Witaj! Przygotowujesz się do egzaminu z prawa karnego wojskowego? Świetnie! Dziś skupimy się na dezercji i karach za nią przewidzianych.
Co to jest dezercja?
Najpierw, krótka definicja. Dezercja to samowolne opuszczenie jednostki wojskowej lub miejsca wyznaczonego do służby. Celem jest trwałe uchylenie się od służby wojskowej.
Pamiętaj! Nie każda nieobecność jest dezercją. Musi istnieć zamiar trwałego uchylenia się od służby.
Rodzaje dezercji
Istnieje kilka rodzajów dezercji, a kary za nie różnią się. Ważne, aby je rozróżniać.
Dezercja zwykła
To najczęstszy rodzaj. Polega na samowolnym opuszczeniu jednostki z zamiarem trwałego uchylenia się od służby.
Kara? Zgodnie z art. 339 § 1 Kodeksu Karnego, żołnierzowi grozi za to kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 3.
Dezercja w czasie pokoju poza granicami państwa
To dezercja, gdy żołnierz dopuszcza się jej przebywając poza granicami Polski w czasie pokoju.
Kara jest surowsza! Art. 339 § 2 Kodeksu Karnego przewiduje karę pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.
Dezercja w czasie wojny lub w czasie mobilizacji
To najpoważniejszy rodzaj dezercji. Popełniana jest w najtrudniejszych dla państwa momentach.
Tutaj kary są bardzo surowe! Art. 340 Kodeksu Karnego mówi o karze pozbawienia wolności od lat 5, a nawet karze 25 lat pozbawienia wolności, a w skrajnych przypadkach dożywotniego pozbawienia wolności.
Dezercja zbiorowa
Dezercja, której dopuszcza się więcej niż jeden żołnierz, działających wspólnie.
Art. 342 Kodeksu Karnego przewiduje, że każdy z dezerterów podlega karze pozbawienia wolności do lat 5. Organizator dezercji zbiorowej podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
Czynniki wpływające na wymiar kary
Wysokość kary za dezercję zależy od wielu czynników. Sąd bierze pod uwagę okoliczności sprawy.
Do najważniejszych należą:
- Motywacja dezertera
- Czas trwania nieobecności
- Okoliczności opuszczenia jednostki
- Zachowanie żołnierza po dezercji (czy oddał się w ręce władz)
- Dotychczasowa służba żołnierza
- Czy dezercja miała wpływ na obronność państwa
Dobre nastawienie i współpraca z sądem mogą wpłynąć na złagodzenie kary.
Przedawnienie
Tak, jak w przypadku innych przestępstw, dezercja również podlega przedawnieniu.
Okres przedawnienia zależy od zagrożenia karą. Im surowsza kara, tym dłuższy okres przedawnienia.
W przypadku dezercji zagrożonej karą do 3 lat pozbawienia wolności, okres przedawnienia wynosi 5 lat od popełnienia czynu.
W przypadku dezercji w czasie wojny, przedawnienie może być znacznie dłuższe.
Różnica między dezercją a samowolnym oddaleniem
Ważne jest, aby rozróżniać dezercję od samowolnego oddalenia.
Samowolne oddalenie to nieusprawiedliwiona nieobecność w jednostce, ale bez zamiaru trwałego uchylenia się od służby. Żołnierz planuje powrót.
Za samowolne oddalenie grożą łagodniejsze kary, np. areszt wojskowy lub kara dyscyplinarna.
Wyłączenie odpowiedzialności karnej
W pewnych sytuacjach żołnierz może uniknąć odpowiedzialności za dezercję. Dzieje się tak, gdy:
- Działał w stanie wyższej konieczności
- Był niepoczytalny w chwili dezercji
- Dezercja była wynikiem błędu co do okoliczności faktycznych (np. żołnierz mylnie sądził, że trwa wojna)
Te okoliczności muszą być jednak udowodnione przed sądem.
Podsumowanie
Pamiętaj! Dezercja to poważne przestępstwo. Kara zależy od rodzaju dezercji i okoliczności sprawy.
Kluczowe punkty:
- Dezercja to samowolne opuszczenie jednostki z zamiarem trwałego uchylenia się od służby.
- Istnieją różne rodzaje dezercji (zwykła, w czasie pokoju poza granicami, w czasie wojny).
- Kara zależy od rodzaju dezercji i okoliczności sprawy.
- Ważne jest rozróżnienie dezercji od samowolnego oddalenia.
Powodzenia na egzaminie! Dasz radę!
