Witajcie, drodzy nauczyciele! Chcę podzielić się prostym i edukacyjnym projektem, który możecie zrealizować w klasie: jak zrobić gniotka z mąki ziemniaczanej. To świetna zabawa i sposób na omówienie fascynujących koncepcji naukowych. Przygotujcie się na trochę bałaganu, ale przede wszystkim na dużo śmiechu i nauki!
Materiały i narzędzia
Będziecie potrzebować kilku prostych rzeczy. Zdobądźcie mąkę ziemniaczaną (skrobię ziemniaczaną). Przygotujcie balony (najlepiej gumowe, o różnych kształtach). Niezbędna będzie butelka plastikowa (najlepiej po wodzie mineralnej, z szeroką szyjką). Nie zapomnijcie o lejku (jeśli butelka ma węższą szyjkę). Przygotujcie też wodę. Na koniec, przyda się mazak do ozdobienia gniotków.
Instrukcja krok po kroku
Najpierw, rozciągnijcie balon. To ułatwi jego napełnienie. Następnie, umieśćcie balon na szyjce butelki. Upewnijcie się, że jest dobrze zamocowany. Teraz, wsypcie mąkę ziemniaczaną do butelki. Jeżeli używacie butelki z wąską szyjką, użyjcie lejka. Wsypujcie powoli, żeby uniknąć rozsypania.
Następnie, ostrożnie napełnijcie balon mąką. Możecie potrząsać butelką, żeby mąka spływała do balona. Kiedy balon będzie wystarczająco pełny (ale nie za bardzo!), zdejmijcie go z butelki. Owińcie szyjkę balona palcami, aby mąka nie uciekła.
Delikatnie usuńcie powietrze z balona. Możecie go lekko ściskać. Następnie zawiążcie balon. Upewnijcie się, że węzeł jest mocny, aby gniotek się nie rozerwał. Odetnijcie nadmiar gumy z zawiązanego końca. Teraz możecie ozdobić gniotka mazakiem. Narysujcie buzię, wzory, cokolwiek wam się podoba!
Jak to wytłumaczyć w klasie?
Wykorzystajcie tworzenie gniotka do wprowadzenia koncepcji materii nienewtonowskiej. Wyjaśnijcie, że mąka ziemniaczana z wodą tworzy substancję, która zachowuje się jak ciało stałe pod wpływem nacisku, a jak ciecz, gdy się ją delikatnie dotyka. Możecie pokazać filmy z eksperymentami z oobleckiem (mieszaniną mąki kukurydzianej i wody), aby zilustrować to zjawisko. Pokażcie, jak zachowuje się gniotek podczas ściskania, uderzania i delikatnego ugniatania.
Podkreślcie znaczenie obserwacji i eksperymentowania. Zachęćcie uczniów do notowania swoich obserwacji. Pytajcie ich, co zauważają podczas tworzenia gniotka i zabawy nim. Możecie również zorganizować dyskusję na temat różnych rodzajów materiałów i ich właściwości. Uczniowie mogą porównywać gniotka z innymi zabawkami, np. z plasteliną lub piłką.
Typowe nieporozumienia
Częstym błędem jest myślenie, że gniotek z mąki ziemniaczanej to po prostu zwykła zabawka. Ważne jest, aby uświadomić uczniom, że ma ona specyficzne właściwości, które odróżniają ją od innych materiałów. Wyjaśnijcie, że nie wszystkie substancje zachowują się w ten sam sposób. Niektóre są zawsze stałe, inne zawsze ciekłe, a jeszcze inne, jak nasz gniotek, mogą zmieniać swój stan.
Innym nieporozumieniem jest przekonanie, że tylko mąka ziemniaczana nadaje się do tego eksperymentu. Możecie spróbować użyć innych rodzajów mąki (np. kukurydzianej) i porównać efekty. To pokaże uczniom, że rodzaj użytego materiału ma wpływ na właściwości końcowego produktu. Zwróćcie uwagę na różnice w konsystencji i zachowaniu gniotków z różnych rodzajów mąki.
Jak zaangażować uczniów?
Zorganizujcie konkurs na najbardziej kreatywnie ozdobionego gniotka. To pobudzi wyobraźnię uczniów i zachęci ich do eksperymentowania z różnymi wzorami i kolorami. Możecie również poprosić uczniów o wymyślenie nazw dla swoich gniotków i opowiedzenie o nich. To rozwija umiejętności językowe i kreatywne myślenie.
Zaproponujcie uczniom, aby przeprowadzili własne eksperymenty z gniotkiem. Mogą sprawdzać, jak reaguje na różne temperatury, naciski i sposoby ugniatania. Zachęćcie ich do zadawania pytań i szukania odpowiedzi. To rozwija umiejętności badawcze i krytyczne myślenie. Możecie również zorganizować sesję pytań i odpowiedzi, podczas której uczniowie będą mogli zadawać pytania na temat nauki stojącej za tym eksperymentem.
Wykorzystajcie element zaskoczenia. Pokażcie uczniom gniotka, zanim wyjaśnicie, czym on jest i jak został zrobiony. Poproście ich o zgadywanie, z czego jest zrobiony i jak działa. To wzbudzi ciekawość i zachęci ich do aktywnego uczestnictwa w lekcji. Możecie również zadać im pytanie, co jeszcze można by zrobić z mąki ziemniaczanej.
Pamiętajcie, że najważniejsza jest dobra zabawa! Nie bójcie się bałaganu i zachęcajcie uczniów do eksperymentowania. Tworzenie gniotka z mąki ziemniaczanej to świetny sposób na naukę poprzez zabawę. Udanej lekcji!
