Zastanawialiście się kiedyś, kiedy słońce "wędruje" po niebie najkrótszą drogą?
Spróbujmy to rozgryźć.
Rozpocznijmy od podstaw.
Czym jest łuk, który zatacza słońce nad widnokręgiem?
To po prostu ścieżka, którą widzimy, jak słońce pokonuje niebo od wschodu do zachodu.
Długość tego łuku zależy od pory roku.
Kiedy ten łuk jest najkrótszy?
Odpowiedź brzmi: podczas przesilenia zimowego.
Kiedy dokładnie ono wypada?
Zazwyczaj 21 lub 22 grudnia na półkuli północnej.
Na półkuli południowej, przesilenie zimowe ma miejsce w czerwcu.
Co to jest przesilenie?
Przesilenie zimowe to moment, w którym półkula (północna lub południowa) jest najbardziej odchylona od Słońca.
To sprawia, że Słońce wznosi się najniżej nad horyzontem w ciągu całego roku.
Dlatego dzień jest najkrótszy, a noc najdłuższa.
Jak to wygląda w praktyce?
Wyobraźcie sobie, że stoicie na dworze w południe 22 grudnia.
Słońce jest nisko nad horyzontem.
Jego światło pada pod ostrym kątem.
Cień, który rzucacie, jest najdłuższy w ciągu roku.
Porównajcie to z sytuacją latem, kiedy Słońce wznosi się wysoko na niebie, a cień jest krótki.
Dlaczego tak się dzieje?
To wszystko przez nachylenie osi obrotu Ziemi względem płaszczyzny, po której Ziemia okrąża Słońce (ekliptyki).
To nachylenie wynosi około 23,5 stopnia.
To właśnie ono powoduje zmiany pór roku.
Podczas przesilenia zimowego, półkula północna jest maksymalnie odchylona od Słońca, co skutkuje najkrótszym dniem i najdłuższym cieniem.
Przesilenie zimowe w różnych kulturach.
Przesilenie zimowe od wieków było ważnym momentem w wielu kulturach.
W wielu społecznościach celebrowano powrót światła.
Organizowano festiwale, święta i rytuały.
Wierzono, że od tego dnia Słońce zaczyna "wzrastać", a dni stają się coraz dłuższe.
Na przykład, starożytni Rzymianie obchodzili święto Saturnalia, a w Skandynawii świętowano Jul.
Ciekawostki.
Czy wiecie, że w niektóre dni w roku Słońce wcale nie zachodzi?
To zjawisko nazywa się dniem polarnym.
Występuje ono w okolicach biegunów Ziemi.
Podobnie, w niektóre dni Słońce wcale nie wschodzi – to noc polarna.
Długość dnia i nocy zależy od szerokości geograficznej.
Im bliżej równika, tym różnice między długością dnia i nocy są mniejsze.
Podsumowanie.
Najkrótszy łuk nad widnokręgiem Słońce zatacza podczas przesilenia zimowego, które ma miejsce 21 lub 22 grudnia na półkuli północnej.
Jest to spowodowane nachyleniem osi obrotu Ziemi i jej ruchem wokół Słońca.
Przesilenie zimowe to ważny moment w roku, który od wieków był celebrowany w różnych kulturach.
Pamiętajcie, aby obserwować Słońce przez cały rok i zauważać zmiany w jego położeniu na niebie!
Może to być fascynująca lekcja astronomii i geografii w praktyce.
Następnym razem, gdy zobaczycie nisko wiszące słońce w grudniu, będziecie wiedzieć, dlaczego tak się dzieje!
Mam nadzieję, że teraz lepiej rozumiecie, kiedy Słońce zatacza najkrótszy łuk nad widnokręgiem.
