Rzymianie mieli skomplikowany stosunek do tytułu królewskiego, czyli rex.
Wyobraź sobie, że w klasie macie dyktatora, który robi co chce.
Nikt go nie lubi, bo jest niesprawiedliwy.
To trochę tak, jak Rzymianie postrzegali królów po wypędzeniu Tarkwiniusza Pysznego.
Brzemię Dziedzictwa: Dlaczego Król Był Zły?
Wcześniej, w czasach królestwa rzymskiego (753-509 p.n.e.), Rzymem rządzili królowie.
Jednak ostatni król, Tarkwiniusz Pyszny, był tyranem.
Traktował ludzi źle i nie słuchał nikogo.
Pomyśl o nim jak o szefie, który zawsze ma rację i nikogo nie słucha.
Dlatego Rzymianie go obalili.
I przysięgli, że nigdy więcej nie pozwolą, by ktoś rządził samowolnie, jak król.
W efekcie, ustanowili republikę, gdzie władza była dzielona.
Republika: Władza w Rękach Obywateli (Teoretycznie)
Republika oznacza "sprawa publiczna".
W republice obywatele wybierali swoich przedstawicieli.
Tymi przedstawicielami byli konsulowie, wybierani na rok.
Wyobraź sobie, że klasa wybiera dwóch przewodniczących na rok.
Oni podejmują decyzje razem i pilnują się nawzajem.
To właśnie istota republiki – władza podzielona.
W republice ważne były prawa i zgromadzenia ludowe.
Każdy obywatel miał prawo głosu, przynajmniej teoretycznie.
Tytuł króla kojarzył się z samowolą i brakiem kontroli.
Dlatego samo wspomnienie o królu wywoływało oburzenie.
Pułapki Władzy: Dyktatorzy i Ambicje
Mimo to, w Rzymie istniała funkcja dyktatora.
Ale dyktator był powoływany tylko w wyjątkowych sytuacjach, na przykład podczas wojny.
Jego władza trwała tylko 6 miesięcy.
To jak włączenie "trybu awaryjnego" w kryzysie.
Po kryzysie, wszystko wracało do normy, czyli do republiki.
Problem pojawił się, gdy ambitni politycy zaczęli łamać zasady.
Juliusz Cezar na przykład, został mianowany dyktatorem dożywotnio.
To już bardzo przypominało króla!
Ludzie bali się, że Cezar chce obalić republikę i wprowadzić monarchię.
Dlatego został zamordowany.
Cesarstwo: Król Cichaczem?
Po śmierci Cezara, Rzym przeszedł w okres cesarstwa.
Cesarze unikali tytułu "króla".
Używali tytułów takich jak imperator (wódz) i augustus (czcigodny).
To jak gdyby ktoś chciał jeść tort, ale udawał, że je ciastko.
Niby nie król, ale rządził jak król.
Oktawian August, pierwszy cesarz, był bardzo sprytny.
Utrzymywał pozory republiki.
Ale tak naprawdę, miał całą władzę w swoich rękach.
Kolejni cesarze robili to samo.
Budowali swoją pozycję na kulcie jednostki i propagandzie.
Chwalili swoje osiągnięcia i pokazywali się jako zbawcy Rzymu.
Dzięki temu, ludzie akceptowali ich władzę.
Podsumowanie: Strach Przed Królem
Rzymianie mieli głęboko zakorzenioną awersję do tytułu królewskiego.
Wypędzenie Tarkwiniusza Pysznego i ustanowienie republiki było dla nich bardzo ważne.
Symbolizowało wolność i rządy prawa.
Chociaż cesarze rządzili jak królowie, unikali tego tytułu jak ognia.
Bo wiedzieli, że Rzymianie nigdy by go nie zaakceptowali.
Dla Rzymian król równał się tyranii i zniewoleniu.
A tego, po prostu, nie mogli znieść.
Pamiętaj więc, że dla Rzymian "król" to było bardzo złe słowo.
