Opowieść Wigilijna Charlesa Dickensa to klasyczna historia o przemianie, a kluczową rolę odgrywają w niej duchy. Spotykamy cztery zjawy, każda o innym wyglądzie i zadaniu.
Zacznijmy od ducha Jakuba Marleya. Był on wspólnikiem Ebenezera Scrooge'a w interesach. Zmarł siedem lat przed wydarzeniami z opowieści.
Jego pojawienie się jest zapowiedzią nadchodzących zmian. Wygląda strasznie, owinięty łańcuchami, zamkami, kluczami i aktami notarialnymi. Symbolizują one chciwość i brak wrażliwości na potrzeby innych, które przykuły go do ziemi po śmierci.
Duchy Przeszłości, Teraźniejszości i Przyszłości
Po Marleyu, Scrooge'a nawiedzają trzy kolejne duchy. Każdy reprezentuje inny etap życia i ma za zadanie pokazać mu skutki jego postępowania.
Duch Wigilijnej Przeszłości
Ten duch jest przedstawiany jako istota o zmiennym kształcie. Raz wygląda jak starzec, raz jak dziecko. Często opisuje się go jako postać z jasno bijącą z głowy łuną. Symbolizuje ona światło pamięci, ale także prawdę, która może być bolesna.
Scrooge wędruje z nim po swoim dzieciństwie i młodości. Widzi samotnego chłopca w szkole, młodego, zakochanego człowieka i moment, kiedy pieniądze stały się dla niego ważniejsze niż miłość. Te obrazy budzą w nim żal i nostalgię.
Duch Wigilijnej Teraźniejszości
Duch Teraźniejszości to radosny gigant w zielonym płaszczu. Otacza go obfitość jedzenia i świąteczna atmosfera. Symbolizuje radość życia i wagę dzielenia się z innymi.
Pokazuje Scrooge'owi, jak wygląda Wigilia w domach jego pracowników i innych ludzi. Widzi biedę, ale też radość i miłość, które potrafią przetrwać nawet w trudnych warunkach. Szczególnie poruszające jest spotkanie z Timem Cratchitem, chorowitym synem Bob'a Cratchita, który mimo swojej sytuacji emanuje radością i optymizmem.
Duch Teraźniejszości ostrzega Scrooge'a przed ignorowaniem potrzeb innych. Pokazuje mu ukryte pod szatą alegoryczne postacie Ignorancji i Nędzy, symbolizujące społeczne problemy wynikające z obojętności na los potrzebujących.
Duch Wigilijnej Przyszłości
Najstraszniejszy z duchów to Duch Przyszłości. Jest przedstawiany jako postać w czarnym płaszczu, z zakrytą twarzą. Nie mówi, tylko wskazuje drogę. Budzi strach i niepokój.
Duch Przyszłości pokazuje Scrooge'owi konsekwencje jego obecnego postępowania. Widzi jego własną śmierć, brak żalu ze strony innych ludzi i radość wierzycieli z powodu jego odejścia. Widzi też nędzę i smutek po śmierci Tima Cratchita, co uświadamia mu, jak jego skąpstwo wpływa na życie innych.
To wizja przyszłości bez nadziei i miłości, która wstrząsa Scrooge'em i skłania go do zmiany.
Znaczenie Wyglądu Duchów
Wygląd każdego ducha ma głębokie znaczenie. Duch Marleya z łańcuchami symbolizuje konsekwencje życia w chciwości. Duch Przeszłości to zmienne wspomnienia, Duch Teraźniejszości – obfitość i radość, a Duch Przyszłości – strach przed konsekwencjami wyborów.
Wszystkie te duchy mają na celu wstrząsnąć Scrooge'em i zmusić go do refleksji nad swoim życiem. Poprzez strach, żal i zrozumienie, doprowadzają go do przemiany w dobrego i hojnego człowieka. Pokazują, że każdy ma szansę na zmianę i że nigdy nie jest za późno, by zacząć żyć lepiej.
Ich wygląd, choć czasem przerażający, jest tylko narzędziem do przekazania ważnego przesłania o wartościach takich jak miłość, współczucie i hojność. Uświadamiają, że prawdziwe bogactwo to nie pieniądze, ale relacje z innymi ludźmi.
Dzięki nim Opowieść Wigilijna pozostaje aktualna do dziś. Przypomina nam o znaczeniu empatii i odpowiedzialności za innych, szczególnie w okresie świąt.
