Jesień to wyjątkowa pora roku. Przynosi ze sobą wiele zmian. Zmiany te zachodzą w całej przyrodzie. Obserwujemy je w pogodzie, roślinach i zachowaniu zwierząt.
Zmiany Pogody
Jesień przynosi ochłodzenie. Temperatura powietrza zaczyna spadać. Dni stają się krótsze, a noce dłuższe.
Zmienia się także wilgotność powietrza. Częściej występują mgły. Opady deszczu stają się częstsze i intensywniejsze. Czasem pojawiają się pierwsze przymrozki.
Wiatr staje się silniejszy. Często wieją silne, porywiste wiatry. Mogą one powodować opadanie liści z drzew.
Zmiany w Świecie Roślin
Najbardziej widoczną zmianą jest zmiana koloru liści. Zielone liście drzew i krzewów zmieniają barwę. Stają się żółte, pomarańczowe, czerwone i brązowe. To proces nazywany przebarwianiem liści.
Przebarwianie liści to wynik zanikania chlorofilu. Chlorofil to zielony barwnik. Umożliwia on roślinom przeprowadzanie fotosyntezy. Gdy dni stają się krótsze, a światła słonecznego jest mniej, rośliny przestają produkować chlorofil. Wtedy uwidaczniają się inne barwniki, takie jak karotenoidy (żółte i pomarańczowe) i antocyjany (czerwone i fioletowe).
Opadanie liści to kolejny ważny proces. Drzewa zrzucają liście. W ten sposób przygotowują się do zimy. Dzięki temu ograniczają utratę wody. Chronią się przed uszkodzeniami spowodowanymi przez mróz i śnieg.
Wiele roślin przestaje kwitnąć. Skupiają się na gromadzeniu zapasów. Nasiona dojrzewają i rozsiewają się. Część roślin jednorocznych obumiera.
Przykłady Zmian u Roślin
Klon staje się pomarańczowy lub czerwony. Brzoza przybiera złocisty kolor. Dąb przebarwia się na brązowo. Kasztanowiec zrzuca swoje duże liście.
Zmiany w Zachowaniu Zwierząt
Zwierzęta również przygotowują się do zimy. Ich zachowanie ulega zmianie. Część zwierząt zapada w sen zimowy. Inne gromadzą zapasy. Jeszcze inne migrują w cieplejsze rejony.
Hibernacja to sen zimowy. W tym czasie zwierzęta znacznie obniżają swoją temperaturę ciała. Spowalniają metabolizm. Zużywają minimalną ilość energii. Hibernują m.in. jeże, świstaki i niedźwiedzie.
Gromadzenie zapasów to popularna strategia. Wiewiórki zbierają orzechy i zakopują je w różnych miejscach. Myszy i chomiki gromadzą ziarno i nasiona w swoich norkach. Bobry ścinają gałęzie i budują tamy. W ten sposób tworzą spiżarnie pod wodą.
Migracje to wędrówki zwierząt. Ptaki odlatują do ciepłych krajów. Tam znajdują pożywienie i odpowiednie warunki do przetrwania. Bociany, jaskółki i żurawie to znane przykłady ptaków wędrownych.
Zmienia się także aktywność zwierząt. Wiele zwierząt staje się bardziej aktywnych w poszukiwaniu pożywienia. Muszą zgromadzić zapasy tłuszczu przed zimą. Niektóre zwierzęta zmieniają sierść na grubszą i jaśniejszą. Ma to na celu lepszą izolację termiczną i kamuflaż.
Przykłady Zmian u Zwierząt
Niedźwiedź szuka pożywienia intensywniej niż zwykle. Musi zgromadzić zapasy tłuszczu przed hibernacją. Wiewiórka pilnie zakopuje orzechy. Bociany zbierają się w stada i odlatują na południe.
Jesień a Człowiek
Jesień wpływa również na ludzi. Dni stają się krótsze, co może wpływać na nastrój. Wiele osób odczuwa spadek energii. Częściej występują infekcje.
Jesień to czas zbiorów. Rolnicy zbierają plony z pól i sadów. To czas wytężonej pracy.
Jesień to także czas spacerów i podziwiania piękna przyrody. Można obserwować kolorowe liście. Zbierać kasztany i żołędzie. Oddychać świeżym powietrzem.
Warto docenić jesień. To piękna i ważna pora roku. Przynosi zmiany, które przygotowują przyrodę do zimy.
