Wybór odpowiednich zabezpieczeń dla silnika trójfazowego jest bardzo ważny.
Zabezpiecza on przed uszkodzeniem.
Zrobimy to krok po kroku.
Krok 1: Zidentyfikuj parametry silnika.
Znajdź tabliczkę znamionową silnika. Wygląda ona jak mała etykieta.
Zawiera ona najważniejsze informacje o silniku.
Potrzebujesz następujących danych:
- Moc silnika (kW lub HP): Ile "siły" ma silnik?
- Napięcie znamionowe (V): Pod jakim napięciem pracuje silnik?
- Prąd znamionowy (A): Ile prądu pobiera silnik podczas normalnej pracy? Oznaczany jako IN.
- Współczynnik mocy (cos φ): Określa efektywność wykorzystania energii elektrycznej.
Wyobraź sobie, że silnik to samochód. Moc to jego "konie mechaniczne".
Napięcie to "paliwo", a prąd to ilość "paliwa" zużywanego podczas jazdy.
Krok 2: Oblicz prąd znamionowy.
Czasem prąd znamionowy jest podany na tabliczce. Ale czasem trzeba go obliczyć.
Użyjemy wzoru:
IN = P / (√3 * U * cos φ)
Gdzie:
- IN to prąd znamionowy (A)
- P to moc silnika (W). Pamiętaj, że 1 kW = 1000 W.
- U to napięcie znamionowe (V)
- cos φ to współczynnik mocy
Dlaczego √3? Bo mamy do czynienia z siecią trójfazową.
Przykład: Silnik ma moc 7.5 kW, napięcie 400 V, a cos φ = 0.85.
IN = (7.5 * 1000) / (√3 * 400 * 0.85) ≈ 12.7 A
Czyli prąd znamionowy tego silnika to około 12.7 A.
Krok 3: Dobierz wyłącznik nadprądowy (bezpiecznik).
Wyłącznik nadprądowy chroni silnik przed przeciążeniem i zwarciem.
Wybieramy go tak, aby jego prąd znamionowy był nieco większy od prądu znamionowego silnika, ale nie za duży.
Zwykle stosuje się zasadę:
Ibezpiecznika = (1.1 - 1.25) * IN
Dla naszego przykładu:
Ibezpiecznika = (1.1 - 1.25) * 12.7 A
Ibezpiecznika = 13.97 A - 15.87 A
Wybieramy najbliższą standardową wartość bezpiecznika, np. 16A.
To tak jak z rozmiarem buta: wybierasz ten najbliższy twojemu rozmiarowi stopy.
Krok 4: Dobierz przekaźnik termiczny (zabezpieczenie przeciążeniowe).
Przekaźnik termiczny chroni silnik przed długotrwałym przeciążeniem.
Działa on na zasadzie bimetalu, który nagrzewa się pod wpływem prądu.
Dobieramy go tak, aby jego zakres nastawy prądowej obejmował prąd znamionowy silnika.
Czyli:
Inastawy_przekaźnika ≈ IN
Dla naszego przykładu, wybieramy przekaźnik termiczny z zakresem nastawy około 12.7 A.
Przekaźnik termiczny to jak czujnik temperatury dla silnika. Jeśli temperatura wzrośnie za bardzo, wyłączy silnik.
Krok 5: Sprawdź charakterystykę wyłącznika.
Wyłączniki nadprądowe mają różne charakterystyki wyzwalania (B, C, D).
Charakterystyka określa, jak szybko wyłącznik zareaguje na przeciążenie i zwarcie.
Dla silników najczęściej stosuje się charakterystykę C, ponieważ silniki pobierają duży prąd rozruchowy.
Charakterystyka C to jak "średnio wrażliwy" alarm. Reaguje na duże zmiany prądu, ale nie na małe chwilowe skoki.
Krok 6: Zabezpieczenie zwarciowe.
Zabezpieczenie zwarciowe, najczęściej w postaci bezpieczników topikowych, powinno być dobrane tak, by w razie zwarcia odcięło zasilanie w bardzo krótkim czasie.
Wartość prądu zwarciowego dobiera się na podstawie maksymalnego prądu zwarciowego w danym punkcie instalacji.
Informacje na temat maksymalnego prądu zwarciowego możemy uzyskać od dystrybutora energii elektrycznej.
Podsumowanie:
Dobór zabezpieczeń to ważny proces. Zabezpiecza silnik i instalację.
Pamiętaj o:
- Zidentyfikowaniu parametrów silnika.
- Obliczeniu prądu znamionowego.
- Doborze wyłącznika nadprądowego i przekaźnika termicznego.
- Sprawdzeniu charakterystyki wyłącznika.
- Doborze zabezpieczenia zwarciowego.
Przykład z życia: Jeśli masz w domu silnik elektryczny, na przykład w pompie wodnej, to ma on też zabezpieczenia dobrane według podobnych zasad.
Zawsze konsultuj się z elektrykiem!
