Witajcie, drodzy uczniowie klasy 7! Przygotujmy się razem do kartkówki z geografii. Nie martwcie się, zrobimy to krok po kroku. Dasz radę!
Atmosfera
Zacznijmy od atmosfery. To powłoka gazowa otaczająca Ziemię.
Skład Atmosfery
Głównymi składnikami są: azot (78%) i tlen (21%). Mamy też inne gazy, jak argon, dwutlenek węgla i para wodna.
Azot jest niezbędny dla roślin. Tlen jest kluczowy dla oddychania. Dwutlenek węgla wpływa na efekt cieplarniany.
Warstwy Atmosfery
Atmosfera dzieli się na warstwy. Pamiętaj o ich kolejności!
- Troposfera: Najniższa warstwa. Dzieją się tu zjawiska pogodowe.
- Stratosfera: Znajduje się w niej warstwa ozonowa.
- Mezosfera: Chroni Ziemię przed meteoroidami.
- Termosfera: Bardzo wysoka temperatura.
- Egzosfera: Najdalej od Ziemi. Przechodzi w przestrzeń kosmiczną.
Ciśnienie Atmosferyczne
Ciśnienie atmosferyczne to siła, z jaką powietrze naciska na powierzchnię Ziemi. Mierzymy je w hektopaskalach (hPa).
Ciśnienie zależy od wysokości nad poziomem morza. Im wyżej, tym ciśnienie jest niższe.
Wiatr
Wiatr to poziomy ruch powietrza. Powstaje przez różnice ciśnień.
Wiatr wieje od wyżu (wysokiego ciśnienia) do niżu (niskiego ciśnienia).
Anemometr służy do pomiaru prędkości wiatru. Wiatrowskaz pokazuje kierunek wiatru.
Hydrosfera
Teraz porozmawiamy o hydrosferze. To wszystkie wody na Ziemi.
Wody Powierzchniowe
Zalicza się do nich oceany, morza, rzeki i jeziora.
Oceany zajmują większość powierzchni Ziemi. Morza są częścią oceanów. Rzeki transportują wodę do mórz i oceanów. Jeziora to naturalne zbiorniki wodne.
Wody Podziemne
To wody znajdujące się pod powierzchnią Ziemi. Są bardzo ważne dla zaopatrzenia w wodę pitną.
Obieg Wody w Przyrodzie
Obieg wody to ciągły ruch wody między oceanami, atmosferą i lądem. Składa się z parowania, kondensacji, opadów i spływu.
Zasolenie Wód
Zasolenie to zawartość soli w wodzie. Mierzymy je w promilach (‰).
Morza i oceany mają różne zasolenie. Najwyższe zasolenie ma Morze Martwe.
Litosfera
Przejdźmy do litosfery. To zewnętrzna, skalna powłoka Ziemi.
Budowa Wnętrza Ziemi
Ziemia składa się z: jądra, płaszcza i skorupy ziemskiej.
Jądro jest najgorętsze. Płaszcz stanowi większość objętości Ziemi. Skorupa ziemska to cienka warstwa na powierzchni.
Ruchy Płyt Litosfery
Płyty litosfery poruszają się po plastycznym płaszczu Ziemi.
Ruchy płyt powodują trzęsienia ziemi, wulkanizm i powstawanie gór.
Granice płyt mogą być zbieżne (kolizja), rozbieżne (oddalanie) lub transformujące (przesuwanie się obok siebie).
Wulkanizm
Wulkanizm to proces wydobywania się magmy na powierzchnię Ziemi. Wulkany powstają w miejscach, gdzie magma wydostaje się na powierzchnię.
Trzęsienia Ziemi
Trzęsienia ziemi to gwałtowne wstrząsy skorupy ziemskiej. Mierzymy je w skali Richtera.
Hipocentrum to miejsce wewnątrz Ziemi, gdzie powstaje trzęsienie. Epicentrum to miejsce na powierzchni Ziemi, położone bezpośrednio nad hipocentrum.
Biosfera
Na koniec, biosfera. To strefa, w której występuje życie.
Składniki Biosfery
Biosfera obejmuje wszystkie organizmy żywe: rośliny, zwierzęta, grzyby i bakterie.
Ekosystemy
Ekosystem to zespół organizmów żywych i ich środowiska. Przykładami są: las, łąka, jezioro.
Czynniki Wpływające na Rozmieszczenie Roślin i Zwierząt
Wpływ mają: klimat, gleba, dostęp do wody i działalność człowieka.
Podsumowanie
Pamiętaj! Atmosfera to powłoka gazowa. Hydrosfera to wszystkie wody. Litosfera to skalna powłoka. Biosfera to strefa życia.
Zwróć uwagę na skład atmosfery, warstwy atmosfery, obieg wody, budowę Ziemi i ruchy płyt litosfery.
Powodzenia na kartkówce! Wierzę w Ciebie!
