Hej! Nadchodzi sprawdzian z optyki? Bez obaw! Ten przewodnik pomo偶e Ci si臋 przygotowa膰. Zaczynamy!
Podstawowe poj臋cia
Optyka to dzia艂 fizyki. Zajmuje si臋 艣wiat艂em i jego w艂a艣ciwo艣ciami.
Natura 艣wiat艂a
艢wiat艂o ma dwoist膮 natur臋. Jest fal膮 i cz膮stk膮. Foton to cz膮stka 艣wiat艂a.
Dualizm korpuskularno-falowy to ta dwoisto艣膰.
Wielko艣ci charakteryzuj膮ce fal臋 艣wietln膮
D艂ugo艣膰 fali (位) to odleg艂o艣膰 mi臋dzy dwoma szczytami fali.
Cz臋stotliwo艣膰 (f) to liczba drga艅 w jednostce czasu.
Pr臋dko艣膰 艣wiat艂a (c) w pr贸偶ni to oko艂o 3 * 108 m/s.
Zwi膮zek mi臋dzy nimi: c = 位 * f
殴r贸d艂a 艣wiat艂a
殴r贸d艂a 艣wiat艂a emituj膮 艣wiat艂o.
殴r贸d艂a naturalne to S艂o艅ce, gwiazdy, b艂yskawice.
殴r贸d艂a sztuczne to 偶ar贸wki, lasery, LED.
Zjawiska optyczne
Optyka to te偶 zjawiska. Poznajmy najwa偶niejsze!
Odbicie 艣wiat艂a
Odbicie to zmiana kierunku rozchodzenia si臋 艣wiat艂a.
Prawo odbicia: K膮t padania r贸wna si臋 k膮towi odbicia.
Zwierciad艂o p艂askie tworzy obraz pozorny, prosty i tej samej wielko艣ci.
Zwierciad艂o kuliste wkl臋s艂e mo偶e tworzy膰 obraz rzeczywisty lub pozorny, w zale偶no艣ci od odleg艂o艣ci przedmiotu.
Zwierciad艂o kuliste wypuk艂e zawsze tworzy obraz pozorny, prosty i pomniejszony.
Za艂amanie 艣wiat艂a
Za艂amanie to zmiana kierunku 艣wiat艂a przy przej艣ciu mi臋dzy o艣rodkami.
Prawo za艂amania (Snelliusa): Stosunek sinus贸w k膮t贸w padania i za艂amania jest sta艂y.
Wsp贸艂czynnik za艂amania (n) okre艣la, jak bardzo 艣wiat艂o zwalnia w danym o艣rodku.
n = c/v, gdzie c to pr臋dko艣膰 艣wiat艂a w pr贸偶ni, a v to pr臋dko艣膰 艣wiat艂a w o艣rodku.
Soczewki wykorzystuj膮 za艂amanie 艣wiat艂a.
Soczewka skupiaj膮ca (wypuk艂a) skupia promienie 艣wiat艂a.
Soczewka rozpraszaj膮ca (wkl臋s艂a) rozprasza promienie 艣wiat艂a.
Dyspersja 艣wiat艂a
Dyspersja to rozszczepienie 艣wiat艂a bia艂ego na barwy proste (widmo).
Dzieje si臋 tak, poniewa偶 wsp贸艂czynnik za艂amania zale偶y od d艂ugo艣ci fali.
Najbardziej za艂amywana jest barwa fioletowa, a najmniej czerwona.
Pryzmat to element optyczny, kt贸ry rozszczepia 艣wiat艂o.
Interferencja 艣wiat艂a
Interferencja to nak艂adanie si臋 fal 艣wietlnych.
Interferencja konstruktywna wzmacnia fal臋.
Interferencja destruktywna os艂abia fal臋.
Dyfrakcja 艣wiat艂a
Dyfrakcja to ugi臋cie fali na przeszkodzie lub kraw臋dzi.
Siatka dyfrakcyjna to element optyczny z wieloma szczelinami, kt贸ry powoduje dyfrakcj臋 艣wiat艂a.
Przyrz膮dy optyczne
Oko ludzkie to naturalny uk艂ad optyczny. Ma soczewk臋 (rog贸wk臋 i soczewk臋), przys艂on臋 (藕renic臋) i detektor (siatk贸wk臋).
Kr贸tkowzroczno艣膰 koryguje si臋 soczewkami rozpraszaj膮cymi.
Dalekowzroczno艣膰 koryguje si臋 soczewkami skupiaj膮cymi.
Aparat fotograficzny to urz膮dzenie rejestruj膮ce obraz. Ma obiektyw, przys艂on臋 i matryc臋 (detektor).
Teleskop s艂u偶y do obserwacji odleg艂ych obiekt贸w.
Mikroskop s艂u偶y do obserwacji bardzo ma艂ych obiekt贸w.
Zadania
Rozwi膮偶 zadania z podr臋cznika. Przejrzyj przyk艂adowe sprawdziany. 膯wicz!
Zadanie 1: Oblicz d艂ugo艣膰 fali 艣wiat艂a o cz臋stotliwo艣ci 5 * 1014 Hz.
Zadanie 2: Przedmiot znajduje si臋 w odleg艂o艣ci 20 cm od soczewki skupiaj膮cej o ogniskowej 10 cm. Gdzie powstanie obraz?
Zadanie 3: Wyja艣nij, dlaczego widzimy kolory.
Wskaz贸wki na sprawdzian
Przed sprawdzianem: powt贸rz materia艂, rozwi膮偶 zadania, odpocznij.
Na sprawdzianie: czytaj uwa偶nie pytania, nie panikuj, wykorzystaj ca艂膮 dost臋pn膮 wiedz臋.
Pami臋taj o jednostkach!
Podsumowanie
Optyka to fascynuj膮ca dziedzina fizyki. Zrozumienie podstawowych poj臋膰 i zjawisk pozwoli Ci dobrze napisa膰 sprawdzian.
Pami臋taj o: prawach odbicia i za艂amania, soczewkach, dyspersji, interferencji i dyfrakcji.
Powodzenia na sprawdzianie!
