Tutaj przyspieszenie jest stałe, a tor ruchu to linia prosta.
Samochód rusza z miejsca i przyspiesza równomiernie. To ruch jednostajnie przyspieszony prosto liniowy.
Pomyśl o jabłku spadającym z drzewa. Przyspiesza pod wpływem grawitacji. To przykład ruchu jednostajnie przyspieszonego.
Jak rozwiązywać zadania z Kinematyki?
1. Zrozum treść zadania. Przeczytaj uważnie, co jest dane, a co trzeba obliczyć.
2. Wypisz dane i szukane. To pomoże uporządkować informacje.
3. Wybierz odpowiednie wzory. Musisz wiedzieć, które wzory pasują do danego typu ruchu.
4. Podstaw dane do wzoru i oblicz wynik.
5. Sprawdź jednostki. Upewnij się, że wszystko jest w odpowiednich jednostkach.
Pomyśl o rozwiązywaniu zadań jak o budowaniu z klocków. Masz elementy (dane), instrukcję (wzory) i musisz złożyć całość (obliczyć wynik).
Wyobraź sobie, że jesteś detektywem. Masz wskazówki (dane) i musisz rozwiązać zagadkę (obliczyć szukaną wartość).
Kinematyka to fascynujący temat. Nie bój się pytać i ćwiczyć. Im więcej ćwiczysz, tym lepiej rozumiesz ruch!
