Hej uczniowie klasy 6! Gotowi na kartkówkę z geografii o ruchu obrotowym Ziemi? Bez obaw, pomożemy Wam się przygotować! Pamiętajcie, razem damy radę!
Co to jest ruch obrotowy Ziemi?
Zacznijmy od podstaw. Ruch obrotowy Ziemi to ruch naszej planety wokół własnej osi.
Wyobraźcie sobie, że Ziemia jest jak bączek. Kręci się wokół niewidzialnej linii.
Ta niewidzialna linia to właśnie oś Ziemi. Przechodzi przez biegun północny i południowy.
Jak długo trwa obrót Ziemi?
Jeden pełny obrót Ziemi trwa około 24 godziny.
Dokładnie to 23 godziny, 56 minut i 4 sekundy. Ale dla uproszczenia mówimy 24 godziny, czyli dobę.
To właśnie ruch obrotowy Ziemi powoduje, że mamy dzień i noc.
Dzień i noc – jak to działa?
Pomyślcie o Ziemi jako o piłce, którą oświetla latarka. Latarka to Słońce.
Tylko jedna strona piłki jest oświetlona. Ta strona ma dzień.
Druga strona, która jest w cieniu, ma noc.
W miarę jak Ziemia się obraca, różne miejsca na jej powierzchni są oświetlane przez Słońce.
Dlatego słońce wschodzi i zachodzi każdego dnia.
Linia podziału między dniem a nocą
Linia oddzielająca oświetloną część Ziemi od zacienionej nazywa się terminator.
Na terminatorze zawsze jest wschód lub zachód Słońca.
Skutki ruchu obrotowego Ziemi
Ruch obrotowy Ziemi ma wiele ważnych skutków. Oprócz dnia i nocy, powoduje on także:
- Spłaszczenie Ziemi na biegunach
- Siłę Coriolisa
- Pływy morskie
Spłaszczenie Ziemi
Ziemia nie jest idealną kulą. Jest lekko spłaszczona na biegunach.
To spłaszczenie jest spowodowane właśnie ruchem obrotowym.
Siła Coriolisa
Siła Coriolisa to siła pozorna, która działa na poruszające się obiekty na obracającej się Ziemi.
Powoduje ona odchylenie wiatru i prądów morskich. Na półkuli północnej odchylenie jest w prawo, a na półkuli południowej w lewo.
Dzięki sile Coriolisa wiatry wieją w określonych kierunkach, tworząc pasaty i inne układy wiatrowe.
Pływy morskie
Ruch obrotowy Ziemi, w połączeniu z grawitacją Księżyca i Słońca, wpływa na pływy morskie.
Pływy to regularne wznoszenie się i opadanie poziomu morza.
Strefy czasowe
Ziemia jest podzielona na strefy czasowe.
Każda strefa czasowa ma szerokość 15 stopni długości geograficznej.
W każdej strefie czasowej obowiązuje ten sam czas.
Polska znajduje się w strefie czasu środkowoeuropejskiego (CET), czyli UTC+1.
Linia zmiany daty
Linia zmiany daty to umowna linia na Oceanie Spokojnym, wzdłuż której zmienia się data.
Przekraczając linię zmiany daty z zachodu na wschód, cofasz się o jeden dzień.
Przekraczając linię zmiany daty ze wschodu na zachód, dodajesz jeden dzień.
Podsumowanie najważniejszych informacji
Pamiętajcie te kluczowe pojęcia:
- Ruch obrotowy Ziemi: ruch Ziemi wokół własnej osi.
- Oś Ziemi: niewidzialna linia, wokół której obraca się Ziemia.
- Doba: czas trwania jednego obrotu Ziemi (około 24 godziny).
- Terminator: linia podziału między dniem a nocą.
- Siła Coriolisa: siła pozorna powodująca odchylenie wiatru i prądów morskich.
- Pływy morskie: regularne wznoszenie się i opadanie poziomu morza.
- Strefy czasowe: obszary, w których obowiązuje ten sam czas.
- Linia zmiany daty: umowna linia, wzdłuż której zmienia się data.
Uff, to już wszystko! Mam nadzieję, że ten przewodnik Wam pomoże. Powodzenia na kartkówce! Pamiętajcie, najważniejsze to spokojne podejście i wiara we własne siły. Trzymam za Was kciuki! Dasz radę!
Jeśli macie jakieś pytania, śmiało pytajcie. Jestem tu, żeby Wam pomóc.
Do zobaczenia na następnej lekcji!
