Witaj! Internet to niesamowite narzędzie. Można się uczyć, bawić i poznawać świat. Ale jak wszystko, ma swoje ciemne strony.
Zastanówmy się, jakie zagrożenia czyhają w sieci i jak się przed nimi bronić. Wyobraź sobie Internet jako ogromne, ruchliwe miasto. Pełne fascynujących miejsc, ale i podejrzanych zaułków.
Nieznajomi w Sieci
W prawdziwym życiu, ostrzegamy przed rozmowami z nieznajomymi. W Internecie jest tak samo. Pamiętaj: nie każdy, kto wydaje się miły, jest taki naprawdę.
Przykład: Wyobraź sobie, że na placu zabaw podchodzi do Ciebie osoba, której nigdy nie widziałeś. Oferuje Ci cukierka i zaprasza do "sekretnego" miejsca. Czy pójdziesz? Pewnie nie! W Internecie to samo dotyczy nieznajomych, którzy proponują "super okazje" lub proszą o Twoje dane.
Jak się chronić? Nie udostępniaj swoich danych osobowych (imię, nazwisko, adres, numer telefonu) nieznajomym. Nie spotykaj się z osobami poznanymi w Internecie bez wiedzy i zgody rodziców.
Uważaj na fałszywe profile!
Ludzie w Internecie mogą udawać kogoś innego. Mogą stworzyć fałszywe profile w mediach społecznościowych. Pokazywać zdjęcia nie swoje.
Przykład: Wyobraź sobie aktora przebranego za lekarza. Na scenie może udawać lekarza, ale nim nie jest. Tak samo w Internecie: ktoś, kto pisze, że jest lekarzem, może nim nie być.
Jak się chronić? Zawsze weryfikuj informacje. Nie wierz we wszystko, co widzisz w Internecie. Sprawdzaj, czy dany profil jest autentyczny. Szukaj potwierdzeń w innych źródłach.
Cyberprzemoc
To przemoc w Internecie. Może przybierać różne formy: wyzywanie, poniżanie, groźby, publikowanie kompromitujących zdjęć lub filmów.
Przykład: Wyobraź sobie, że ktoś rysuje obraźliwy rysunek na Twojej szafce w szkole. To jest przemoc. Cyberprzemoc to to samo, tylko dzieje się w Internecie.
Jak się chronić? Nie reaguj na zaczepki. Zablokuj agresora. Powiedz o wszystkim zaufanej osobie (rodzicom, nauczycielowi, pedagogowi szkolnemu). Zrób zrzut ekranu z wiadomości, aby mieć dowód.
Phishing
To próba wyłudzenia Twoich danych (hasła, numery kart kredytowych) przez oszustów. Oszuści wysyłają fałszywe e-maile lub wiadomości, które wyglądają jak od zaufanych firm (banki, sklepy internetowe).
Przykład: Wyobraź sobie, że dostajesz list od kogoś, kto podszywa się pod Twojego wujka. Prosi Cię o pieniądze. Sprawdź, czy to naprawdę Twój wujek! Tak samo w Internecie: zanim podasz swoje dane, upewnij się, że strona jest bezpieczna.
Jak się chronić? Zawsze sprawdzaj adres strony internetowej. Upewnij się, że adres zaczyna się od "https://" (litera "s" oznacza bezpieczeństwo). Nie klikaj w podejrzane linki. Nie podawaj swoich danych na stronach, które nie wyglądają profesjonalnie.
Wirusy i Złośliwe Oprogramowanie
To programy, które mogą uszkodzić Twój komputer lub telefon. Mogą kraść Twoje dane, wyświetlać reklamy lub spowalniać działanie urządzenia.
Przykład: Wyobraź sobie, że do Twojego organizmu wdziera się bakteria. Może Cię rozchorować. Tak samo wirus komputerowy może "rozchorować" Twój komputer.
Jak się chronić? Zainstaluj program antywirusowy i regularnie go aktualizuj. Nie pobieraj plików z nieznanych źródeł. Nie otwieraj podejrzanych załączników w e-mailach.
Nadużywanie Internetu
Spędzanie zbyt dużo czasu w Internecie może być szkodliwe. Możesz zaniedbywać naukę, relacje z rodziną i przyjaciółmi. Możesz mieć problemy ze snem i zdrowiem.
Przykład: Wyobraź sobie, że jesz tylko słodycze. To bardzo niezdrowe! Tak samo spędzanie całego dnia przed ekranem komputera lub telefonu jest niezdrowe.
Jak się chronić? Ustal limit czasu, który spędzasz w Internecie. Znajdź inne zajęcia: sport, czytanie, spotkania z przyjaciółmi. Pamiętaj o odpoczynku i śnie.
Podsumowanie
Internet to wspaniałe narzędzie, ale trzeba korzystać z niego ostrożnie. Pamiętaj o zasadach bezpieczeństwa. Bądź czujny i ostrożny. W razie wątpliwości, zapytaj rodziców, nauczyciela lub inną zaufaną osobę. Bezpieczeństwo w sieci to podstawa!
Myśl o Internecie jak o rowerze. Możesz dzięki niemu szybko dotrzeć w wiele miejsc, ale musisz nosić kask i znać przepisy ruchu drogowego, żeby bezpiecznie dojechać do celu.
