Witajcie, młodzi geografowie! Przygotowujemy się do Kartkówki z Geografii w Klasie 5.
Kierunki Świata
Wyobraź sobie kompas. Ma on igłę. Ta igła zawsze wskazuje północ. Północ to jeden z głównych kierunków świata.
Mamy cztery główne kierunki. To: północ (N), południe (S), wschód (E) i zachód (W).
Północ kojarzy się z zimnem. Jak na biegunie północnym. Tam żyją niedźwiedzie polarne.
Południe to przeciwieństwo. Kojarzy się z ciepłem i słońcem. Pomyśl o Afryce.
Wschód to tam, gdzie wstaje słońce. Obserwuj rano, gdzie pojawia się słońce. To wschód.
Zachód to tam, gdzie słońce zachodzi. Popatrz wieczorem, gdzie znika słońce za horyzontem. To zachód.
Kierunki Pośrednie
Oprócz głównych, mamy też kierunki pośrednie. Leżą one pomiędzy głównymi kierunkami.
Są to: północny wschód (NE), południowy wschód (SE), południowy zachód (SW) i północny zachód (NW).
Północny wschód to kierunek pomiędzy północą a wschodem. Jakbyś szedł po skosie pomiędzy nimi.
Południowy wschód leży pomiędzy południem a wschodem. Kierunek słonecznego południa w Afryce i wschodu słońca.
Południowy zachód to pomiędzy południem a zachodem. Ciepłe kraje i zachodzące słońce.
Północny zachód to pomiędzy północą a zachodem. Zimne kraje i zachodzące słońce.
Plan Miasta
Plan miasta to jak mapa, tylko przedstawia mniejszy obszar. Np. twoje miasto.
Na planie miasta znajdziesz ulice. Znajdziesz budynki. Znajdziesz parki i rzeki.
Plan miasta jest zmniejszony. Wyobraź sobie, że patrzysz na miasto z lotu ptaka. To widzisz na planie.
Skala planu mówi, ile razy plan jest mniejszy od rzeczywistości. Na przykład 1:10 000. To znaczy, że 1 cm na planie to 10 000 cm w rzeczywistości (czyli 100 metrów).
Na planie miasta używa się symboli. Kościół jest oznaczony krzyżykiem. Szkoła może być oznaczona literą S. Szpital – H.
Plan miasta pomaga się orientować. Dzięki niemu wiesz, gdzie iść, żeby dotrzeć do celu.
Mapa
Mapa to zmniejszony obraz Ziemi lub jej części. Podobnie jak plan miasta, tylko pokazuje większy obszar.
Mamy różne rodzaje map. Mapy ogólnogeograficzne pokazują ukształtowanie terenu, rzeki, miasta.
Mapy tematyczne pokazują konkretne zagadnienie. Na przykład mapa roślinności, mapa gęstości zaludnienia albo mapa klimatyczna.
Na mapach używa się kolorów. Niebieski oznacza wodę. Zielony oznacza niziny. Brązowy oznacza góry.
Skala mapy jest bardzo ważna. Mówi nam, jak bardzo mapa jest pomniejszona. Duża skala pokazuje mały obszar bardzo szczegółowo. Mała skala pokazuje duży obszar, ale mniej szczegółowo.
Podobnie jak plan miasta, mapa posiada legendę. Legenda wyjaśnia, co oznaczają kolory i symbole na mapie.
Ukształtowanie Terenu
Ukształtowanie terenu to, czy teren jest płaski, górzysty, czy pagórkowaty.
Niziny to obszary płaskie. Na mapach są zazwyczaj zielone.
Wyżyny to obszary lekko pofałdowane. Są zazwyczaj żółte lub jasno brązowe.
Góry to obszary strome i wysokie. Na mapach są zazwyczaj brązowe. Im ciemniejszy brąz, tym wyższe góry.
Dolina to obniżenie terenu pomiędzy górami lub wzgórzami. Często płynie nią rzeka.
Wzgórze to niewielkie wzniesienie terenu.
Równina to duży, płaski obszar.
Polska - Podział Administracyjny
Polska jest podzielona na województwa. Wyobraź sobie Polskę pociętą na kawałki tortu. Każdy kawałek to województwo.
Mamy 16 województw. Każde województwo ma swoją stolicę. To największe miasto w danym województwie.
Na przykład, województwo mazowieckie ma stolicę w Warszawie. Województwo małopolskie ma stolicę w Krakowie.
Województwa pomagają zarządzać krajem. Każde województwo ma swojego wojewodę. Wojewoda reprezentuje rząd w województwie.
Znajomość podziału administracyjnego Polski jest ważna. Pomaga zrozumieć, jak działa państwo.
Powodzenia na kartkówce! Pamiętaj, geografia jest fascynująca!
