Zastanawialiście się kiedyś, jak artyści uzyskują te piękne, stonowane kolory w swoich obrazach? Jedną z technik jest użycie farb wodnych z domieszką kredy lub bieli. Brzmi interesująco? Rozłóżmy to na czynniki pierwsze.
Co to są farby wodne?
Zacznijmy od podstaw. Farby wodne, znane również jako akwarele, to rodzaj farb, w których pigment (czyli barwnik) jest zawieszony w wodzie. Są one transparentne, co oznacza, że światło przechodzi przez warstwę farby i odbija się od papieru pod spodem. Dzięki temu uzyskujemy efekt lekkości i świeżości.
Wyobraźcie sobie szklankę wody z odrobiną soku malinowego. Woda to medium (rozpuszczalnik), a sok to pigment. Im więcej soku, tym intensywniejszy kolor, ale wciąż widać przez niego szkło. Tak mniej więcej działają akwarele.
Kreda i Biel – Nasi Dodatkowi Pomocnicy
Teraz wprowadźmy na scenę kredę i biel. Kreda to zazwyczaj węglan wapnia (CaCO3), biały, matowy proszek. Biel, w kontekście malarstwa, to pigment o białym kolorze. Może być to biel tytanowa (dwutlenek tytanu – TiO2) lub biel cynkowa (tlenek cynku – ZnO), choć istnieją również inne rodzaje.
Dodanie kredy lub bieli do farby wodnej zmienia jej właściwości. Przede wszystkim, staje się ona bardziej kryjąca. Oznacza to, że światło mniej przechodzi przez warstwę farby, a więcej się od niej odbija. Kolor staje się bardziej "zamglony" i mniej intensywny.
Pomyślcie o soku malinowym, do którego dodajemy mleko. Kolor staje się bledszy, bardziej pastelowy, prawda? Podobny efekt uzyskujemy, dodając kredę lub biel do akwareli.
Po co dodawać kredę lub biel?
Może się wydawać, że skoro akwarele są piękne w swojej przezroczystości, to po co je "zamulać"? Powodów jest kilka.
Po pierwsze, aby uzyskać pastelowe odcienie. Dodatek kredy lub bieli pozwala na stworzenie subtelnych, delikatnych barw, idealnych do malowania kwiatów, portretów lub pejzaży w stylu vintage. Wyobraźcie sobie blade róże, błękitne niebo o poranku – takie kolory często wymagają stonowania.
Po drugie, aby kontrolować krycie. Czyste akwarele są trudne do malowania, jeśli chcemy zakryć wcześniejszą warstwę farby. Dodanie kredy lub bieli pozwala na uzyskanie większej kontroli nad tym, co widać pod spodem.
Po trzecie, aby stworzyć interesujące efekty wizualne. Farby z domieszką kredy lub bieli często mają bardziej matowe wykończenie, co może być pożądane w niektórych stylach malarskich. Można uzyskać wrażenie tekstury, nawet na gładkim papierze.
Jak to działa w praktyce?
Ok, teoria za nami, przejdźmy do praktyki. Artyści dodają kredę lub biel do farb wodnych na różne sposoby.
Niektórzy używają gotowych farb, które już zawierają dodatek kredy lub bieli. Są one często oznaczane jako "gouache" (czyt. gwasz) lub "tempera". Gwasz to farba wodna kryjąca, która bardzo dobrze nadaje się do malowania detali i tworzenia efektów krycia.
Inni artyści mieszają kredę lub biel samodzielnie z akwarelami. Wymaga to nieco więcej wprawy, ale pozwala na pełną kontrolę nad proporcjami i uzyskanie dokładnie takiego efektu, jakiego się oczekuje. Trzeba pamiętać o odpowiednim rozdrobnieniu kredy lub bieli, aby uniknąć grudek w farbie.
Można również malować warstwami, używając najpierw czystych akwareli, a następnie dodając warstwę farby z domieszką kredy lub bieli, aby stonować kolory lub dodać detale. To pozwala na stopniowe budowanie obrazu i kontrolowanie efektu.
Przykłady z życia wzięte
Gdzie możemy spotkać efekty uzyskane dzięki farbom wodnym z domieszką kredy lub bieli?
Wyobraźcie sobie ilustracje do książek dla dzieci. Często są one malowane gwaszem, ponieważ pozwala to na uzyskanie jasnych, wesołych kolorów, które jednocześnie są bardziej kryjące niż czyste akwarele. Dzięki temu rysunki są bardziej wyraźne i łatwiejsze do zrozumienia dla najmłodszych.
Plakaty retro to kolejny przykład. Charakteryzują się one często pastelowymi kolorami i matowym wykończeniem, co można uzyskać dzięki użyciu farb z domieszką kredy lub bieli. Dzięki temu plakaty mają charakterystyczny, nostalgiczny wygląd.
Ilustracje mody również często wykorzystują tę technikę. Subtelne kolory i delikatne przejścia pozwalają na oddanie faktury tkanin i podkreślenie detali ubioru.
Podsumowanie
Farby wodne z domieszką kredy lub bieli to wszechstronne narzędzie, które pozwala artystom na uzyskanie szerokiej gamy efektów wizualnych. Dodatek kredy lub bieli sprawia, że farby stają się bardziej kryjące, pozwalają na uzyskanie pastelowych odcieni i kontrolowanie intensywności kolorów. Od ilustracji dla dzieci po plakaty retro, technika ta znajduje zastosowanie w wielu dziedzinach sztuki i designu.
Mam nadzieję, że teraz rozumiecie, na czym polega ta technika. Może sami spróbujecie swoich sił w malowaniu farbami wodnymi z domieszką kredy lub bieli? Życzę powodzenia!
