Witajcie, młodzi odkrywcy!
Czas na podróż po fascynującym świecie map i skali.
Zaczynamy!
Czym jest mapa?
Pomyśl o mapie jak o zdjęciu terenu z góry.
Tylko to zdjęcie jest specjalne.
Pokazuje ważne informacje, jak miasta, rzeki, góry.
A co najważniejsze, pokazuje je w pomniejszeniu.
Wyobraź sobie, że stoisz na szczycie wieży Eiffla. Widzisz Paryż z góry?
Mapa to tak jakbyś narysował to, co widzisz, ale na kartce papieru.
Ale... karta jest o wiele mniejsza niż Paryż, prawda?
Właśnie dlatego używamy skali!
Mapa to graficzne przedstawienie powierzchni Ziemi lub jej fragmentu, wykonane na płaszczyźnie.
Mapy mają różne rodzaje. Na przykład, mapy polityczne pokazują granice państw.
A mapy fizyczne pokazują ukształtowanie terenu, jak góry i niziny.
Są też mapy tematyczne, np. pokazujące rozmieszczenie lasów lub upraw.
Co to jest skala mapy?
Skala to jak klucz do odczytania mapy.
Mówi nam, ile razy dany obszar został pomniejszony.
Pomyśl o zdjęciu. Jeśli na zdjęciu twój dom jest mały, a w rzeczywistości jest duży, to znaczy, że zdjęcie jest zrobione z dużej odległości.
Skala mapy działa podobnie. Im mniejsza skala, tym bardziej obszar został pomniejszony, i tym więcej terenu zmieści się na mapie.
Skala pokazuje stosunek odległości na mapie do odpowiadającej jej odległości w terenie.
Mamy kilka rodzajów skali:
- Skala liczbowa: Na przykład 1:100 000. Oznacza to, że 1 cm na mapie odpowiada 100 000 cm (czyli 1 km) w terenie.
- Skala mianowana: Na przykład 1 cm – 1 km. Mówi nam wprost, ile centymetrów na mapie odpowiada ilu kilometrom w rzeczywistości.
- Skala liniowa (podziałka liniowa): To graficzny sposób przedstawienia skali. Wygląda jak linijka narysowana na mapie. Możemy za jej pomocą zmierzyć odległość na mapie i od razu odczytać, ile to jest w terenie.
Przykład:
Wyobraź sobie, że na mapie odległość między Twoim domem a szkołą wynosi 5 cm.
Skala mapy to 1:10 000.
Oznacza to, że 1 cm na mapie odpowiada 10 000 cm w rzeczywistości.
Czyli 5 cm na mapie to 5 x 10 000 cm = 50 000 cm = 500 metrów.
Zatem odległość między Twoim domem a szkołą wynosi 500 metrów.
Jak korzystać ze skali?
Weź linijkę i zmierz odległość między dwoma punktami na mapie.
Sprawdź, jaka jest skala mapy.
Użyj skali, żeby obliczyć rzeczywistą odległość.
Możesz użyć kalkulatora, żeby ułatwić sobie obliczenia.
Pamiętaj, żeby zamienić jednostki (np. cm na km), jeśli to konieczne.
Mapy w życiu codziennym
Mapy są wszędzie!
Używamy ich w samochodzie, w telefonie, w szkole.
Pomagają nam znaleźć drogę, zaplanować podróż, poznać świat.
Nawigacja GPS w samochodzie korzysta z map i skali, żeby pokazać Ci, gdzie jesteś i jak dojechać do celu.
Google Maps i inne aplikacje mapowe to potężne narzędzia, które pozwalają nam zobaczyć dowolne miejsce na świecie z lotu ptaka.
W atlasach szkolnych znajdziesz mapy różnych kontynentów, państw, miast.
Turystyczne mapy pokazują ciekawe miejsca do zwiedzania, szlaki piesze i rowerowe.
Ćwiczenia
Znajdź mapę swojej okolicy.
Zmierz odległość między swoim domem a najbliższym sklepem.
Oblicz rzeczywistą odległość, korzystając ze skali mapy.
Zaplanuj wycieczkę rowerową, korzystając z mapy.
Wybierz ciekawe miejsce i oblicz, ile kilometrów będziesz musiał przejechać.
Podsumowanie
Mapa to pomniejszony obraz terenu.
Skala to klucz do odczytania mapy.
Mapy pomagają nam zrozumieć świat i planować podróże.
Pamiętaj, że skala liczbowa, mianowana i liniowa są sposobami zapisu skali mapy.
Życzę udanych podróży z mapą w ręku!
Powodzenia na sprawdzianach!
