Chcesz wiedzieć, jaką część jednej liczby stanowi inna liczba? To proste! Pokażemy Ci, jak to obliczyć, używając procentów.
Co to jest procent?
Procent to sposób wyrażenia ułamka jako liczby całkowitej od 0 do 100. Słowo "procent" pochodzi od łacińskiego "per centum", co oznacza "na sto".
Znak procentu, czyli %, oznacza "podziel przez 100". Czyli 1% to 1/100, a 50% to 50/100, czyli 1/2.
Procenty są wszędzie! Widzimy je w sklepach (rabaty!), w statystykach (procent osób głosujących), a nawet w przepisach kulinarnych.
Obliczamy procent: Podstawy
Aby obliczyć, ile procent jednej liczby stanowi druga liczba, potrzebujemy dwóch wartości:
- Liczba, z której liczymy procent (podstawa). To nasza całość, czyli 100%.
- Liczba, którą chcemy wyrazić jako procent (część). To fragment tej całości.
Na przykład:
Jeśli mamy 100 jabłek (podstawa) i 20 z nich jest czerwonych (część), to chcemy wiedzieć, jaki procent jabłek stanowią czerwone jabłka.
Krok po kroku: Jak to zrobić?
Mamy prosty wzór:
(Część / Podstawa) * 100 = Procent
Zastosujmy ten wzór do naszego przykładu z jabłkami:
(20 / 100) * 100 = 20%
Oznacza to, że 20% jabłek to czerwone jabłka.
Przykład 1: Zakupy
Kupiłeś bluzę za 80 zł (podstawa). Otrzymałeś rabat w wysokości 20 zł (część). Ile procent wynosił rabat?
(20 / 80) * 100 = 25%
Rabat wynosił 25%.
Przykład 2: Test
Na teście mogłeś zdobyć 50 punktów (podstawa). Zdobyłeś 40 punktów (część). Jaki procent punktów zdobyłeś?
(40 / 50) * 100 = 80%
Zdobyłeś 80% punktów.
Przykład 3: Statystyki sportowe
Koszykarz oddał 25 rzutów do kosza (podstawa). Trafił 15 razy (część). Jaki jest jego procent celności?
(15 / 25) * 100 = 60%
Procent celności koszykarza wynosi 60%.
Inne podejścia
Można też myśleć o tym w kategoriach proporcji. Ustawiamy proporcję:
część / podstawa = x / 100
Gdzie x to szukany procent. Następnie rozwiązujemy proporcję.
W naszym przykładzie z jabłkami:
20 / 100 = x / 100
Rozwiązując, otrzymujemy x = 20, czyli 20%.
Kiedy uważać?
Najważniejsze to prawidłowo zidentyfikować, która liczba jest podstawą (czyli całością, z której liczymy), a która jest częścią.
Częstym błędem jest zamiana podstawy z częścią. Zawsze zastanów się, od czego liczysz procent.
Na przykład:
Mamy 100 jabłek i 20 pomarańczy. Chcemy wiedzieć, jaki procent wszystkich owoców stanowią jabłka.
W tym przypadku podstawą jest suma jabłek i pomarańczy, czyli 120.
(100 / 120) * 100 = 83.33% (w przybliżeniu)
Jabłka stanowią około 83.33% wszystkich owoców.
Używanie kalkulatora
Oczywiście, możesz użyć kalkulatora, aby ułatwić sobie obliczenia. W większości kalkulatorów wystarczy wpisać "część", podzielić przez "podstawę", a następnie pomnożyć przez 100. Używaj nawiasów jeśli to potrzebne, aby zachować kolejność działań. Upewnij się, że poprawnie wprowadzasz wartości!
Podsumowanie
Obliczanie, ile procent jednej liczby stanowi druga, jest proste, jeśli pamiętasz wzór:
(Część / Podstawa) * 100 = Procent
Pamiętaj, aby prawidłowo zidentyfikować podstawę i część, a obliczenia staną się bułką z masłem. Teraz możesz bez problemu obliczyć rabaty, wyniki testów i wiele innych rzeczy! Powodzenia!
