Kim był autor Trzeciej Ewangelii Kanonicznej? Spróbujemy znaleźć odpowiedź na to pytanie.
Trzecia Ewangelia Kanoniczna, zwana również Ewangelią według Łukasza, jest jednym z czterech tekstów, które tworzą podstawę Nowego Testamentu. Ewangeliści, czyli autorzy tych ksiąg, przedstawiają życie, nauki, śmierć i zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa.
Kim był Łukasz?
Tradycyjnie przypisuje się autorstwo tej Ewangelii osobie o imieniu Łukasz. Źródła historyczne i teologiczne potwierdzają to przekonanie. Analiza tekstu Ewangelii oraz Dziejów Apostolskich, które również przypisuje się Łukaszowi, wskazuje na wspólnego autora.
Kim konkretnie był ten Łukasz? Informacje o nim znajdujemy przede wszystkim w listach św. Pawła. Paweł nazywa go "umiłowanym lekarzem" (Kolosan 4:14). To sugeruje, że Łukasz posiadał wykształcenie medyczne. Był także towarzyszem podróży św. Pawła podczas jego misyjnych wypraw. Dziejach Apostolskich często występuje w pierwszej osobie liczby mnogiej ("my"), co wskazuje na jego bezpośredni udział w wydarzeniach opisanych w tekście.
Co wiemy o Łukaszu?
Łukasz nie był jednym z dwunastu apostołów. Uważa się, że był nawróconym poganinem, czyli osobą pochodzenia nieżydowskiego, która przyjęła chrześcijaństwo. Jego znajomość greki i umiejętność pisania na wysokim poziomie literackim potwierdzają jego wykształcenie i przynależność do ówczesnej elity intelektualnej.
Jego Ewangelia różni się od pozostałych synoptycznych Ewangelii (Mateusza i Marka) stylem i treścią. Łukasz kładzie nacisk na uniwersalność zbawienia, czyli dostępność do Jezusa dla wszystkich, bez względu na pochodzenie czy status społeczny. W jego Ewangelii często pojawiają się historie o Samarytanach, celnikach i innych osobach marginalizowanych w społeczeństwie.
Charakterystyka Ewangelii Łukasza
Ewangelia Łukasza cechuje się wysokim poziomem literackim. Używa on wyszukanego języka greckiego i dba o szczegóły historyczne. Wiele historii, które znajdują się tylko w jego Ewangelii, świadczą o jego dogłębnej wiedzy i indywidualnym spojrzeniu na życie Jezusa.
W jego Ewangelii znajdziemy np. szczegółowe opisy dzieciństwa Jezusa, jak Zwiastowanie, Nawiedzenie Elżbiety, Narodziny Jana Chrzciciela i sama historia Bożego Narodzenia. Znajdują się tam również przypowieści, które nie występują w innych Ewangeliach, takie jak przypowieść o Dobrym Samarytaninie, Marnotrawnym Synu czy Niesprawiedliwym Rządcy. Te przypowieści podkreślają miłosierdzie, przebaczenie i troskę o ubogich.
Łukasz zwraca szczególną uwagę na rolę kobiet w życiu Jezusa i wczesnym Kościele. W jego Ewangelii często pojawiają się postacie kobiece, takie jak Maria, Elżbieta, Anna i Maria Magdalena. Łukasz podkreśla ich wiarę, oddanie i ważną rolę w przekazywaniu Ewangelii.
Dzieje Apostolskie
Dzieje Apostolskie, które również przypisuje się Łukaszowi, stanowią kontynuację Ewangelii i opisują początki Kościoła chrześcijańskiego po wniebowstąpieniu Jezusa. Dzieje Apostolskie dokumentują działalność apostołów, ich misje ewangelizacyjne i rozwój wspólnot chrześcijańskich. Związek między Ewangelią a Dziejami Apostolskimi jest oczywisty ze względu na styl literacki, język i tematykę.
Dzieje Apostolskie stanowią cenne źródło informacji o życiu wczesnego Kościoła, o jego problemach i sukcesach. Opisują nawrócenie św. Pawła i jego podróże misyjne, które miały ogromny wpływ na rozwój chrześcijaństwa. Poprzez Dzieje Apostolskie możemy lepiej zrozumieć, jak Ewangelia Jezusa rozprzestrzeniała się po świecie.
Dlaczego Łukasz napisał Ewangelię?
W prologu swojej Ewangelii Łukasz wyjaśnia powód napisania swojej relacji. Pisze do Teofila, aby uporządkować i przedstawić mu "pewne wiadomości" o wydarzeniach, które miały miejsce wśród chrześcijan. Łukasz chciał zapewnić Teofila o prawdziwości i pewności nauki, którą otrzymał. Jego Ewangelia miała służyć jako solidny fundament wiary.
Możemy przypuszczać, że Teofil był osobą ważną i wpływową, może nawet wysokim urzędnikiem rzymskim, który rozważał przyjęcie chrześcijaństwa. Łukasz chciał mu przedstawić życie Jezusa w sposób zrozumiały i przekonujący. Pisząc Ewangelię, Łukasz kierował się pragnieniem umocnienia wiary i przekazania Dobrej Nowiny.
Podsumowując, Łukasz, "umiłowany lekarz" św. Pawła, był autorem Trzeciej Ewangelii Kanonicznej i Dziejów Apostolskich. Był człowiekiem wykształconym, inteligentnym i wrażliwym na potrzeby innych. Jego Ewangelia wyróżnia się wysokim poziomem literackim, dbałością o szczegóły i uniwersalnym przesłaniem miłosierdzia i przebaczenia. Dzięki jego pismom możemy lepiej zrozumieć życie Jezusa i początki Kościoła chrześcijańskiego.
