Wielu ludzi zadaje sobie pytanie: Jak zaczął się konflikt na Ukrainie? Odpowiedź nie jest prosta i wymaga cofnięcia się w czasie. Przyjrzyjmy się kluczowym wydarzeniom i procesom, które doprowadziły do obecnej sytuacji. Postaram się to wytłumaczyć krok po kroku.
Historia Relacji Ukraińsko-Rosyjskich
Relacje między Ukrainą a Rosją mają długą i skomplikowaną historię. Sięgają one wieków wstecz, do czasów Rusi Kijowskiej, państwa wschodniosłowiańskiego, które istniało od IX do XIII wieku. Zarówno Ukraińcy, jak i Rosjanie wywodzą swoje korzenie z tego samego państwa, co często było wykorzystywane przez Rosję do argumentowania o "bratnich narodach" i wspólnej historii.
Jednak przez wieki Ukraina doświadczała wpływów różnych mocarstw, w tym Polski, Litwy, Austro-Węgier i Rosji. Długi okres bycia pod obcym panowaniem przyczynił się do rozwoju odrębnej tożsamości narodowej i kulturowej. Idea niepodległej Ukrainy była silna, zwłaszcza w zachodniej części kraju.
W XX wieku Ukraina doświadczyła wielu tragedii, w tym Hołodomoru (Wielkiego Głodu) w latach 30. XX wieku, spowodowanego polityką kolektywizacji prowadzoną przez Związek Radziecki. Miliony Ukraińców zmarły z głodu. To wydarzenie pozostawiło głębokie rany w pamięci narodu i przyczyniło się do wzrostu antyradzieckich nastrojów.
Rozpad Związku Radzieckiego i Deklaracja Niepodległości Ukrainy
Ukraina odzyskała niepodległość w 1991 roku w wyniku rozpadu Związku Radzieckiego. Deklaracja Niepodległości Ukrainy została przyjęta 24 sierpnia 1991 roku, a w grudniu tego samego roku odbyło się referendum, w którym ponad 90% Ukraińców opowiedziało się za niepodległością. Rosja początkowo uznała niepodległość Ukrainy.
Jednak od samego początku istniały napięcia między oboma krajami. Dotyczyły one głównie kwestii floty czarnomorskiej, która stacjonowała na Krymie, oraz cen gazu, który Rosja dostarczała na Ukrainę. Ponadto, Rosja zawsze postrzegała Ukrainę jako część swojej strefy wpływów i niechętnie patrzyła na zbliżanie się Ukrainy do Zachodu.
Ukraina, po odzyskaniu niepodległości, obrała kurs na integrację z Europą. Podpisała umowę stowarzyszeniową z Unią Europejską, co wywołało niezadowolenie Rosji. Rosja zaproponowała Ukrainie przystąpienie do Unii Celnej, której celem było zacieśnienie więzi gospodarczych z Rosją, Białorusią i Kazachstanem.
Euromajdan i Aneksja Krymu
W listopadzie 2013 roku, ówczesny prezydent Ukrainy, Wiktor Janukowycz, wycofał się z podpisania umowy stowarzyszeniowej z Unią Europejską, co wywołało masowe protesty w Kijowie, znane jako Euromajdan. Protestujący domagali się zbliżenia z Europą i odsunięcia Janukowycza od władzy.
Protesty trwały kilka miesięcy i były brutalnie tłumione przez policję. W lutym 2014 roku doszło do eskalacji konfliktu i starć między protestującymi a siłami rządowymi. W wyniku zamieszek zginęło kilkadziesiąt osób. Janukowycz uciekł z Kijowa, a parlament Ukrainy odsunął go od władzy.
Rosja wykorzystała zamieszanie w Ukrainie do aneksji Krymu w marcu 2014 roku. Rosja przeprowadziła na Krymie referendum, w którym większość mieszkańców opowiedziała się za przyłączeniem do Rosji. Referendum zostało uznane przez Ukrainę i społeczność międzynarodową za nielegalne.
Wojna w Donbasie
Po aneksji Krymu, w kwietniu 2014 roku, na wschodzie Ukrainy, w regionie Donbasu, wybuchł konflikt zbrojny między siłami rządowymi a prorosyjskimi separatystami. Separatystów wspierała Rosja, dostarczając im broń, sprzęt wojskowy i żołnierzy.
Wojna w Donbasie trwała przez osiem lat i pochłonęła ponad 13 tysięcy ofiar. Mimo zawarcia kilku porozumień o zawieszeniu broni, konflikt nigdy nie został w pełni rozwiązany. Ukraina oskarżała Rosję o agresję i okupację części swojego terytorium.
Rosja natomiast twierdziła, że wspiera jedynie ludność rosyjskojęzyczną w Donbasie i że konflikt jest wewnętrzną sprawą Ukrainy. Jednak dowody wskazują na bezpośrednie zaangażowanie Rosji w wojnę w Donbasie.
Eskalacja Konfliktu w 2022 roku
W lutym 2022 roku, Rosja rozpoczęła pełnoskalową inwazję na Ukrainę. Rosja przeprowadziła ataki rakietowe na wiele miast Ukrainy, w tym na Kijów. Wojska rosyjskie wkroczyły na terytorium Ukrainy z różnych kierunków.
Rosja uzasadniała inwazję koniecznością "denazyfikacji" i "demilitaryzacji" Ukrainy oraz ochroną ludności rosyjskojęzycznej. Ukraina i społeczność międzynarodowa potępiły agresję Rosji i nałożyły na nią sankcje gospodarcze.
Konflikt na Ukrainie jest tragedią dla milionów ludzi. Spowodował ogromne straty w ludziach i zniszczenia materialne. Ukraina walczy o swoją niepodległość i integralność terytorialną. Przyszłość Ukrainy jest niepewna, ale jedno jest pewne: konflikt ten będzie miał długotrwałe konsekwencje dla Europy i świata.
