Hej uczniowie! Przygotowujecie się do sprawdzianu z geografii? Świetnie! Ten przewodnik pomoże wam wszystko powtórzyć i zdać celująco. Trzymam kciuki!
Podstawy geografii - wprowadzenie
Zacznijmy od podstaw. Co to w ogóle jest geografia?
Geografia to nauka o Ziemi. Bada środowisko przyrodnicze i działalność człowieka.
Rozróżniamy dwa główne działy geografii: geografię fizyczną i geografię społeczno-ekonomiczną.
Geografia fizyczna
Geografia fizyczna zajmuje się badaniem elementów środowiska przyrodniczego. Na przykład klimat, ukształtowanie terenu, gleby, wody.
Ważne pojęcia: atmosfera, hydrosfera, litosfera, biosfera.
Atmosfera to powłoka gazowa otaczająca Ziemię. Chroni nas przed szkodliwym promieniowaniem.
Hydrosfera to wody na Ziemi. Oceany, rzeki, jeziora, lodowce.
Litosfera to zewnętrzna, skalna powłoka Ziemi. Składa się ze skorupy ziemskiej i górnej części płaszcza Ziemi.
Biosfera to strefa życia na Ziemi. Obejmuje wszystkie organizmy żywe i ich środowisko.
Geografia społeczno-ekonomiczna
Geografia społeczno-ekonomiczna bada działalność człowieka. Dotyczy gospodarki, osadnictwa, demografii.
Ważne pojęcia: urbanizacja, przemysł, rolnictwo, usługi.
Urbanizacja to proces rozwoju miast i wzrost liczby ludności miejskiej.
Przemysł to dział gospodarki zajmujący się produkcją dóbr materialnych.
Rolnictwo to dział gospodarki zajmujący się uprawą roślin i hodowlą zwierząt.
Usługi to działalność, która zaspokaja potrzeby ludzi, np. handel, edukacja, turystyka.
Mapy i orientacja w terenie
Mapa to zmniejszony obraz powierzchni Ziemi, przedstawiony na płaszczyźnie.
Rodzaje map: ogólnogeograficzne, tematyczne.
Skala mapy to stosunek odległości na mapie do odległości w terenie. Może być liczbowa (np. 1:100 000), mianowana (np. 1 cm - 1 km) lub liniowa.
Znaki umowne to symbole używane na mapach do przedstawiania różnych obiektów i zjawisk.
Orientacja w terenie to określanie kierunków świata i swojego położenia.
Kierunki świata: północ, południe, wschód, zachód. Oraz kierunki pośrednie: północny wschód, północny zachód, południowy wschód, południowy zachód.
Kompas i mapa pomagają w orientacji w terenie.
Ruch Ziemi
Ziemia wykonuje dwa podstawowe ruchy: ruch obrotowy i ruch obiegowy.
Ruch obrotowy Ziemi to ruch wokół własnej osi. Trwa około 24 godziny i powoduje występowanie dnia i nocy.
Ruch obiegowy Ziemi to ruch wokół Słońca. Trwa około 365 dni i powoduje występowanie pór roku.
Pory roku: wiosna, lato, jesień, zima. Są wynikiem nachylenia osi Ziemi do płaszczyzny orbity i ruchu obiegowego.
Równonoc występuje, gdy Słońce oświetla równomiernie obie półkule. Dzień i noc trwają wtedy tyle samo.
Przesilenie występuje, gdy jedna z półkul jest najbardziej oświetlona. Mamy wtedy najdłuższy dzień (przesilenie letnie) lub najkrótszy dzień (przesilenie zimowe).
Układ Słoneczny
Układ Słoneczny to układ planet krążących wokół Słońca.
Planety Układu Słonecznego (od najbliższej Słońcu): Merkury, Wenus, Ziemia, Mars, Jowisz, Saturn, Uran, Neptun.
Słońce to gwiazda, centralny punkt Układu Słonecznego.
Księżyc to naturalny satelita Ziemi.
Powodzenia na sprawdzianie! - Podsumowanie
To już prawie wszystko! Pamiętajcie o najważniejszych zagadnieniach:
- Definicja geografii i jej podział na geografię fizyczną i społeczno-ekonomiczną.
- Pojęcia związane z geografią fizyczną: atmosfera, hydrosfera, litosfera, biosfera.
- Pojęcia związane z geografią społeczno-ekonomiczną: urbanizacja, przemysł, rolnictwo, usługi.
- Mapy: rodzaje map, skala mapy, znaki umowne.
- Orientacja w terenie: kierunki świata, kompas, mapa.
- Ruch Ziemi: ruch obrotowy, ruch obiegowy, pory roku, równonoc, przesilenie.
- Układ Słoneczny: planety, Słońce, Księżyc.
Przejrzyjcie notatki, powtórzcie definicje i poczytajcie o przykładach z życia. Jestem pewien, że dacie radę! Wiary w siebie i powodzenia!
