Żeglarz Ferdynand Magellan to postać niezwykle ważna w historii eksploracji. Jego imię kojarzy się przede wszystkim z jedną, przełomową wyprawą. Przyjrzyjmy się bliżej temu, co takiego odkrył Magellan i kiedy to się stało.
Kim był Ferdynand Magellan?
Ferdynand Magellan (właściwie Fernão de Magalhães) urodził się około 1480 roku w Sabrosa w Portugalii. Był portugalskim żeglarzem i odkrywcą. Służył pod portugalską koroną, a później, z powodu konfliktów, przeniósł się na służbę do Hiszpanii. Tam zyskał poparcie króla Karola I dla swojej śmiałej ekspedycji.
Przed planowaniem wyprawy, Magellan zgromadził cenne doświadczenie. Brał udział w ekspedycjach do Azji Południowo-Wschodniej. Zdobył wiedzę na temat żeglugi i map. Był zdeterminowany, by znaleźć zachodnią drogę do Wysp Korzennych (Moluki), które były źródłem cennych przypraw.
Cel wyprawy Magellana
Głównym celem wyprawy Magellana było znalezienie zachodniej drogi morskiej do Wysp Korzennych. W tamtych czasach przyprawy były bardzo cenne. Kontrola nad ich handlem przynosiła ogromne zyski. Portugalia kontrolowała wschodnią drogę do tych wysp, opływając Afrykę. Hiszpania szukała alternatywnej trasy.
Wierzono, że świat jest większy, niż sądzono. Magellan był przekonany, że płynąc na zachód, można dotrzeć do Azji. Szukał przesmyku morskiego przez Amerykę Południową. Miał nadzieję znaleźć drogę na Ocean Spokojny i ostatecznie dopłynąć do Wysp Korzennych.
Wyprawa dookoła świata
Wyprawa Magellana rozpoczęła się 20 września 1519 roku. Pięć statków wypłynęło z Sanlúcar de Barrameda w Hiszpanii. Były to: Trinidad (okręt flagowy), San Antonio, Concepción, Victoria i Santiago. Załoga składała się z około 270 osób.
Podróż była pełna wyzwań. Statki płynęły wzdłuż wybrzeża Ameryki Południowej. Musiały stawić czoła sztormom, brakowi żywności i chorobom. W czasie zimy w Patagonii doszło do buntu załogi, który Magellan brutalnie stłumił. Statek Santiago rozbił się podczas sztormu.
Odkrycie Cieśniny Magellana
Po długich poszukiwaniach, w październiku 1520 roku Magellan odkrył przesmyk morski. Dziś znamy go jako Cieśninę Magellana. Znajduje się ona na południu Ameryki Południowej. Oddziela kontynent od Ziemi Ognistej.
Przepłynięcie przez cieśninę było trudne i niebezpieczne. Trwało ponad miesiąc. W tym czasie statek San Antonio zdezerterował i wrócił do Hiszpanii. Załoga uznała, że wyprawa jest zbyt ryzykowna. Pozostałe trzy statki wypłynęły na Ocean Spokojny.
Przepłynięcie Oceanu Spokojnego
Po przepłynięciu przez Cieśninę Magellana, statki wpłynęły na ocean. Nazwano go Oceanem Spokojnym (Pacífico). Nazwa ta okazała się jednak myląca. Podróż przez Pacyfik była długa i trudna. Brakowało świeżej żywności i wody. Załoga cierpiała na szkorbut. Wiele osób zmarło.
Po wielu tygodniach żeglugi, Magellan dotarł do Marianów. Następnie dopłynął do Filipin. Tam nawiązał kontakty z lokalnymi władcami. Próbował nawracać tubylców na chrześcijaństwo. Zginął w bitwie na wyspie Mactan w kwietniu 1521 roku.
Powrót do Hiszpanii
Po śmierci Magellana, dowództwo nad wyprawą objął Juan Sebastián Elcano. Zdecydował, że statek Concepción jest zbyt zniszczony, aby kontynuować podróż. Został spalony. Pozostałe dwa statki (Trinidad i Victoria) popłynęły do Wysp Korzennych.
Statek Trinidad próbował wrócić do Hiszpanii przez Pacyfik, ale został zmuszony do powrotu na Moluki. Tam został zajęty przez Portugalczyków. Jedynie statek Victoria pod dowództwem Elcano kontynuował podróż na zachód. Opłynął Afrykę i powrócił do Hiszpanii.
Victoria dotarła do Sanlúcar de Barrameda 6 września 1522 roku. Na pokładzie znajdowało się zaledwie 18 osób. Był to pierwszy udokumentowany przypadek opłynięcia kuli ziemskiej. Dowód na to, że Ziemia jest okrągła.
Co tak naprawdę odkrył Magellan?
Magellan nie odkrył Ameryki, ani Wysp Korzennych. Te ziemie były już znane Europejczykom. Jego największym osiągnięciem było znalezienie zachodniej drogi do Azji. Potwierdził, że można opłynąć świat. Udowodnił, że Ziemia jest okrągła. Dokonał tego poprzez praktyczne doświadczenie i obserwację.
Odkrycie Cieśniny Magellana było kluczowe. Umożliwiło przepłynięcie z Oceanu Atlantyckiego na Ocean Spokojny. Choć trasa ta okazała się długa i trudna, otworzyła nowe możliwości dla handlu i eksploracji.
Znaczenie wyprawy Magellana
Wyprawa Magellana miała ogromne znaczenie dla rozwoju geografii, nawigacji i handlu. Zmieniła postrzeganie świata. Uświadomiła Europejczykom ogrom i złożoność globu. Dostarczyła bezcennych informacji o nowych lądach, kulturach i szlakach morskich.
Podróż dookoła świata utorowała drogę dla kolejnych ekspedycji. Przyczyniła się do ekspansji kolonialnej. Wpłynęła na rozwój kartografii. Podkreśliła wagę precyzyjnych instrumentów nawigacyjnych. Była symbolem ludzkiej determinacji i dążenia do poznania nieznanego.
Ferdynand Magellan to postać kontrowersyjna. Był odważnym żeglarzem, ale też bezwzględnym dowódcą. Jego wyprawa była pełna cierpienia i ofiar. Niemniej jednak, jego osiągnięcia na trwale zapisały się w historii świata.
