Hej! Przygotowujesz się do egzaminu z botaniki? Świetnie! Dziś skupimy się na roślinach nagonasiennych. Bez obaw, to nic trudnego. Razem damy radę!
Czym są rośliny nagonasienne?
Rośliny nagonasienne (Gymnospermae) to grupa roślin nasiennych. Charakteryzują się one brakiem owoców.
Co to oznacza? Ich nasiona nie są zamknięte wewnątrz owocu. Leżą "nago" na powierzchni łusek nasiennych.
Kluczowe cechy nagonasiennych
Oto najważniejsze cechy tych roślin:
- Brak owoców
- Nasiona na łuskach nasiennych
- Zwykle iglaste lub liściaste (rzadziej)
- Drzewa lub krzewy
- W większości zimozielone
Podział roślin nagonasiennych
Rośliny nagonasienne dzielimy na kilka grup. Poznajmy te najważniejsze:
Cykasowate (Cycadophyta)
Wyglądem przypominają palmy. Występują głównie w strefie tropikalnej i subtropikalnej.
Mają charakterystyczny pień i pióropusz liści.
Miłorzębowe (Ginkgophyta)
Reprezentowane tylko przez jeden gatunek: miłorząb dwuklapowy (Ginkgo biloba). To żywa skamieniałość!
Miłorząb ma wachlarzowate liście, które jesienią pięknie żółkną.
Gniotowe (Gnetophyta)
To bardzo różnorodna grupa. Obejmuje rośliny o cechach zarówno nagonasiennych, jak i okrytonasiennych.
Przykłady to Ephedra (efedra), Gnetum i Welwitschia.
Iglaste (Pinophyta)
To najliczniejsza i najbardziej znana grupa nagonasiennych. Należą do niej: sosny, świerki, jodły, modrzewie i cyprysy.
Charakteryzują się igiełkowatymi lub łuskowatymi liśćmi. W większości są zimozielone.
Znaczenie roślin nagonasiennych
Rośliny nagonasienne mają ogromne znaczenie dla środowiska i gospodarki.
Ekologiczne znaczenie
Tworzą lasy. Dostarczają tlen. Są siedliskiem dla wielu zwierząt.
Regulują obieg wody. Zapobiegają erozji gleby.
Gospodarcze znaczenie
Dostarczają drewno. Wykorzystywane w budownictwie i przemyśle papierniczym.
Z niektórych gatunków pozyskuje się żywicę, terpentynę i olejki eteryczne.
Niektóre nasiona są jadalne (np. orzeszki piniowe).
Rozmnażanie roślin nagonasiennych
Rozmnażają się płciowo za pomocą nasion. Proces zapylania zachodzi zazwyczaj przy udziale wiatru.
Pyłek przenoszony jest z szyszek męskich na szyszki żeńskie.
Po zapłodnieniu powstaje nasiono.
Przystosowania do środowiska
Rośliny nagonasienne wykazują wiele przystosowań do życia w różnych warunkach.
Liście
Iglaste liście są odporne na mróz i suszę. Pokryte są grubą warstwą kutykuli.
System korzeniowy
Dobrze rozwinięty system korzeniowy umożliwia pobieranie wody i składników mineralnych z gleby.
Żywica
Żywica chroni przed atakami owadów i grzybów.
Przykłady roślin nagonasiennych
Poznajmy kilka popularnych przykładów:
- Sosna zwyczajna (Pinus sylvestris)
- Świerk pospolity (Picea abies)
- Jodła pospolita (Abies alba)
- Modrzew europejski (Larix decidua)
- Cyprysik Lawsona (Chamaecyparis lawsoniana)
- Jałowiec pospolity (Juniperus communis)
Podsumowanie
Pamiętaj!
- Rośliny nagonasienne nie mają owoców.
- Ich nasiona leżą na łuskach nasiennych.
- Najważniejsze grupy to: cykasowate, miłorzębowe, gniotowe i iglaste.
- Mają duże znaczenie ekologiczne i gospodarcze.
Ucz się pilnie, a na pewno zdasz egzamin celująco! Powodzenia!
