Hej! Zaraz sprawdzian z historii, dział 2. Nie martw się, ogarniemy to razem! Skupmy się na najważniejszych zagadnieniach. Będzie dobrze!
Europa po Kongresie Wiedeńskim
Kongres Wiedeński (1814-1815) – pamiętaj daty! Ustalono nowy porządek w Europie po Napoleonie.
Główne zasady to: legitymizm, restauracja i równowaga sił.
Legitymizm – władza monarchów jest święta i nienaruszalna. Restauracja – przywrócenie na trony obalonych dynastii.
Równowaga sił – żadne państwo nie może dominować nad innymi.
Nowe granice państw. Powstało Królestwo Polskie (unia personalna z Rosją). Jest też Związek Niemiecki.
Ważne postaci: Klemens von Metternich (Austriacki kanclerz) – architekt tego porządku.
Święte Przymierze
Inicjatywa cara Aleksandra I. Cel: utrzymanie porządku w Europie. Sojusz państw (Rosja, Austria, Prusy).
Miało tłumić wszelkie ruchy rewolucyjne i narodowe.
Ideologie XIX Wieku
Nowe idee kształtują świat.
Konserwatyzm
Broni tradycji i starego porządku. Ważne: hierarchia, religia, monarchia.
Edmund Burke – ważny konserwatysta.
Liberalizm
Wolność jednostki jest najważniejsza. Wolność słowa, wyznania, gospodarcza.
Równość wobec prawa. Ograniczenie roli państwa. John Locke, Adam Smith – inspiracje.
Socjalizm
Krytyka kapitalizmu. Sprawiedliwość społeczna i równość ekonomiczna.
Chcą poprawy warunków życia robotników. Robert Owen, Henri de Saint-Simon – pierwsi socjaliści.
Nacjonalizm
Poczucie przynależności narodowej. Dążenie do stworzenia własnego państwa narodowego.
Ważne: język, kultura, historia. Mogą być negatywne (ksenofobia).
Ruchy Rewolucyjne i Narodowe
Ludzie domagają się zmian.
Powstanie Dekabrystów (1825)
Rosja. Próba obalenia caratu. Zakończona klęską.
Rewolucja Lipcowa we Francji (1830)
Obalenie Karola X. Władzę przejmuje Ludwik Filip (monarchia lipcowa).
Powstanie Listopadowe (1830-1831)
Polska. Przeciwko Rosji. Niestety, przegrane.
Ważne bitwy: Olszynka Grochowska, Ostrołęka.
Wiosna Ludów (1848-1849)
Seria rewolucji w Europie. We Francji, Niemczech, Austrii, Włoszech, na Węgrzech.
Cele: konstytucje, wolności obywatelskie, zjednoczenie (Włochy, Niemcy), niepodległość (Węgry).
We Francji – obalenie monarchii lipcowej i powstanie II Republiki. Wybory wygrywa Ludwik Napoleon Bonaparte.
W Austrii – abdykacja Ferdynanda I. Nowym cesarzem zostaje Franciszek Józef I.
Na Węgrzech – powstanie pod wodzą Ludwika Kossutha. Zostaje stłumione przez Rosję.
Wiosna Ludów nie przyniosła trwałych zmian, ale pokazała siłę ruchów rewolucyjnych i narodowych.
Zjednoczenie Włoch i Niemiec
Powstają nowe państwa.
Zjednoczenie Włoch
Proces trwał od 1859 do 1871 roku. Ważne postacie: Giuseppe Mazzini, Giuseppe Garibaldi, Camillo Benso di Cavour.
Czerwone koszule – oddziały Garibaldiego.
Powstaje Królestwo Włoch. Wiktor Emanuel II zostaje królem.
Zjednoczenie Niemiec
Otto von Bismarck – "żelazny kanclerz" Prus. Realizuje politykę "krwi i żelaza".
Wojny: z Danią (1864), z Austrią (1866), z Francją (1870-1871).
II Cesarstwo Niemieckie (1871). Wilhelm I cesarzem.
Aneksja Alzacji i Lotaryngii.
Kultura i Nauka XIX Wieku
Rozwój nauki i sztuki.
Romantyzm
Emocje, uczucia, indywidualizm. Adam Mickiewicz, Juliusz Słowacki, Fryderyk Chopin.
Pozytywizm
Rozum, nauka, praca organiczna, praca u podstaw. August Comte.
Darwinizm
Karol Darwin – teoria ewolucji.
Wynalazki
Telegraf (Samuel Morse), fotografia (Louis Daguerre), żarówka (Thomas Edison), telefon (Alexander Graham Bell).
Podsumowanie
Kongres Wiedeński – nowy porządek w Europie.
Ideologie XIX wieku: konserwatyzm, liberalizm, socjalizm, nacjonalizm.
Ruchy rewolucyjne i narodowe: powstania, rewolucje, Wiosna Ludów.
Zjednoczenie Włoch i Niemiec – powstanie nowych państw.
Kultura i nauka XIX wieku: romantyzm, pozytywizm, darwinizm, wynalazki.
Pamiętaj o datach i postaciach. Przeczytaj jeszcze raz notatki. Dasz radę!
