Witajcie! Zastanawialiście się kiedyś, jak budowane są skomplikowane zdania po angielsku? A może mieliście problem z rozróżnieniem, co tak naprawdę oznaczają różne konstrukcje gramatyczne? Dzisiaj zajmiemy się Unit 6 z podręcznika Focus 3, który wprowadza nas w świat bardziej zaawansowanych struktur gramatycznych.
Mowa Zależna (Reported Speech)
Zacznijmy od mowy zależnej, znanej również jako reported speech. To sposób na przekazywanie tego, co ktoś powiedział, ale nie używamy już dokładnie tych samych słów. Wyobraźcie sobie, że wasz przyjaciel mówi: "I am going to the cinema tonight." Później, opowiadając komuś innemu o tym, możecie powiedzieć: "He said he was going to the cinema tonight." Widzicie różnicę?
Przesunięcie Czasów (Backshift)
Kluczowym elementem mowy zależnej jest przesunięcie czasów, czyli backshift. Oznacza to, że czasownik w zdaniu przekształcamy "w przeszłość". Dlaczego to robimy? Bo opowiadamy o czymś, co ktoś powiedział wcześniej. Zatem:
- Present Simple (I eat pizza) zmienia się w Past Simple (He said he ate pizza).
- Present Continuous (I am eating pizza) zmienia się w Past Continuous (He said he was eating pizza).
- Past Simple (I ate pizza) zmienia się w Past Perfect (He said he had eaten pizza). Czasami Past Simple może pozostać bez zmian w mowie zależnej.
- Present Perfect (I have eaten pizza) zmienia się w Past Perfect (He said he had eaten pizza).
- Future Simple (I will eat pizza) zmienia się w Conditional Simple (He said he would eat pizza).
Pamiętajcie, że to tylko ogólne zasady. W niektórych sytuacjach przesunięcie czasów nie jest konieczne, na przykład gdy przekazujemy fakty ogólne lub informacje, które są nadal aktualne. Na przykład: "The teacher said that the Earth is round." (Nauczyciel powiedział, że Ziemia jest okrągła.) - tutaj nie zmieniamy czasu, bo to prawda niezależnie od tego, kiedy to powiedział.
Słówka wprowadzające (Reporting Verbs)
Do wprowadzenia mowy zależnej używamy różnych słówek wprowadzających (reporting verbs), takich jak say, tell, ask, explain, claim, deny, suggest i wiele innych. Wybór odpowiedniego słówka zależy od tego, co dokładnie chcemy przekazać. Na przykład:
- Say - ogólne stwierdzenie (He said he was tired.)
- Tell - wymaga podania osoby, do której się mówi (He told me he was tired.)
- Ask - używane do pytań (He asked me if I was tired.)
- Explain - tłumaczenie (He explained that he was tired because he had worked all day.)
- Claim - twierdzenie, często kwestionowane (He claimed he had finished the project.)
Zmiana Zaimków i Określeń Czasu/Miejsca
Oprócz zmiany czasów, w mowie zależnej często musimy zmodyfikować zaimki (pronouns) i określenia czasu i miejsca (adverbs of time and place). Na przykład:
- I zmienia się w he/she
- My zmienia się w his/her
- This zmienia się w that
- Here zmienia się w there
- Now zmienia się w then
- Today zmienia się w that day
- Tomorrow zmienia się w the next day/the following day
- Yesterday zmienia się w the day before/the previous day
Przykład: "I will meet you here tomorrow," she said. -> She said she would meet me there the next day.
Pytania w Mowie Zależnej
Przekazywanie pytań w mowie zależnej różni się nieco od przekazywania stwierdzeń. Przede wszystkim, nie używamy już znaku zapytania na końcu zdania. Dodatkowo, kolejność słów w pytaniu ulega zmianie. Rozróżniamy dwa rodzaje pytań:
Pytania "Tak/Nie" (Yes/No Questions)
W przypadku pytań, na które można odpowiedzieć "tak" lub "nie", używamy słówek if lub whether. Na przykład: "Are you going to the party?" he asked. -> He asked me if/whether I was going to the party.
Pytania z Zaimkiem Pytającym (Wh- Questions)
W przypadku pytań, które zaczynają się od zaimka pytającego (who, what, where, when, why, how), używamy tego samego zaimka pytającego w mowie zależnej. Na przykład: "Where are you going?" she asked. -> She asked me where I was going.
Zdania Warunkowe (Conditional Sentences) – Typ 2 i 3
Kolejnym ważnym elementem Unit 6 są zdania warunkowe, a konkretnie typ 2 i typ 3. Zdania warunkowe opisują sytuacje, które są możliwe, hipotetyczne lub nierealne. Każde zdanie warunkowe składa się z dwóch części: if clause (część z "if") i main clause (część główna).
Typ 2 (Second Conditional)
Drugi tryb warunkowy używamy do mówienia o sytuacjach nierealnych lub mało prawdopodobnych w teraźniejszości lub przyszłości. Konstrukcja jest następująca: If + Past Simple, would/could/might + bezokolicznik. Na przykład:
- If I won the lottery, I would travel the world. (Gdybym wygrał na loterii, podróżowałbym po świecie.) – Jest mało prawdopodobne, że wygram na loterii.
- If I were you, I wouldn't do that. (Gdybym był tobą, nie robiłbym tego.) – Nie jestem tobą, więc to sytuacja nierealna.
Zwróćcie uwagę, że w drugim trybie warunkowym często używamy formy "were" dla wszystkich osób (nawet dla I, he, she, it). Jest to forma bardziej formalna i grzeczniejsza.
Typ 3 (Third Conditional)
Trzeci tryb warunkowy używamy do mówienia o sytuacjach nierealnych w przeszłości. Wyrażamy żal, spekulujemy, co by się stało, gdyby coś było inaczej. Konstrukcja jest następująca: If + Past Perfect, would/could/might have + Past Participle. Na przykład:
- If I had studied harder, I would have passed the exam. (Gdybym uczył się więcej, zdałbym egzamin.) – Nie uczyłem się wystarczająco dużo i nie zdałem egzaminu.
- If I hadn't gone to the party, I wouldn't have met her. (Gdybym nie poszedł na imprezę, nie spotkałbym jej.) – Poszedłem na imprezę i ją spotkałem.
Pamiętajcie, że kolejność części zdania warunkowego może się zmieniać. Jeśli zaczynamy od "if clause", to stawiamy przecinek przed "main clause". Jeśli zaczynamy od "main clause", to przecinka nie stawiamy.
Podsumowanie
Unit 6 to solidna dawka gramatyki, ale mam nadzieję, że teraz wszystko wydaje się jaśniejsze. Pamiętajcie, że kluczem do sukcesu jest praktyka. Rozwiązujcie ćwiczenia, analizujcie przykłady i starajcie się używać tych struktur w swoich własnych wypowiedziach. Powodzenia!
