Zacznijmy naszą przygodę z Imiesłowami w języku niemieckim! Są jak magiczne słowa, które łączą cechy czasownika i przymiotnika.
Imiesłów Przymiotnikowy Czynny (Partizip I)
Wyobraź sobie wartki strumień. Akcja ciągle trwa, prawda? Partizip I opisuje właśnie taką trwającą czynność.
Tworzenie Partizip I
To proste! Weź bezokolicznik (infinitiv) czasownika i dodaj do niego końcówkę "-d".
Na przykład:
lesen (czytać) -> lesend (czytający)
Wyobraź sobie osobę siedzącą z nosem w książce. Jest "lesend" - czytająca.
gehen (iść) -> gehend (idący)
Widzisz kogoś, kto maszeruje do przodu? To osoba "gehend" - idąca.
Pamiętaj! Partizip I opisuje czynność, która dzieje się w tym samym czasie, co czynność głównego czasownika.
Przykład zdania:
Der lesende Mann sitzt im Sessel. (Czytający mężczyzna siedzi w fotelu.)
Mężczyzna siedzi i jednocześnie czyta. Obie czynności dzieją się równocześnie.
Użycie Partizip I
Partizip I często występuje jako przydawka (attribut) przed rzeczownikiem. Dokładnie tak, jak w powyższym przykładzie.
Możemy też użyć go w zdaniu, opisując równoczesne czynności.
Lachend verließ sie den Raum. (Śmiejąc się, opuściła pokój.)
Ona wyszła, a jednocześnie się śmiała.
Imiesłów Przymiotnikowy Bierny (Partizip II)
Teraz pomyśl o posprzątanej sali. Wszystko już zrobione, prawda? Partizip II opisuje coś, co zostało zakończone.
Tworzenie Partizip II
Tutaj sprawa jest odrobinę bardziej skomplikowana, ale damy radę!
Dla czasowników słabych (regularnych): ge- + temat czasownika + -t
Na przykład:
spielen (grać) -> gespielt (zagrany)
Wyobraź sobie grę planszową, która już się skończyła. Jest "gespielt" - zagrana.
lernen (uczyć się) -> gelernt (nauczony)
Po egzaminie czujesz, że już jesteś "gelernt" - nauczony.
Dla czasowników mocnych (nieregularnych): ge- + temat czasownika (często zmiana samogłoski) + -en
Na przykład:
lesen (czytać) -> gelesen (przeczytany)
Książka, którą już przeczytałeś jest "gelesen" - przeczytana.
gehen (iść) -> gegangen (poszły)
Po długiej podróży, powiesz, że już jesteś "gegangen" - poszedł/poszła.
Niektóre czasowniki mają nieregularne formy Partizip II. Najlepiej się ich po prostu nauczyć!
Przykład zdania:
Das gelesene Buch liegt auf dem Tisch. (Przeczytana książka leży na stole.)
Książka została przeczytana i teraz leży na stole. Czynność czytania się zakończyła.
Użycie Partizip II
Podobnie jak Partizip I, Partizip II może pełnić funkcję przydawki.
Co więcej, Partizip II jest niezbędny do tworzenia czasów przeszłych złożonych, takich jak Perfekt i Plusquamperfekt.
Ich habe das Buch gelesen. (Przeczytałem książkę.) - Perfekt
Ich hatte das Buch gelesen. (Przeczytałem książkę wcześniej.) - Plusquamperfekt
Dodatkowo, Partizip II odgrywa kluczową rolę w tworzeniu strony biernej (Passiv).
Das Buch wird gelesen. (Książka jest czytana.) - Präsens Passiv
Das Buch wurde gelesen. (Książka została przeczytana.) - Präteritum Passiv
Podsumowanie
Partizip I - czynność trwa (lesend - czytający)
Partizip II - czynność zakończona (gelesen - przeczytany)
Pamiętaj o różnicach w tworzeniu form Partizip II dla czasowników słabych i mocnych. Ćwicz regularnie, a stanie się to dla Ciebie naturalne!
Zwracaj uwagę na nieregularne formy czasowników. To one często sprawiają najwięcej trudności, ale z czasem je opanujesz.
Ucz się na przykładach. Analizuj zdania i staraj się zrozumieć, dlaczego użyto konkretnej formy imiesłowu.
Powodzenia w dalszej nauce języka niemieckiego! Die Übung macht den Meister! (Praktyka czyni mistrza!)
