Witajcie drodzy uczniowie klasy 7! Przygotujmy się razem do sprawdzianu z geografii, dział 1. Skupimy się na najważniejszych zagadnieniach. Omówimy położenie geograficzne i jego wpływ na życie ludzi.
Położenie geograficzne – co to takiego?
Położenie geograficzne to umiejscowienie danego miejsca na Ziemi. Możemy je określać na różne sposoby. Najczęściej używamy współrzędnych geograficznych. One pozwalają bardzo precyzyjnie wskazać, gdzie coś się znajduje.
Wyobraźcie sobie mapę świata. Widzicie na niej siatkę linii. To właśnie południki i równoleżniki. One tworzą system współrzędnych. Dzięki nim możemy znaleźć każde miejsce na naszej planecie. To jak adres, tylko dla miejsc na Ziemi.
Współrzędne geograficzne
Współrzędne geograficzne dzielimy na dwie podstawowe: szerokość geograficzną i długość geograficzną. Szerokość geograficzna określa położenie na północ lub południe od równika. Równik ma szerokość 0°. Im dalej na północ, tym większa szerokość północna (N). Im dalej na południe, tym większa szerokość południowa (S).
Długość geograficzna z kolei, określa położenie na wschód lub zachód od południka zerowego. Południk zerowy przebiega przez Greenwich w Anglii. Im dalej na wschód, tym większa długość wschodnia (E). Im dalej na zachód, tym większa długość zachodnia (W).
Zapis współrzędnych wygląda tak: najpierw szerokość, potem długość. Na przykład Warszawa ma współrzędne 52°N 21°E. Oznacza to, że leży 52 stopnie na północ od równika i 21 stopni na wschód od południka zerowego. Pamiętajcie o jednostkach – stopnie (°), minuty (’) i sekundy (”).
Położenie matematyczne a fizycznogeograficzne
Ważne jest rozróżnienie między położeniem matematycznym a położeniem fizycznogeograficznym. Położenie matematyczne to nic innego jak współrzędne geograficzne. Podają dokładne liczby, bez uwzględniania otoczenia danego miejsca.
Położenie fizycznogeograficzne opisuje dany obszar w odniesieniu do jego otoczenia naturalnego. Na przykład, "Polska leży w Europie Środkowej, nad Morzem Bałtyckim, w strefie klimatu umiarkowanego". To opisuje, jakie ma sąsiedztwo, dostęp do morza i jaki panuje klimat.
Wpływ położenia geograficznego na klimat
Położenie geograficzne ma ogromny wpływ na klimat danego obszaru. Im bliżej równika, tym cieplej. Im dalej od równika, tym chłodniej. To proste! Ale to nie wszystko.
Wysokość nad poziomem morza też ma znaczenie. Im wyżej, tym zimniej. Dlatego na szczytach gór, nawet blisko równika, może leżeć śnieg. Prądy morskie również wpływają na klimat. Ciepłe prądy podnoszą temperaturę powietrza w pobliżu wybrzeża, a zimne – obniżają.
Na przykład, Wielka Brytania leży na podobnej szerokości geograficznej co Polska. Jednak klimat w Wielkiej Brytanii jest łagodniejszy. Dlaczego? Dlatego, że ogrzewa ją ciepły Prąd Zatokowy. To prąd morski, który płynie z Zatoki Meksykańskiej.
Wpływ położenia geograficznego na życie ludzi
Klimat, ukształtowanie terenu i dostęp do zasobów naturalnych, które wynikają z położenia, mają ogromny wpływ na życie ludzi. Decydują o tym, co uprawiamy, jak się ubieramy i jak budujemy domy.
W krajach o ciepłym klimacie uprawia się np. banany, kawę i kakaowce. Ludzie noszą lekkie ubrania i budują domy z materiałów, które dobrze chronią przed upałem. W krajach o zimnym klimacie uprawia się zboża i ziemniaki. Ludzie noszą ciepłe ubrania i budują domy, które dobrze chronią przed zimnem.
Dostęp do morza to szansa na rozwój rybołówstwa i handlu. Obszary bogate w surowce mineralne to szansa na rozwój przemysłu. Ukształtowanie terenu wpływa na rozwój rolnictwa i turystyki. Na przykład, w górach rozwija się turystyka górska, a na nizinach rolnictwo.
Polska na mapie świata
Polska leży w Europie Środkowej. Ma dostęp do Morza Bałtyckiego. Przez Polskę przebiegają ważne szlaki komunikacyjne. Położenie Polski na mapie Europy miało duży wpływ na historię naszego kraju. Polska leży w strefie klimatu umiarkowanego, co oznacza, że mamy cztery pory roku.
Nasze położenie geograficzne wpływa na to, co uprawiamy (zboża, ziemniaki, warzywa), co produkujemy (węgiel, stal, maszyny) i jak żyjemy. Musimy pamiętać o ochronie środowiska, ponieważ nasze działania mają wpływ na klimat i środowisko naturalne w Polsce i na świecie.
Mam nadzieję, że ten krótki przewodnik pomoże Wam przygotować się do sprawdzianu! Powodzenia!
