Grecja Klasa 5

Witajcie, drodzy piątoklasiści! Przed nami sprawdzian z historii starożytnej Grecji. Nie martwcie się, jestem tu, żeby pomóc Wam wszystko powtórzyć i dobrze się przygotować. Przejdziemy razem przez najważniejsze zagadnienia, krok po kroku. Dasz radę!

Geografia Grecji

Zacznijmy od początku, czyli od geografii. Grecja to kraj górzysty, położony na Półwyspie Bałkańskim. Ważne są wyspy na Morzu Egejskim i Morzu Jońskim.

Pamiętajcie, że góry utrudniały komunikację między miastami-państwami, co przyczyniło się do ich niezależności. Z kolei dostęp do morza sprzyjał rozwojowi handlu i żeglugi.

Klimat Grecji był ciepły i suchy, co wpływało na rolnictwo. Uprawiano głównie oliwki, winogrona i zboże. To ważne, żeby pamiętać!

Morza Grecji:

• Morze Egejskie: pełne wysp, ważny szlak handlowy.
• Morze Jońskie: na zachodzie Grecji.
• Morze Śródziemne: ogólny akwen, do którego należą Morze Egejskie i Jońskie.

Okresy w Dziejach Grecji

Historia Grecji dzieli się na kilka okresów. Najważniejsze dla nas to:

• Okres Minojski (ok. 3000-1400 p.n.e.): rozwijał się na Krecie, kultura pałacowa, pismo linearne A. Pamiętasz pałac w Knossos?
• Okres Mykeński (ok. 1600-1100 p.n.e.): kultura wojownicza, pismo linearne B, Troja.
• Okres Homercki (ok. 1100-800 p.n.e.): opisywany przez Homera w Iliadzie i Odysei.
• Okres Archaiczny (ok. 800-500 p.n.e.): powstawanie polis (miast-państw), kolonizacja.
• Okres Klasyczny (ok. 500-323 p.n.e.): rozkwit kultury greckiej, wojny perskie, złoty wiek Aten, wojna peloponeska. Ten okres jest najważniejszy!
• Okres Hellenistyczny (323-30 p.n.e.): po podbojach Aleksandra Wielkiego, mieszanie kultur greckiej i wschodniej.

Miasta-Państwa (Polis)

Polis to najważniejszy element życia w starożytnej Grecji. Były to niezależne miasta-państwa, z własnym rządem, armią i prawami. Najważniejsze polis to:

• Ateny: kolebka demokracji, rozwój kultury i filozofii.
• Sparta: państwo wojskowe, silna armia, rygorystyczne wychowanie.

Pamiętaj o różnicach między Atenami i Spartą! W Atenach dużą rolę odgrywali obywatele, którzy mieli prawo głosu w zgromadzeniu ludowym. W Sparcie najważniejsza była dyscyplina i posłuszeństwo, a władzę sprawowała wąska grupa arystokratów.

Ustrój Aten:

• Demokracja: rządy ludu, obywatele mają prawo głosu.
• Zgromadzenie ludowe: podejmowało najważniejsze decyzje.
• Rada Pięciuset: przygotowywała projekty uchwał.
• Sądy ludowe: rozstrzygały spory.

Wojny Perskie

Wojny perskie to seria konfliktów między Grecją a Persją w V wieku p.n.e. Grecy, mimo przewagi liczebnej Persów, zdołali obronić swoją niepodległość. Najważniejsze bitwy to:

• Maraton (490 p.n.e.): zwycięstwo Ateńczyków.
• Termopile (480 p.n.e.): bohaterska obrona Spartan pod wodzą Leonidasa.
• Salamina (480 p.n.e.): zwycięstwo floty greckiej.
• Plateje (479 p.n.e.): ostateczne zwycięstwo Greków.

Kultura Grecji Klasycznej

Grecja klasyczna to okres rozkwitu kultury greckiej. Powstało wtedy wiele wspaniałych dzieł sztuki, literatury i filozofii. Najważniejsze osiągnięcia to:

• Filozofia: Sokrates, Platon, Arystoteles.
• Literatura: Homer (Iliada, Odyseja), tragedie (Sofokles, Eurypides, Ajschylos), komedie (Arystofanes).
• Architektura: Partenon na Akropolu, świątynie w stylu doryckim, jońskim i korynckim.
• Sztuka: rzeźby Myrona, Fidiasza, Polikleta.
• Teatr: rozwój tragedii i komedii.
• Igrzyska olimpijskie: organizowane co 4 lata w Olimpii.

Aleksander Wielki

Aleksander Wielki był królem Macedonii, który w IV wieku p.n.e. podbił ogromne imperium, rozciągające się od Grecji po Indie. Jego podboje zapoczątkowały okres hellenistyczny, w którym kultura grecka mieszała się z kulturami wschodnimi.

Podsumowanie

Gratulacje! Przeszliśmy przez najważniejsze zagadnienia dotyczące starożytnej Grecji. Pamiętajcie o:

• Geografii Grecji (góry, morza, klimat).
• Okresach w dziejach Grecji (minojski, mykeński, archaiczny, klasyczny, hellenistyczny).
• Miastach-państwach (polis), zwłaszcza Atenach i Sparcie.
• Wojnach perskich.
• Kulturze Grecji klasycznej (filozofia, literatura, architektura, sztuka, teatr, igrzyska olimpijskie).
• Aleksandrze Wielkim i okresie hellenistycznym.

Powodzenia na sprawdzianie! Pamiętajcie, żeby czytać pytania uważnie i odpowiadać na nie konkretnie. Wierzę w Was!