Zaczynamy przygodę ze światem instrumentów perkusyjnych!
Instrumenty perkusyjne: podział na melodyczne i niemelodyczne.
Instrumenty perkusyjne dzielimy na dwie główne grupy.
To instrumenty melodyczne i instrumenty niemelodyczne.
Różnica jest dość prosta, choć czasami subtelna.
Instrumenty perkusyjne melodyczne
Wyobraź sobie dzwonki. Albo ksylofon.
Uderzasz w nie, i słyszysz konkretny dźwięk, nutę.
To właśnie esencja instrumentu melodycznego. Możesz na nim zagrać melodię!
Podobnie jak na pianinie, tylko zamiast naciskać klawisze, uderzasz.
Instrumenty melodyczne wytwarzają dźwięki o określonej wysokości.
Dzięki temu mogą grać melodie i harmonie.
Pomyśl o orkiestrze: dzwonki mogą grać prostą melodię razem ze skrzypcami.
Przykłady:
- Ksylofon: Drewniane sztabki ułożone jak klawiatura. Uderzasz w nie pałeczkami.
- Dzwonki chromatyczne (Glockenspiel): Metalowe płytki, również ułożone jak klawiatura. Dźwięk jest jasny i dzwoniący.
- Wibrafon: Podobny do ksylofonu, ale z metalowymi sztabkami i wiatraczkami pod nimi, które tworzą wibrato.
- Marimba: Większy ksylofon z rezonatorami pod sztabkami, co daje pełniejszy dźwięk.
- Kotły (Timpani): Duże miedziane kotły z naciągniętą membraną. Uderzając w nie, można regulować wysokość dźwięku pedałem.
Kotły to bardzo ciekawe instrumenty. Mimo że uderzamy w membranę, możemy ustawić konkretną nutę. Wyobraź sobie, że masz garnek, a w drugim garnek, i każdy garnek wydaje inny dźwięk po uderzeniu. Kotły to właśnie takie "garnki" o regulowanej wysokości dźwięku.
Instrumenty perkusyjne niemelodyczne
A teraz pomyśl o bębnie. Albo o talerzach.
Uderzasz, i słyszysz dźwięk, ale nie da się na nim zagrać melodii.
To dźwięk o nieokreślonej wysokości. Ma swoją barwę, rytm, ale nie nutę.
To właśnie charakteryzuje instrumenty niemelodyczne.
Ich zadaniem jest dodawanie rytmu i koloru do muzyki, a nie granie konkretnych dźwięków.
Wyobraź sobie tort bez kremu i owoców – sam biszkopt. Instrumenty niemelodyczne to właśnie ten krem i owoce – dodają smaku i tekstury!
Przykłady:
- Werbel (Snare Drum): Charakterystyczny "brzęczący" dźwięk dzięki sprężynom naciągniętym na dolnej membranie.
- Bęben basowy (Bass Drum): Duży, głęboki dźwięk, który daje fundament rytmiczny.
- Talerze (Cymbals): Różne rozmiary i rodzaje talerzy, dające różne efekty dźwiękowe (np. crash, ride, hi-hat).
- Triangle: Mały metalowy trójkąt, uderzany metalową pałeczką, wydający jasny, dzwoniący dźwięk.
- Tamburyn (Tambourine): Mały bębenek z blaszkami, które dzwonią podczas uderzania lub potrząsania.
- Conga i Bongosy: Instrumenty latynoskie, gra się na nich rękami.
Spróbuj wyobrazić sobie, jak brzmi werbel. Jest szorstki, metaliczny. A teraz dźwięk talerzy – głośny, rozległy. To są właśnie dźwięki niemelodyczne, które dodają charakteru muzyce.
Jak je rozróżnić?
Najprostszy sposób: czy można na instrumencie zagrać melodię?
Jeśli tak, to jest melodyczny. Jeśli nie, to jest niemelodyczny.
Pomyśl o pianinie i perkusji. Na pianinie zagrasz "Wlazł kotek na płotek". Na perkusji - nie.
Połączenie melodyki i rytmu.
Muzyka jest zwykle kombinacją instrumentów melodycznych i niemelodycznych.
Instrumenty melodyczne tworzą melodię i harmonię.
Instrumenty niemelodyczne dodają rytmu i koloru.
Wyobraź sobie zespół rockowy: gitara elektryczna gra melodię (instrument melodyczny), a perkusja daje rytm (instrument niemelodyczny).
Bez perkusji gitara brzmiałaby pusto i bez życia.
A bez gitary, perkusja byłaby tylko chaotycznym hałasem (no, chyba że to solówka perkusyjna!).
Podsumowanie
Zapamiętaj: instrumenty melodyczne grają nuty, instrumenty niemelodyczne dają rytm.
Ksylofon kontra bęben. Dzwonki kontra talerze. Kotły kontra werbel.
Teraz już wiesz, jak rozróżnić jedne od drugich!
Słuchaj uważnie muzyki, a sam usłyszysz różnicę. Zauważysz, jak wiele wnoszą do utworu zarówno instrumenty perkusyjne melodyczne, jak i niemelodyczne!
