Witaj w świecie figur na płaszczyźnie! To jak podróż po krainie kształtów.
Co to jest płaszczyzna?
Wyobraź sobie idealnie gładki stół. Albo taflę spokojnego jeziora. To jest płaszczyzna. Jest nieskończenie duża.
Na tej płaszczyźnie rysujemy figury. Takie jak trójkąty, kwadraty i koła.
Punkt
Punkt to najmniejsza rzecz na płaszczyźnie. Jest jak mała kropka zrobiona ołówkiem.
Nie ma wielkości. Tylko położenie.
Oznaczamy go dużą literą, np. A.
Prosta
Prosta to linia, która nie ma końca. Biegnie w nieskończoność w obie strony.
Wyobraź sobie promień światła. Albo bardzo długą nitkę.
Oznaczamy ją małymi literami, np. k. Albo dwoma punktami, przez które przechodzi, np. AB.
Odcinek
Odcinek to część prostej. Ma początek i koniec.
Pomyśl o kawałku sznurka. Ma dwa końce.
Oznaczamy go dwoma punktami, które są jego końcami, np. AB.
Długość odcinka AB możemy zmierzyć.
Kąty
Kąt to figura utworzona przez dwie półproste wychodzące z jednego punktu.
Wyobraź sobie wskazówki zegara. Tworzą kąt.
Rodzaje kątów
Kąt prosty. Jak róg kartki. Ma 90 stopni.
Kąt ostry. Mniejszy niż kąt prosty.
Kąt rozwarty. Większy niż kąt prosty, ale mniejszy niż 180 stopni.
Kąt półpełny. Jak linia prosta. Ma 180 stopni.
Kąt pełny. Dookoła. Ma 360 stopni.
Wielokąty
Wielokąt to figura, która ma boki. Boki są odcinkami.
Przykłady: trójkąt, kwadrat, pięciokąt.
Trójkąt
Trójkąt ma trzy boki i trzy kąty.
Wyobraź sobie kawałek pizzy. Ma kształt trójkąta.
Suma kątów w trójkącie to 180 stopni.
Czworokąt
Czworokąt ma cztery boki i cztery kąty.
Przykłady: kwadrat, prostokąt, równoległobok, trapez.
Kwadrat
Kwadrat to czworokąt, który ma wszystkie boki równe i wszystkie kąty proste.
Pomyśl o kostce do gry. Ma kształt kwadratu.
Prostokąt
Prostokąt to czworokąt, który ma wszystkie kąty proste. Boki nie muszą być równe.
Pomyśl o drzwiach. Mają kształt prostokąta.
Równoległobok
Równoległobok to czworokąt, który ma boki parami równoległe.
Przeciwległe boki są równe.
Trapez
Trapez to czworokąt, który ma przynajmniej jedną parę boków równoległych.
Koło i Okrąg
Okrąg to zbiór punktów na płaszczyźnie, które są w równej odległości od jednego punktu. Ten punkt to środek okręgu.
Pomyśl o obręczy. To jest okrąg.
Koło to okrąg i wszystko w środku.
Pomyśl o pizzy. To jest koło.
Promień i Średnica
Promień to odcinek łączący środek okręgu z dowolnym punktem na okręgu.
Średnica to odcinek przechodzący przez środek okręgu, łączący dwa punkty na okręgu.
Średnica jest dwa razy dłuższa od promienia.
Symetria
Symetria to taka cecha figury, że można ją podzielić na dwie identyczne części.
Symetria osiowa
Figura jest symetryczna osiowo, gdy można ją podzielić na dwie identyczne części linią prostą. Ta linia to oś symetrii.
Pomyśl o motylu. Jest symetryczny osiowo.
Symetria środkowa
Figura jest symetryczna środkowo, gdy istnieje punkt, względem którego figura jest symetryczna. Ten punkt to środek symetrii.
Pomyśl o literze S. Ma środek symetrii.
Testy i Ćwiczenia
Teraz, gdy znasz podstawowe figury, możesz ćwiczyć! Poszukaj testów PDF dla klasy 5 z figur na płaszczyźnie.
Rozwiązuj zadania. Rysuj figury. Mierz kąty.
Pamiętaj: ćwiczenie czyni mistrza!
