Hej uczniowie klasy 6! Przygotujmy się razem do sprawdzianu z geografii z działu 3. Ten przewodnik pomoże wam uporządkować wiedzę i poczuć się pewniej.
Dział 3: Ludność i osadnictwo na świecie
1. Liczba ludności na świecie
Liczba ludności na Ziemi to bardzo ważny temat. Aktualnie przekroczyła 8 miliardów! To dużo, prawda?
Rozmieszczenie ludności jest nierównomierne. Nie wszędzie mieszka tyle samo osób. Niektóre miejsca są bardzo gęsto zaludnione, a inne – bardzo rzadko.
Gęstość zaludnienia to liczba osób przypadająca na kilometr kwadratowy. Oblicza się ją, dzieląc liczbę ludności przez powierzchnię danego obszaru.
Sprawdź, które obszary na świecie charakteryzują się wysoką, a które niską gęstością zaludnienia. Zastanów się, dlaczego tak jest. Przyjrzyj się mapie w podręczniku.
2. Czynniki wpływające na rozmieszczenie ludności
Na to, gdzie ludzie mieszkają, wpływa wiele czynników. Możemy je podzielić na:
- Przyrodnicze (np. klimat, ukształtowanie terenu, dostęp do wody)
- Społeczno-gospodarcze (np. poziom rozwoju gospodarczego, dostęp do pracy, infrastruktura)
- Historyczne (np. dawne szlaki handlowe, migracje ludności)
Klimat jest bardzo ważny. Ludzie wolą mieszkać w miejscach, gdzie nie jest zbyt zimno ani zbyt gorąco. Ukształtowanie terenu też ma znaczenie. Trudno mieszkać w górach czy na pustyni.
Dostęp do wody to podstawa życia. Bez wody nie da się uprawiać roślin ani hodować zwierząt.
Poziom rozwoju gospodarczego wpływa na dostęp do pracy i lepsze warunki życia. Miejsca z rozwiniętą infrastrukturą (drogi, szkoły, szpitale) są bardziej atrakcyjne.
3. Migracje ludności
Migracje to przemieszczanie się ludności z jednego miejsca na drugie. Mogą być:
- Wewnętrzne (w obrębie jednego kraju)
- Zewnętrzne (między krajami)
Emigracja to wyjazd z kraju. Imigracja to przyjazd do kraju.
Ludzie migrują z różnych powodów. Najczęściej szukają lepszej pracy, wyższych zarobków, lepszych warunków życia albo uciekają przed wojną czy prześladowaniami. Mówimy wtedy o czynnikach wypychających (zmuszających do wyjazdu) i czynnikach przyciągających (zachęcających do przyjazdu).
Migracje mają wpływ na kraje, z których ludzie wyjeżdżają (kraje pochodzenia) i do których przyjeżdżają (kraje docelowe).
4. Osadnictwo wiejskie i miejskie
Osadnictwo to sposób, w jaki ludzie zamieszkują dany obszar. Mamy dwa główne typy osadnictwa:
- Wiejskie (ludzie mieszkają na wsiach)
- Miejskie (ludzie mieszkają w miastach)
Wieś to mniejsza miejscowość, gdzie większość ludzi zajmuje się rolnictwem. Miasto to większa miejscowość, gdzie ludzie pracują w różnych sektorach gospodarki (przemysł, usługi).
Miasta różnią się od siebie wielkością, funkcjami i wyglądem. Mamy małe miasta, duże miasta i aglomeracje (zespoły miast połączonych ze sobą).
Urbanizacja to proces rozwoju miast i wzrostu liczby ludności miejskiej. Może być szybka albo powolna.
5. Problemy związane z urbanizacją
Urbanizacja, choć przynosi wiele korzyści, wiąże się też z problemami. Należą do nich:
- Zanieczyszczenie środowiska (powietrza, wody, gleby)
- Korki uliczne
- Brak mieszkań
- Bezrobocie
- Przestępczość
Rozwiązaniem tych problemów jest planowanie przestrzenne, czyli takie zagospodarowanie terenu, które uwzględnia potrzeby ludzi i ochronę środowiska.
Powtórka – najważniejsze pojęcia:
- Liczba ludności
- Gęstość zaludnienia
- Czynniki wpływające na rozmieszczenie ludności (przyrodnicze, społeczno-gospodarcze, historyczne)
- Migracje (wewnętrzne, zewnętrzne, emigracja, imigracja)
- Osadnictwo (wiejskie, miejskie)
- Urbanizacja
- Problemy związane z urbanizacją
Pamiętaj!
Sprawdź definicje ważnych pojęć w słowniczku na końcu podręcznika.
Przejrzyj mapy w podręczniku i atlasie geograficznym.
Rozwiąż zadania i ćwiczenia z zeszytu ćwiczeń.
Powodzenia na sprawdzianie! Wierzę w Ciebie! Dasz radę!
