Witaj! Przygotuj się na podróż po świecie figur na płaszczyźnie. Dziś zajmiemy się geometrią. Skupimy się na tym, co ważne dla uczniów klasy 5.
Podstawowe Figury Geometryczne
Zaczniemy od podstaw. Poznamy kilka fundamentalnych figur. Te figury stanowią budulec bardziej skomplikowanych kształtów.
Punkt i Prosta
Punkt to najprostszy element geometrii. Oznacza konkretne miejsce na płaszczyźnie. Zazwyczaj oznaczamy go kropką i opisujemy dużą literą, np. punkt A.
Prosta to linia, która nie ma początku ani końca. Rozciąga się nieskończenie w obu kierunkach. Oznaczamy ją małą literą, np. prosta *l*, lub dwoma punktami leżącymi na tej prostej, np. prosta AB.
Przez dwa różne punkty przechodzi tylko jedna prosta. To bardzo ważna zasada geometrii. Zapamiętaj ją!
Odcinek i Półprosta
Odcinek to część prostej ograniczona dwoma punktami. Te punkty nazywamy końcami odcinka. Oznaczamy go symbolami punktów ograniczających, np. odcinek AB.
Półprosta to część prostej, która ma początek, ale nie ma końca. Oznaczamy ją podając punkt początkowy i dowolny inny punkt leżący na tej półprostej, np. półprosta AB. Pamiętaj, kolejność punktów ma znaczenie!
Kąty
Kąt to figura utworzona przez dwie półproste o wspólnym początku. Ten wspólny początek nazywamy wierzchołkiem kąta. Półproste tworzące kąt nazywamy ramionami kąta.
Kąty mierzymy w stopniach. Pełny kąt ma 360 stopni. Istnieją różne rodzaje kątów.
Kąt prosty ma 90 stopni. Wygląda jak róg kartki papieru. Używamy specjalnego symbolu, żeby go oznaczyć.
Kąt ostry ma mniej niż 90 stopni. Jest "ostry" i węższy niż kąt prosty.
Kąt rozwarty ma więcej niż 90 stopni, ale mniej niż 180 stopni. Jest "rozwarty" i szerszy niż kąt prosty.
Kąt półpełny ma 180 stopni. Tworzy linię prostą.
Wielokąty
Wielokąt to figura płaska ograniczona łamaną zamkniętą. Łamana to linia składająca się z odcinków. Te odcinki to boki wielokąta. Punkty, w których łączą się boki, to wierzchołki wielokąta.
Wielokąty dzielimy ze względu na liczbę boków. Trójkąt ma 3 boki, czworokąt ma 4 boki, pięciokąt ma 5 boków, sześciokąt ma 6 boków i tak dalej.
Trójkąty
Trójkąt to wielokąt o trzech bokach i trzech kątach. Suma kątów w każdym trójkącie wynosi 180 stopni.
Trójkąty dzielimy ze względu na boki. Trójkąt równoboczny ma wszystkie boki równe. Trójkąt równoramienny ma dwa boki równe. Trójkąt różnoboczny ma wszystkie boki różnej długości.
Trójkąty dzielimy także ze względu na kąty. Trójkąt prostokątny ma jeden kąt prosty. Trójkąt ostrokątny ma wszystkie kąty ostre. Trójkąt rozwartokątny ma jeden kąt rozwarty.
Czworokąty
Czworokąt to wielokąt o czterech bokach i czterech kątach. Suma kątów w każdym czworokącie wynosi 360 stopni.
Do czworokątów należą między innymi: kwadrat, prostokąt, romb, równoległobok i trapez.
Kwadrat ma wszystkie boki równe i wszystkie kąty proste.
Prostokąt ma wszystkie kąty proste, a przeciwległe boki są równe.
Romb ma wszystkie boki równe, ale kąty nie muszą być proste.
Równoległobok ma przeciwległe boki równoległe i równe, a przeciwległe kąty równe.
Trapez ma co najmniej jedną parę boków równoległych. Te boki nazywamy podstawami trapezu.
Okrąg i Koło
Okrąg to zbiór wszystkich punktów na płaszczyźnie, które są oddalone o stałą odległość od danego punktu. Ten punkt nazywamy środkiem okręgu. Odległość od środka do dowolnego punktu na okręgu nazywamy promieniem okręgu.
Koło to figura płaska ograniczona okręgiem. Zawiera wszystkie punkty okręgu oraz wszystkie punkty wewnątrz okręgu.
Cięciwa to odcinek łączący dwa punkty na okręgu. Średnica to cięciwa przechodząca przez środek okręgu. Średnica jest dwa razy dłuższa od promienia.
Mam nadzieję, że ta powtórka z figur na płaszczyźnie była pomocna. Powodzenia na sprawdzianie!
